CATALOGUS

SCHILDERIJEN

MINIATUREN, PASTELS, OMLIJSTE TEEKENINGEN, ENZ.

RIJKS-MUSEUM

AMSTERDAM.

CATALOGUS

SCHILDERIJEN

MINIATUREN, PASTELS, OMLIJSTE TEEKENINGEN, ENZ

IN HET

RIJKS-MUSEUM

TE

AMSTERDAM.

• • ..•.

• • . ... ;%

"■ • • ♦ • <

• • ••

UITGEGEVEN VAN WEGE HET

MINISTERIE VAN BINNENLAND SCHE ZAKEN

BIJ DE

BOEK- EN KÜNSTDRUKKERIJ

v/h roeloffzen-hübner en van santen

AMSTERDAM

1903.

«e " •

INHOUD,

Pag.

INLEIDING V

TOELICHTING EN VERKLARING DER VERKORTINGEN VII

UITTREKSEL VAN HET REGLEMENT IX

GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER VERZAMELINGEN XI

„ „ CATALOGI XIX

„ VAN HET BEHEER XXIII

„ „ VAN DE GEBOUWEN XXV

SCHILDERIJEN I

MINIATUREN ~ 309

EMAUX EN DIVERSE TECHNIEKEN 319

PASTELS, TEEKENINGEN 323

HERALDISCHE SCHILDERIJEN EN TEEKENINGEN 327

NAAMLIJST DER PORTRETTEN 331

TOPOGRAPHISCHE LIJST 344

AANVULLINGEN 347

GRONDPLAN. Oudheden en Moderne Schilderijen.

146, 147, 14S, 149, 150, 15CW. Oudheden van

de XVe tot de XVIIIe Eeuwen. 151, 152, 153, 154, 155. Hollandsche Kamers

van de XVIle tot de XVIIIe Eeuwen. 157. Zilverpaviljoen.

155. Burgerlijke bouw- en gebruikskunst der XVII<= Eeuw.

161, 162. Burgerlijke bouw- en gebruikskunst.

Raadzaal XVe Eeuw. 163, 164. Burgerlijke bouw- en gebruikskunst.

Raadzaal, einde der XlVe Eeuw.

165. Kerkelijke kunst; Protestantsche Kerk XVIle Eeuw.

166, 167, 168, 171, 172, 173, 174, 175, 176. Kerkelijke kunst van de IXe tot de XVIe Eeuwen.

156, 188. Hollandsche kamers der XVIle Eeuw. 1S9. Beeldhouwwerken.

1S911. Moderne Schilderijen (Collectie Baron van Lynden),

lS9^. Portr. van Kunstenaars der XIX^ Eeuw. 191, 193. Bibliotheek en Prentenkabinet 196. Prenten, Teekeningen en Pastels.

202. Glazen en Kruiken.

203. Porceleinzaal (Meubels). 209. Westelijke of Gipsbinnenplaats. 211. Oostelijke binnenplaats; militair en mari- tiem museum deels van de Koloniën.

331. Voertuigen, nationale Kleederdrachten en Schilderijen.

332. Historische Oudheden en Portretten.

333. Costumes en Portretten.

335. Nationale Kleederdrachten.

336. Speelgoed en Schilderijen.

337. Muziekinstrumenten. 340. Schilderijen ie helft XIX<= Eeuw.

342. „ 2e „

343. Portretten meest der XVIle Eeuw.

344. Schilderijen, XlXe Eeuw. 345- ,, XVIle „

<* - +

« ■ »

Digitized by the Internet Archive

in 2011 with funding from

Boston Public Library

http://www.archive.org/details/catalogusderschiOOrijk

EERSTE VERDIEPING. Schilderijen van Oude Meesters

igente: 2l6, 21-, 21S, 219. Ui ill. School XVII= Eeuw.

De Staalmeesters van Rembrandt en col- lectie Bicker.

22%, 22l>. lIlilhlllllsCllL- Si-h.Hil \\ III- Kl'UU.

llnll. School, begin iler XVI h Eeuw.

221). Primitieven en I-Ioll. School der

XVI= Eeuw.

Internationale zaal Vreemde scholen).

Karolingische ICapei,

Rembrandtzaal. (De Nachtwacht). -247. Eeregalerij (Hollandsche School

der XVIIe Eeuw). . Oud-Amsierdamsche kegenienzaa.1. . ( >ud-Amsterdamsche Kamer.

2SS-

1 [istorische galei ij.

2 Sb.

Penningkabinet en Bibliotheek.

260.

1 Iranjezaal 1 portretten enz. en miniaturen .

26l.

Collectie fhr. |. s. II. van de Poll,

262.

Collectie Dupper,

2ÓS-

265. Collectie Van der Hoop, ie helft.

268.

Schilder-.,,,, rlrrllr,,, S.-Iiil.l.-ri j.-n, Wlll-

Eeuw en collecties Baron Collot d'Escury,

Jhr. 1. S. R. van de Poll en Jhr. de

Collectie van der Hoop, 2< helft.

271, 272, 273, 274. Hollandsche school

der XVIIe Eeuw.

Gewelfschildering uit de Groote Kerk te

Alkmaar.

Mod. schilderijen, i<= helft der XIX<= Eeuw.

Turksche Schilderijen.

INLEIDING.

Bij de samenstelling van dezen catalogus is mij van groot nut geweest hetgeen mijn ambtsvoorganger, de heer F. D. O. Obreen, bijeen had gebracht en hetgeen de heer C. G. 't Hooft, Onder-directeur van ■ s Rijks Museum van Schilderijen van 16 Februari 1897 tot 1 Maart 1898, daaraan had toegevoegd; niet weinig heb ik geput uit den cata- logus door Dr. A. Bredius in 1885 vervaardigd en die tot 1897 5 oplagen heeft beleefd.

Een woord van dank is hier op zijn plaats aan allen, die mij behulp- zaam geweest zijn bij het samenstellen van dezen catalogus; in het bizonder aan den Assistent bij 's Rijks Museum van Schilderijen, den lieer W. j. Steenhoef, die- hem met mij bewerkte, aan den heer J. Ph. van der Kellen, die mij de graveurs en etsers onder de circa 900 meesters opnoemde en bovendien menige nuttige aanwijzing deed, en vooral aan den heer E. W. Moes, die tal van aanwijzingen en gegevens verschafte over de schilders, de reproducties naar en de her- komst van de schilderijen: verder aan de heeren Prof. Jhr. Dr. J. Six, J. Ph. van der Kellen Dzn. en Jhr. Mr. J. F. Backer die mij op velerlei wij ze behulpzaam waren en aan de heeren A. Pit en Jan Kalf voor hunne hulp, waar het de schilderijen van het Nederlandsen Museum gold.

Menig gegeven dank ik aan wijlen den heer J. H. Maschhaupt, aan Professor Aug. Allebé, Jhr. Mr. V. de Stuers, den heer C. J. Gonnet. den Algemeenen Rijks- Archivaris, den heer Joh. E. Elias en den heer Joh. F. Hulk ; aan de heeren Dr. A. Bredius, Henri Hymans te Brussel, Dr. Corrado Ricci te Milaan, Dr. George C. Williamson te Guildford, A. Boppe. Consul-Generaal der Fransehe Republiek te Jeruzalem, Zijne

VI INLEIDING.

Exc. H. Missak. Effendi te 's-Gravenhage, Olof Granberg te Stockholm, de heeren Archivarissen: Mr. S. Muller' Fzn., Mr. J. A. Feith, Mr. J. L. Berns, J. L. van Dalen, Mr. W. R. Veder, Dr. H. T. Colenbrander, J. H. W. Unger, den Secretaris van den Hoogen Raad van Adel Jhr. D. Rutgers van Rozenburg, Kol. P\ de Bas, G. Murray Bakker, C. W. Bruinvis, P. D. de Vos, P. Haverkorn van Rijsewijk, Mr. S. van Gijn, E. C. U. Baron Calkoen, Dr. W. Martin, E. van Biema en zoo vele anderen.

Bij de bewerking van den catalogus werd gebruik gemaakt van de aanteekeningen in Oud-Holland gepubliceerd door Dr. C. Hofstede de Groot over enkele schilderijen in 's Rijks Museum en van den heer G. Murray Bakker over de portretten afkomstig van het huis Honse- laarsdijk.

Met behulp van den heer J. A. Boland heb ik de handteekeningen en inscripties op de schilderijen van voor 1800 nauwkeurig nagegaan; eerstgenoemde heeft die gecalqueerd. Bij dat onderzoek, dat enkele malen tot verrassende resultaten leidde, is gebleken, dat vele der facsimile's der handteekeningen voorkomende in den officieelen cata- logus van 1881 niet juist waren weergegeven.

Met Prof. Jhr. Dr. Six werden de Amsterdamsche schuttersstukken nagegaan en in overleg met hem zijn in den catalogus zijne toeschrij- vingen overgenomen die binnen kort in Oud-Holland zullen worden gepubliceerd.

Amsterdam 1903. B. W. F. van Riemsdijk.

TOELICHTING EN VERKLARING DER VERKORTINGEN.

De maten zijn genomen naar het beschilderde gedeelte van doek of paneel, dus niet binnen de lijst. Ze zijn uitgedrukt in centimeters.

De hoogte en breedtematen zijn van elkander gescheiden door een X teeken, de hoogtemaat staat voorop.

Met rechts en links worden bedoeld rechterzijde en linkerzijde van den aanschouwer.

figh. is de lengte der grootste figuur op den voorgrond. hfdh. ,, de hoogte van het hoofd der grootste figuur op den voor- grond.

lgr.

,, levensgroot.

wgr.

„ ware grootte.

geb.

„ geboren.

gest.

,. gestorven.

ged.

„ gedoopt.

gem.

,, gemerkt.

E.

„ paneel van eikenhout.

M.

„ „ „ mahoniehout.

D.

„ doek.

K.

„ koper.

0.

„ ovaal.

Past.

„ pastel

pap.

„ papier.

cart.

„ carton.

em.

„ email.

se.

„ gegraveerd of geëtst door.

lith.

„ gelithografeerd door,

VII] TOELICHTING EN VERKLARING DER VERKORTINGEN.

De hoofdletters in cursief achter de korte biographie van den schilder duiden aan dat hij ook gegraveerd, geëtst of op steen geteekend heeft. De beteekenis dier letters is :

B is graveur >3au Burin'". ZK „ graveur in Zwarte Kim si. AT „ graveur in Aquatint. H „ Houtgraveur. E „ Etser. L „ Lithograaf.

De lettercombinatie B-AT beteekent dat de kunstenaar de gravure „au Burin" en de gravure in „Aquatint" beoefend heeft.

UITTREKSEL VAN HET REGLEMENT.

Art. 48.

Het Museum is kosteloos voor het publiek geopend op alle werk- dagen, uitgezonderd des Maandags:

van 16 November tot 15 Februari van 10 — 3 ure; „ 16 Februari tot 30 April van 10—4 ure; „ 1 Mei tot 30 September van 10—5 ure: - „• 1 October tot 15 November van 10 — 4 ure. Op Zon- en feestdagen is de tijd van opening te 1 ure, die van sluiting als op de werkdagen.

Het Museum is gesloten des Maandags en op Nieuwjaarsdag.

Art. 55.

Krijt- en potloodschetsen te vervaardigen in het Rijksmuseum staat ieder bezoeker vrij. Alvorens kopieën, waarvoor het gebruik van toe- stellen noodig is, te maken, moet het verlof van den Directeur dei- verzameling, waartoe de na te bootsen voorwerpen behooren, gevraagd en verkregen worden.

Betreft dit verlof het maken van gravuren, etsen, photogrammen of afgietsels, dan is daaraan steeds, de voorwaarde verbonden, dat 6 exem- plaren dier reproductie kosteloos aan het Museum worden afgestaan.

Art. 56.

Dit verlof wordt schriftelijk aangevraagd, met duidelijke aanwijzing der bedoelde kunstvoorwerpen.

Van het verleende verlof reikt de Directeur aan den belanghebbende een bewijs uit, dat persoonlijk en gedurende twee maanden na zijne dagteekening geldig is.

XII GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER VERZAMELINGEN.

eenige andere overgebleven van eene tentoonstelling in de maand Augustus in dezelfde lokalen gehouden.

5°. 6 schilderijen en twee beelden door den commandeur Baron van Spaen van Biljoen aan Koning Lodewijk geschonken.

6°. 5 studies van Koninklijke elèves uit Parijs toegezonden benevens eene teekening van Cuyp.

7°. Eenige kisten bevattende afdrukken van medailles, gesneden steenen en pleisterbeelden, zijnde modellen van het Museum Napoleon.

Eindelijk nog eenige collecties van afdruksels van medailles en ge- sneden steenen.

In 1809 werd aan de verzameling toegevoegd het schilderijen-kabinet Van Heteren voor één ton gouds aangekocht van diens erfgenaam den heer A. L. Gevers, waardoor de verzameling met 137 meerendeels uitnemende schilderijen verrijkt werd. Daarenboven werden in datzelfde jaar nog zeven schilderijen aangekocht op de verkooping van Mevr. Bicker. In het begin van 1810 werd het Penningkabinet van den Haag naar Amsterdam overgebracht en ook onder directie van C. Apostool gesteld.

In dalzelfde jaar eindigde deze eerste periode, van bloei met de abdicatie van Koning Lodewijk op 1 Juli 18 10. Wel bleef het museum na de inlijving met Frankrijk onder de benaming van Hollandsch Museum in wezen, maar gelden werden voor de instandhouding niet meer toegestaan. Tijdelijk werd de stad Amsterdam met de zorg er van belast en geautoriseerd daarvoor de plaatselijke belastingen met 10 % te verhoogen. Het denkbeeld van het Stedelijk Bestuur om het Museum naar de Trippenhuizen overtebrengen werd eerst in 181 5 verwezenlijkt.

De Souvereine Vorst nam al terstond na zijne troonsbestijging de belangen der kunst ter harte; het Rijksbestuur over het Museum werd geregeld en tegelijk eene aanzienlijke som beschikbaar gesteld voor den aankoop van schilderijen op de veilingen van mevrouw Boreel en op die van Wessels Reyers.

De naam Holla?idsch Museum veranderde eerst in 'sLands Museum van. schilderijen en penningen en in September 181 5 in Rijks Museum van schilderijen en penningen.

Nadat in het volgend jaar de penningen naar de Koninklijke Bibliotheek te '"s-Gravenhage en in de plaats daarvan het Prentenkabinet van daar naar de Trippenhuizen waren overgebracht ondergingen de verzame- lingen geene noemenswaardige verandering vóór 1825, toen op enkele beeldwerken na de oudheden en rariteien deels naar den Haag deels naar Leiden werden opgezonden. Wel is waar werd in 1823 het legaat aanvaard van mevrouw de wed. Balguérie geb. van Rijswijk bestaande

GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER VERZAMELINGEN. XI11

uit 22 portretten, maar deze werden van te weinig waarde geacht om te worden tentoongesteld. Eerst later kwam men tot de ontdekking dat daarin zeer belangrijke portretten zich bevonden die thans tot sieraad der verzameling strekken.

In 1825 had een ruil van schilderijen met het Koninklijk Kabinet van schilderijen te "s-Gravenhage plaats, waardoor tegen 6 schilde- rijen uit het Rijks-Museum, de Romeinsche Ouderliefde van Rubens, het portret van Nicolaes van der Borcht door Anth. van Dyck en de Eerenjacht door Paulus Potter in het Trippenhuis eene plaats vonden.

Eene verkooping van 25, naar het rapport meldt, middelmatige schilderijen en van enkele waarvan de meesters reeds voldoende ver- tegenwoordigd waren, werd in April 1828 gehouden deels om ruimte te maken voor het tentoonstellen van moderne schilderijen deels omdat men de opbrengst wenschte te bestemmen voor aankoop van schilderijen door meesters met wier werk men in het Museum geen kennis kon maken. De voor die dagen hooge opbrengst van/" 22,700 bewijst dat toen zeer belangrijke stukken verkocht werden. Er was een Wouwerman onder die f 4000 opbracht en een stuk van Aert de Gelder, die nog steeds in het Museum slecht vertegenwoordigd is !

De vrijgekomen gelden werden gedeeltelijk besteed tot afbetaling van eenige schilderijen die gekocht waren op de veilingen Brentano en G. Muller. Ook te Parijs en elders werden eenige stukken aangekocht; in 14 jaren werd ruim/* 50,000 besteed alleen aan schil- derijen van oude meesters.

Met het jaar 1830, dat van den Belgischen opstand, sloot deze periode, die hoewel geenszins van grooten bloei getuigende toch nog gelukkig te noemen is in vergelijking van wat nu volgde. Er ving toch een lange tijd van volslagen stilstand aan, bijna een halve eeuw! Voor aankoopen waren nagenoeg geene gelden te bekomen, zoodat slechts een enkel stuk kon worden verworven, terwijl voor het eenvoudige onderhoud van het Museum uiterst schrale sommen werden verstrekt.

De verzameling onderging gedurende dit lange tijdsverloop eenige ingrijpende veranderingen. In 1838 werden er bijna alle moderne schilderijen uit verwijderd. Koning Willem I had namelijk in 1828 bepaald dat het Paviljoen „Welgelegen" te Haarlem tot eene Kunst- galerij der werken van Levende Nederlandsche Meesters zou worden ingericht en dat daarheen zouden worden overgebracht de stukken welke zich in de Rijks-Musea te Amsterdam en te 's-Gravenhage be- vonden. De staatkundige gebeurtenissen waren echter oorzaak dat aan dat Besluit eerst op 9 Augustus 1838 volledig uitvoering kon worden gegeven. Zestig moderne schilderijen verhuisden toen van Amsterdam

XIV GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER VERZAMELINGEN.

en 143 van 's-Gravenhage naar Haarlem. In 1848 ging nogmaals eene bezending derwaarts. De gecombineerde verzameling werd onder het beheer gesteld van de directeuren der Rijks-Musea te Amsterdam en te 's-Gravenhage terwijl het dagelij ksch toezicht aan een opzichter werd opgedragen. Aanvankelijk gold de bepaling dat 5 jaar na het overlijden van een kunstenaar wiens werk in het Paviljoen geplaatst was, dit aan het Museum zou worden teruggezonden waarvan het af- komstig was. Aan deze bepaling werd echter om allerlei redenen slechts korten tijd de hand gehouden.

In 1860 werden 65 schilderijen, wier kunstwaarde gering of wier makers door betere stukken in het Paviljoen vertegenwoordigd waren, publiek verkocht. De opbrengt was zeer gering. Gemis aan tentoonstellings- ruimte schijnt ook hier den doorslag tot dien verkoop te hebben ge- geven. In datzelfde jaar werd een tweetal schilderijen op eene tentoon- stelling verworven, daarna nog een enkele maal in 1861 en 1862. Te beginnen met 1866 werden vrij geregeld schilderijen van levende meesters op tentoonstellingen aangekocht ook nadat de verzameling in 1885 naar het Rijks Museum was overgebracht; dit duurde tot 1889.

Al mocht door aankoop van Rijkswege gedurende de lange periode van 1830— 1875 de verzameling oude schilderijen in 's Rijks Museum nagenoeg niet zijn uitgebreid, door geschenken en legaten werden hoogst belangrijke aanwinsten verkregen, waaronder te rekenen zijn het portret van Ferdinand Bol door den Heer A. Brondgeest ver- maakt, het gezicht op Antwerpen van J. Wildens door Jhr. Dr. J. P. Six geschonken en niet het minst in 1870 het legaat van den Heer Dupper Wz. bestaande uit 64 schilderijen van de eerste meesters. De kern dezer verzameling was het kabinet Rombouts waaraan de erflater hoogst belangrijke stukken toevoegde.

In 1873 kwam door eene erflating van Mej. M. A. Liotard het Rijks Museum in het bezit van 15 pastels en een groot portret in email van den bekenden Geneefschen Schilder J. E. Liotard, welke verzameling in 1885 nog werd vermeerderd met 6 pastels geschonken door Prof. Dr. J. W. R. Tilanus namens zijne echtgenoote Mevr. Tilanus, geb. Liotard.

De toestand van verwaarloozing duurde omstreeks 45 jaren en eerst nadat de heilzame invloed van de door Minister Geertsema in 1874 ingestelde Commissie van Rijks- Adviseurs en van de door den Minister Heemskerk in 1875 opgerichte af deeling Kunsten en Wetenschappen onder haar bekwamen en doortastenden chef Jhr. Mr. V. E. L. de Stuers, die ook de ziel dier Commissie was, zich had doen gevoelen, kan gezegd worden dat een nieuwe periode van bloei is ingetreden.

GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER VERZAMELINGEN. " XV

Thans worden van Rijkswege regelmatig jaarlijks aankoopen gedaan en breidt zich het Museum meer en meer uit. Tegelijk werd de stoot gegeven aan de stichting van een nieuw museumgebouw waarmede in 1877 een aanvang kon gemaakt worden.

De eerste aankoopen van beteekenis waren die in 1879 en 1880 van «de Kermis te Ryswyk» door Adriakn van de Vknne waarvoor 17000 francs, ,,de Oude Vrouw in Overpeinzing" van Gabriél Metsu waarvoor f 6170 en „de Aanbidding der Driekoningen" door )a\ Mostaert, welke door vele andere gevolgd werden, als in 1884 die van Admiraal Tromp en zijne vrouw door Jan Lievens en Admiraal de Liefde door B. van der Helst. Daarbij ondervond de Regeering den krachtigen steun der in 1883, op aanstichting van Jhr. de Stuers, opgerichte Vereeniging Rembrandt welke met groote vrijgevigheid gelden voorschoot en zelfs somtijds schonk.

Het goede voorbeeld der Regeering wekte tal van belangstellenden op tot het geven van geschenken. In 1880 kwam de belangrijke ver- zameling aan het Rijk gelegateerd door Jhr. J. S. H. van de Poll, bestaande uit 52 schilderijen meest allen van voortreffelijke meesters zooals Rembrandt, Paulus Potter en T. de Keijser; in het volgend jaar de verzameling van 44 familieportretten, nagelaten door Mevrouw de Douairiere Van Winter geb. Bicker aan de Gemeente Amsterdam, in het Rijks Museum. In 1884 werden ten geschenke ontvangen 26 familie portretten van Jhr. Mr. J. H. F. R. van Swinderen ; in bruikleen van de Gemeente Naaldwijk, zes i5e eeuwsche portretten van Heeren en Vrouwen van Naaldwijk en als legaat van Dr. H. van der Lee een i5e eeuwsche schilderij voorstellende de Heeren van Montfoort. De verzameling in de Trippenhuizen nam dus ontzachlijk toe, zoodat reikhalzend werd uitgezien naar het oogenblik waarop de nieuwe Rijks Museumgebouwen in gebruik konden worden genomen. Dit had eindelijk in 1885 plaats en in het begin van dat jaar opende het nieuwe Museum zijne deuren voor de navolgende collecties: i°. De verzameling in het Trippenhuis : 888 Schilderijen. 20. 's Rijks Verzameling van Kunstwerken van Moderne Meesters uit

het Paviljoen «Welgelegen» te Haarlem: 190 Schilderijen. 30. De verzameling bijeengebracht door de Vereeniging tot het vormen eener openbare verzameling van Moderne Kunst te Amsterdam : 47 Schilderijen welk getal in de 10 daarop volgende jaren aan- groeide tot 81. In 1895 werd deze verzameling overgebracht naar het Stedelijk Museum. ,0. 115 Schilderijen van de Gemeente Amsterdam, afkomstig uit het Raadhuis en andere openbare gebouwen: zijnde voor 't groote meerendeel Regenten- en Schuttersstukken, benevens eenige andere

XVI GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER VERZAMELINGEN.

schilderijen en de zoogenaamde Anatomie-Schilderijen afkomstig van het Chirurgijnsgild. 5°. Het Museum van der Hoop bestaande uit 224 Schilderijen door den Heer A. van der Hoop bijeengebracht en in 1854 aan de Gemeente Amsterdam vermaakt. Dit Museum was sedert dat jaar in de Oumanhuispoort tentoongesteld geweest. 6°. 35 Familieportretten geschonken door Jhr. J. S. R. van de Poll te Arnhem, waaronder portretten van Frans Hals en Barth. van der Helst. 70. 34 Schilderijen van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap die in bruikleen werden gegeven en plaatsing vonden deels in de galerij deels in de vertrekken afgestaan uitsluitend tot tentoonstel- ling van voorwerpen het Genootschap toebehoorende. 8°. 41 Schilderijen afgezonden uit het Magazijn van het Koninklijk

Kabinet van Schilderijen te 's-Gravenhage. 90. 122 Schilderijen uit het Nederlandsen Museum waaronder 25 familieportretten nagelaten door Jhr. Mr. de Witte van Otters. Niet al deze stukken konden onmiddellijk tentoongesteld worden; velen in de beide laatste bezendingen bevonden zich in slechten staat of bleken te weinig kunstwaarde te bezitten om in de eigenlijke galerij te worden opgehangen, ze bleven dus voorloopig opgeborgen. Bij de installatie was de Directie er reeds dadelijk op bedacht de historische schilderijen en portretten afzonderlijk bijeen te voegen en ook de moderne schilderijen voor zooveel dit mogelijk was.

De plechtige opening van het nieuwe Museumgebouw had plaats op 13 Juli 1885.

De verzameling nu zij tot haar recht kwam wekte meer en meer de belangstelling op en het getal der aanwinsten bleef stijgende.

Onder de aankoopen verdienen vermelding:

Portretten van Santvoort en Elias op de auctie D. M. Alewijn in 1886 aangekocht. „De Architect en zijn gezin" door Bernhard Fabritius in datzelfde jaar verworven, „de Brief" van Joh. Vermeer verkregen in 1893 met geldelijken steun van de Vereeniging Rembrandt en Mr. J. van Lennep, ,,de Schimmel" van Ph. Wouwerman en ,,de Oude Kerk te Delft" door Abr. Houckgeest in datzelfde jaar, beiden af komstig van de Verzameling Messchert van Vollenhoven. Kleine triptiek begin i6e eeuw aangekocht op de veiling Spitzer in 1893, portret van Adr. Hanneman door hemzelven in 1894, „de vroolijke Drinker" door Judith Leyster en „de Kerkprediking" door Lucas van Leyden in 1897, „Afscheid van Maria" in 1898; en zeven schilderijen waaronder van Jan Hackaert, Em. Murant en Adr. van der WerfiF op de auctie G. de Clercq in

GESCHIEDKUNDIG overzicht i»F.R VERZAMELINGEN. Xvii

datzelfde jaar; 34 schilderijen uit de verzameling van denzelfden. Bizondere vermelding verdient „de Steenen Brug" van Rembrandt aan- gekocht met geldelij ken steun van de vereeniging Rembrandt en van Dr, A. Bredius, in 1900. In datzelfde jaar werden nog verworven: „Vroolijk Gezelschap" van Ant. Palamedesz, in 1901 ,, Af scheid van een K rijgsoverste" door P. van Anraadt, in 1902, „De Calvariënberg" door Jac. Com. van Oostsanen en in 1903 het schoone „ Vergezicht" van Van Goyen.

In 1886, 1887 en 1889 werden van levende meesters aangekocht: ,, Artillerie" door G. H. Breitner, „Stadsgezicht" door Jacob Maris en „In de maand Juli" door P. J. C. Gabriël.

Niet minder werd het Museum door belangrijke geschenken, legaten en bruikleenen verrijkt. Zoo schonk Dr. Abr. Bredius tusschen de jaren 1883 en 1895 niet minder dan 42 schilderijen; van de erven de Bruyn Kops werden in 1888 6 schilderijen ontvangen, van Jhr. Mr. V. de Stuers over eenige jaren 10 stuks, van den heer Willet in 1887 o.a. een Sint Sebastiaan van een Italiaansch meester en van de familie Royaards 5 groote doeken van Ferd. Bol.

In bruikleen ontving het Museum van de Gemeente Amsterdam nog 51 schilderijen: t. w. enkele schutters- en regentenstukken, de schil- derijen van de ontbonden Maatschappij Felix Meritis, waaronder het beroemde schilderij van Nic. Maes „de Oude Vrouw in Gebed" : twee portretten van Frans Hals aan de Gemeente geschonken door de heeren P. de Clercq en P. van Eeghen in 1892, „Een Binnenhuis" door Gabriël Metsu, „Bloemen en Vruchten" het meesterstuk van Jan van Huysum, „de Zandweg" door Jacob van Ruisdael en „het Haringvrouwtje" door Adriaen van Ostade, afkomstig van Mevrouw Messchert vanVollen- hoven geb. van Lennep; in 1893 het portret van Louis Jacques Velt- man, door Jozef Israëls en, afkomstig van Mr. J. F. van Lennep, „de Dam te Amsterdam" door Jan van der Heyden; in 1895 een stilleven van Abrah. Mignon en „de Hoenderhof"' door Melch. d'Hondecoeter, geschenk van de kinderen van den heer C. P. van Eeghen.

De familie Van Weede schonk in bruikleen in 1897 een damespor- tret door Rembrandt en een door Casp. Netscher: de familie Helweg een portret van Jozef Israëls, de heer Pott een schilderij van G. H. Breitner, de heer F. H. Wente vier en Mr. J. F. R. M. de Nerée van Babberich zes oude schilderijen.

De Heer D. Franken Dzn. legateerde in 1898, 49 schilderijen, waar- onder 10 van Adriaen van de Venne en R. Baron van Lynden in 1899, 39 moderne en 4 oude schilderijen. Zijne echtgenoote Mevrouw de douairière van Lynden geb. van Pallandt schonk het jaar daarop 45 schilderijen van de eerste Fransche en Hollandsche moderne meesters,

XVIII GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER VERZAMELINGEN.

door Baron van Lynden bijeengebracht, de meest belangrijke schen- king bij het leven aan het Museum gedaan.

Van het College van Diakenen der Vereenigde Doopsgezinde Gemeenten werden in 1899, 9 portretten in bruikleen ontvangen, in 1901 van den heer P. W. van Doorninck twee fraaie portretten van Gerard ter Borch, in 1902 van den heer J. B. Westerwoudt, 10 moderne schilderijen vormende met de reeds door hem in voorafgaande jaren afgestane, 17 schilderijen van moderne meest Hollandsche meesters. Het laatste geschenk van beteekenis is een groot familietafereel van Abr. van den Tempel door den heer Willink van Bennebroek.

Deze lange rij besluit met de legaten in 1 903 van Mevrouw Insinger gebr. van Loon, bestaande uit 4 schilderijen : van J. Asselyn, Gerard de Lairesse, J. van Ochtervelt en Thomas Wijck en van den heer A. A. des Tombe, bestaande uit 23 zoo oude als moderne schilderijen, terwijl in datzelfde jaar aan de verzameling werd toegevoegd het tweede gedeelte van het legaat de Witte van Citters bestaande uit 23 portretten.

Door de gestadige vermeerdering der verzameling deed zich gaande- weg gemis aan ruimte gevoelen, vooral na de ontvangst in de jaren 1898, 1900, van de collectie's Franken en Van Lynden. Gelukkig kwam juist in dien tijd de aanbouw van den Zuidwestelij ken vleugel, het zoogenaamde Fragmentengebouw, gereed, hetwelk dan ook in 1900 betrokken werd. De moderne schilderijen werden aldaar grooten- deels ondergebracht, benevens de oude stukken die meer van kunst- historisch belang zijn of die betrekking hebben op zeden en gewoonten en op het costuum. Aan deze werden in 1903 toegevoegd de zooge- naamde Turksche schilderijen vroeger het eigendom van de Directie van den Levantschen Handel welke vereenigd werden met die van gelijken oorsprong reeds in het Nederlandsch Museum aanwezig. -

Deze en nog vele andere in datzelfde Museum zijn afkomstig van het Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden vroeger .in het Mauritshuis tentoongesteld en van de Modelkamer van Marine.

Van eerstgenoemd kabinet stamt ook de collectie miniaturen en emaux in 1876 overgebracht naar het Nederlandsch Museum. Bijna allen hebben deel uitgemaakt van de Stadhouderlijke verzameling hetgeen verklaart dat daarin zoo vele portretten voorkomen van leden van het Engelsche Vorstenhuis waaraan de Oranje's door aanhuwelijking nauw verwant waren. Ook de portretten van leden der Vorstelijke familie zijn goed in deze verzameling vertegenwoordigd. Door aankoop ver- meerderde ze nagenoeg niet. Ze bleef tot 1901 in het Nederlandsch Museum tentoongesteld, thans prijkt zij in de historische af deeling dei- schilderij verzameling.

GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER CATALOGI.

De Rijksverzameling in Amsterdam,

1809. Catalogus van het Koninklijk Museum van Holland. Gebrs. van Cleef, Amsterdam. 459 nummers schilderijen, verder oud- heden, teekeningen enz.

[18 16.] Catalogus der Schilderijen enz. van 's Rij ks-Museum te Amster- dam. 414 nummers van schilderijen enz, bij Pieper en Ipenbuur. Herdrukt in [1818.]

[18 21.] Catalogus der schilderijen enz. van 's Rij ks-Museum te Amster- dam. P. . de Hengst en Zoon, 454 nummers van schilderijen enz. Herdrukt met 463 nummers schilderijen in [1825] en in hetzelfde jaar met andere pagineering en zonder de oudheden.

1828. Aanwijzing der schilderijen berustende op 's Rij ks-Museum te Amsterdam, 421 nummers van schilderijen, oudheden enz. zijn weggelaten. Herdrukt met slechts 415 nummers in 1830, 1832, 1833, 1836, 1837, 1839, 1841 en met kleine wijzigingen in 1843.

1836, Notice des Tableaux exposés au Musée du Royaume des Pa)7s-Bas, Amsterdam.

1838. Description des Tableaux qui constituent Ie Musée du Royaume des Pays-Bas a Amsterdam. Herdrukt in 1840.

1846. Aanwijzing der schilderijen berustende op 's Rij ks-Museum geheel omgewerkt. De uitheemsche scholen staan afzonderlijk. Achterin een lijst der portretten, 386 nummers. Herdrukt 1849,

185-1, 1853.

1847 Description des Tableaux exposés au Musée Royal des Pays- Bas; herdrukt in 1849.

1858. Beschrijving der schilderijen op 's Rij ks-Museum te Amsterdam

met fac-simile der naamteekens bij Frans Buffa en Zonen te

Amsterdam met een inleiding van P. L. Dubourcq. Achteraan

. een lijst der portretten: 432 nummers . . (bewerkt door P, L.

XX GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER CATALOGI.

Dubourcq). Herdrukt in 1859; vermeerderd tot 444 nummers

in 1864. 1858. Notice des Tableaux du Musée d' Amsterdam avec Fac-simile

des monogrammes. Fr. Bufïa en Zonen. 1870. Herdruk der Beschrijving van 1858, vermeerderd tot 451

nummers, achteraan eene lijst van 64 schilderijen uitmakende

het legaat L. Dupper Wz. Herdrukt in 1872. 1870. Herdruk der Notice van 1858, vermeerderd tot 451 nummers,

en met de lijst van het legaat Dupper, herdrukt in 1872. 1876. 6de Druk der beschrijving met inleiding van J. W. Kaiser. De

schilderijen van het legaat Dupper en de pastels van het legaat

Liotard zijn ingevoegd; 538 nummers of 610 stuks. 1876. Notice,, 6ième édition (vertaling van den 6den Hollandschen

druk 1876).

1880. Beschrijving der schilderijen van het Rijks-Museum te Amster- dam met historische aanteekeningen, fac-simile's der naam- teekens, 's-Gravenhage, Algemeene Landsdrukkerij, 547 nummers, waaraan toegevoegd een vervolg uitmakende 52 nummers van het legaat Jhr. J. S. H. van de Poll en een supplement van 3 nummers. Bovendien naamlijsten der portretten en der kun stenaars. (Deze catalogus is bewerkt door J. W. Kaiser).

1881. Tweede vervolg der Beschrijving van 1880 (het eerste behelsde het legaat Van der Poll,) uitmakende 37 schilderijen, 4 pastels, 1 teekening en 2 miniaturen van het legaat Jonkvr. J. C. Bicker, douairère Jhr. J. J. van Winter. Bijgevoegd een geslachtsboom.

1881. Beschrijving der schilderijen van het Rijksmuseum te Amster- dam, 's Gravenhage, Alg. Landsdrukkerij. Beknopte uitgave van den catalogus van 1880 zonder inleiding, historische aanteeke- ningen en facsimiles der naamteekeningen maar met invoeging van de collecties Jhr. J. S. H. van de Poll en Dupper.

1885. In twee oplagen: Catalogus van het Rijks-Museum van schil- door Abr. Bredius. Geïllustreerd met 50 platen door C. L. Dake, Amsterdam Tj. van Holkema. Met voorwoord en korte

- inleiding. Deze catalogus bevat: i°. De verzameling zooals

die is omschreven in den officieelen catalogus maar vermeerderd met de aanwinsten met behoud der nummering. 20. Het Museum Van der Hoop met inleiding, de nummering overeen- komende met die van den catalogus van Kaiser van 1881. 30. 's-Rijks verzameling van moderne meesters (vroeger in 't Paviljoen te Haarlem). Hierbij gevolgd nummering en indeeling van den officieelen catalogus van 1880. 40. Verzameling schil- J. ■''■" : derjjen toebehoorend© aan de Vereen iging tot het vormen van

GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DEP i LTALOG1. XXI

eene openbare verzameling van Hedendaagse! ie. Kunst te Amsterdam; met Voorwoord. Herdrukt en verbeterd in 1886.

[885. ( 'atalogue des Tableaux du ;Rijks-Museum« par Abr. Bredius. niustré par 50 gravures, dessins de C. L. Dake, Amsterdam Ij. van Holkema.

[887. Oerde, geheel omgewerkte druk. van dien van 1886, in twee oplagen, de eerste met platen van Dake, de tweede met hout- sneden door Walter naar photographieën.

c888. Deuxieme édition entierement refondue van den Franschen Catalogus van 1885 met houtsneden door Walter. Herdrukt met verbeteringen in 1891 (3ième éd.) .... en geheel herzien in 1897 (5e éd. bij Van Holkema en Warendorf).

De Rijksverzameling van moderne schilderijen toen deze in

het Paviljoen » Welgelegen < te Haarlem was

tentoongesteld.

[znndcr /aar.] Notitie der Koninklijke verzameling van schilderijen van Levende Meesters. 's-Gravenhage bij A. H. Bakhuijzen.

id. Koninklijke Verzameling van schilderijen van Levende Meesters der Nederlandsche scholen op het Paviljoen te Haarlem. 's-Gra- venhage bij A. H. Bakhuijzen,

id. Koninklijke Verzameling (als voorg.) te Haarlem bij Met en Meylink.

id. Schilderijen van hedendaagsche meesters uitmakende de verza- meling op het Paviljoen Welgelegen, te Haarlem bij Met en Meylink. Herdrukt met andere letter in ?,

ld. Beschrijving der schilderijen op 's Rijks-Museum in het Paviljoen Welgelegen, te Haarlem. Herdrukt in ?. [880. Beschrijving der schilderijen in 's Rijksverzamelingen van Kunst- werken van Moderne meesters in het Paviljoen Welgelegen te Haarlem. 's-Gravenhage Algemeene Landsdrukkerij. Deze catalo- gus is bewerkt door den heer C. J. Gonnet behoudens de korte geschiedenis van het Paviljoen, en van de daarin geplaatste kunstverzameling die van den Directeur E. H. Koster is. In den tekst is opgenomen een schets van den slag van Waterloo door N. Pieneman en eene lijst der namen en voornaamste zaken op die schets aangewezen. De catalogus bevat 184 nummers schilderijen en 17 nummers van beeldhouwwerken.

'XXII GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER CATALOGI.

De aan de Gemeente Amsterdam toebehoorende schilderijen.

Museum Van der Hoop.

1855. Catalogus der schilderijen van het Museum Van der Hoop te Amsterdam. Stadsdrukkerij.

1865. Beschrijving der schilderijen in het Museum Van der Hoop Amst. Stadsdrukkerij, herdrukt in [1867] in 1872 en in 1876.

1866. Musée Van der Hoop. Description des tableaux. Herdrukt in 1868, in [?] en in 1879 de 4e druk verkeerdelijk de 5 e genaamd.

1881. Beschrijving der Schilderijen in het Museum Van der Hoop, Amsterdam Stadsdrukkerij. Bewerkt door J. W. Kaiser. Bevat een voorrede, een lijst der schilders chronologisch gerangschikt en de facsimile's der naamteekeningen.

1883. Description des Tableaux du Musée Van der Hoop, 5 ieme Kdition. Vertaling van de Hollandsche Beschrijving van 1881.

Schilderijen in het Raadhuis en andere openbare Gebouwen te Amsterdam.

1790. Kunst en Historie-kundige beschrijving van alle de schilderijen op het Stadhuis te Amsterdam met beoordeelingen en aanmer- kingen over de stukken en korte levensbeschrijvingen van der- zelver schilders, door Jan van Dijk, te Amsteldam, bij I. de Jongh.

1864. Aanwijzing der schilderijen, oudheden, modellen enz., zich be- vindende op het Raadhuis der stad Amsterdam. Te Amsterdam Ier Stads-Drukkerij.

1879. Historische Beschrijving der Schilderijen van het Raadhuis te Amsterdam. Ter Stadsdrukkerij door P. Scheltema.

1865. Beschrijving der Schilderijen afkomstig van het Chirurgijnsgïld te Amsterdam met eenige Historische aanteekeningen enz., Am- sterdam Frederik Muller, door Dr. }. W. R. Tilanus; waaraan toegevoegd eene beschouwing door J. Gosschalk.

1880. Schilderijen afkomstig van het aloude Chirurgijnsgild te Am- sterdam. — Amsterdam Stadsdrukkerij 1880/

1885. In Aemstel's Oudheid, zevende deel, te Amst. bij Ten Brink en de Vries komt voor, van de hand van P. Scheltema: Schil- derijen in de Drie Doelens te Amsterdam, beschreven door G. Schaep, 1653.

GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT VAN HET BEHEER.

De eerste Directeur der Verzamelingen was Cornelis Apostool, tot die betrekking geroepen door Koning Lodewijk den 25 Augustus 1808. Hij doorworstelde het tijdvak der Fransche overheersching en werd in September 18 14 door den Souvereinen Vorst in zijn ambt bevestigd. Hij overleed 10 Februari 1844 en de kunstschilder J. W. Pieneman werd zijn opvolger voorloopig voor den tijd van 3 jaar. Het ongunstige rapport door hem over den toestand van het Museum uit- gebracht had ten gevolge dat eene Commissie van Toezicht werd inge- steld waarin de heeren Mr. Jer. de Vries, A. Brondgeest en P. E. H. Praetorius in datzelfde jaar zitting namen. Deze Commissie werd, nadat de 3 jaren van Pieneman verstreken waren en hij op verzoek eervol was ontslagen, in een Raad van Bestuur vervormd die de ge- heele leiding op zich nam; J. W. Pieneman kreeg in dien Raad zitting. Onder dien Raad waren 3 opzichters werkzaam. In 1850 wrerd de heer W. J. M. Engelberts als opzichter benoemd en hem was meer in 't bizonder het toezicht over de schilderijen opgedragen. In 1875 zag hij om gezondheidsredenen zich verplicht ontslag te nemen, waarop de lieer J. W. Kaiser, die sedert 1860 lid van den Raad van Bestuur was, tot Directeur werd benoemd, zoowel van het Museum van Schilderijen als van het Prentenkabinet. In 1876 werd de Raad van Bestuur opge- heven en vervangen door de Commissie van Toezicht welke nog bestaat.

Op zijn verzoek werd met ingang van 1 October 1883 den heer J. W. Kaiser eervol ontslag verleend en in zijne plaats benoemd de heer Fr. D. O. Obreen. Deze overleed 1 November 1896 waarna Jhr. B. W. F. van Riemsdijk hem verving eerst als waarnemend Directeur. Met 1 October 1901 volgde zijne benoeming tot Directeur. Van 16 Febr. 1897 tot 1 Maart 1898 was de heer C. G. 't Hooft als Onder-Direc- teur werkzaam en nadat hij ter vervulling eener andere betrekking het Museum verlaten had, trad de heer W. j. Steenhoff als Assistent van 's Rijks-Museum van Schilderijen op.

XXIV GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT VAN HET BEHEER.

De verzameling Schilderijen van moderne Meesters die van 1838 tot 1885 in het Paviljoen „Welgelegen" bij Haarlem was tentoongesteld, stond aanvankelijk onder het beheer van de Directeuren van het Rij ks- Museum van Schilderijen te Amsterdam C. Apostool en van het Koninklijk Kabinet van Schilderijen te VGravenhage Jhr. J. Steen - gracht van Oostcapelle, terwijl de kunstschilder P. G. Westenberg als inwonend opzichter werd aangesteld.

Tot 1876 deelde het beheer der verzameling in het Paviljoen de lotswisselingen der directies te Amsterdam en te 's Gravenhage ; die van het Rijks-Museum te Amsterdam zijn hierboven medegedeeld, die van het bestuur van het Koninklijk Kabinet van Schilderijen te 's-Graven- hage zijn in 't kort de volgende: Jhr. Steengracht werd in 1844 ver- vangen door den heer J. Z. Mazel in wiens plaats in 1874 Jhr. Mr. J. K. J. de Jonge als Directeur optrad. In 1858 verving de heer E. Koster den heer Westenberg als opzichter en bij de reorganisatie van 1876 werd tegelijk met de opheffing van den Raad van Bestuur eerstgenoemde tot Directeur aangesteld. Hij bekleedde die betrekking tot 30 April 1880. Met den isten Mei volgde hem op als tijdelijk Directeur de heer C. J. Gonnet die met ingang van 1 October 1885 eervol ontslagen werd omdat de Rijks-verzameling te Haarlem was opgeheven en de schilderijen en verdere kunstwerken naar het nieuw gestichte Rijks- Museum te Amsterdam waren overgebracht.

GESCHIEDKUNDIG OVERZICHT DER GEBOUWEN.

De Rijksverzameling van schilderijen is gehuisvest geweest in drie gebouwen alvorens in de nieuwe Rijksmuseumgebouwen te zijn onder- gebracht, namelijk in het Koninklijk Paleis en het Trippenhuis te Amsterdam en wat de schilderijen van moderne meesters betreft in het Paviljoen Welgelegen te Haarlem.

In 1808 werd het voormalig Stadhuis van Amsterdam in een Koninklijk Paleis herdoopt en tegelijk daarin het Groot Koninklijk Museum geïnstalleerd. Dit voormalig Stadhuis was door den Magistraat naai- de plannen van Jacob van Campen en onder de leiding van Daniël Stalpert in zeven jaar tij ds opgetrokken. De eerste paal werd 20. januari 1648 ingeheid en op 23 April 1655 nam de Magistraat op plechtige wijze voor het eerst zitting.

De lokalen voor het Museum bestemd waren de Groote Krijgsraad- kamer met de aangrenzende vertrekken (waaronder de Kleine Krijgs- raadkamer), benevens twee Kabinetten aan de westzij de van het gebouw op de derde verdieping gelegen en waarin reeds sedert vele jaren schuttersstukken, afkomstig van de Doelens, waren opgehangen. Aldaar hingen o. a. de Nachtwacht van Rembrandt in de Kleine Krijgsraad- kamer, de Schuttersmaaltijd van B. van der Helst en het schutters- stuk ter eere van den Vrede van Munster door Govert Flinck in de Groote Krijgsraadkamer. Deze drie schilderijen benevens de „Doel- heeren'" van B. van der Helst, elders in het Stadhuis opgehangen bleven in het Paleis om aan het Museum toegevoegd te worden en vötinden er het grootste sieraad van. De andere schuttersstukken vonden eene berging in het nieuwe ingerichte stadhuis aan de Oude Zij ds Voorburgwal, het voormalige Prinsenhof.

In 181 5 werd het Schilderijenmuseum overgebracht naar het Trip- penhuis. staande op de Kloveniersburgwal.

Het Trippenhuis, de grootsche stichting der geschutgieters en han- delaars in geschut Louis en Hendrik Trip, verrees naar de plannen van Justus Vingbooms tusschen de jaren 1660 en 1662. Het gebouw

XXVI DE GEBOUWEN.

bevatte twee woningen, (vandaar de veelal gebezigde benaming Trippen- huizen) die gescheiden waren, maar met één gemeenschappelijke zaal. de noordelijke bewoond door Hendrik, de zuidelijke door Louis Trip.

Na vele wisselvalligheden kwam de noordelijke helft voor het grootste gedeelte in 1801 en 1802 in handen van den heer C. S. Roos, die er eene kunstgalerij opende en aan jonge kunstenaars tot studeeren ge- legenheid gaf; een gedeelte werd verhuurd voor het houden van ver- gaderingen van het Koninklijk Instituut.

Ten behoeve der vergaderingen van het Wetgevend Lichaam en van het Instituut kocht de Staat in 1808 dit noorderpand.

Het zuiderpand bleef lange jaren aan de familie Trip, die het ver- huurde o. a. in 1750 aan den bekenden kunstverzamelaar Gerrit Braamcamp, die er zijne schilderijen in tentoonstelde. In 1771 ver- maakte de heer Louis Trip de Marez dit gedeelte aan de stad Amsterdam onder verband van vruchtgebruik voor de nakomelingen zijner familie; de Weeskamer voerde er het beheer over en verhuurde het achtereenvolgens aan verschillende personen.

In 181 1 gelastte keizer Napoleon dat het Instituut naar dit gedeelte zou worden overgebracht, waardoor de stad gedwongen werd de huur- penningen aan de Weeskamer uit te betalen, tegelijk zou het Noorder- pand tot Museum worden ingericht, waartoe de stad, aan wie de zorg der Schilderijen was opgedragen geworden schoorvoetend door haar architect A. van der Hart een plan van verbouwing liet ontwerpen.

De Souvereine Vorst bij zijn optreden het Rijksbestuur over het Museum regelende, nam het besluit dat de verzameling zou worden overgebracht naar het Noorderpand. Onmiddellijk werd aan de plannen van vertimmering uitvoering gegeven ; de beide voorzalen werden tot één geheel hereenigd, de diensttrappen weggebroken even als de fraaie schoorsteenen. Toen in 1851 het Instituut veranderde in de Koninklijke Academie van Wetenschappen en nu in de plaats van eenmaal 's jaar s iedere maand bijeenkwam en te beginnen met 1855 om de 14 dagen werd de toestand onhoudbaar omdat die vergaderingen gehouden werden in de groote voorzaal waarin de meesterstukken der verzameling hingen. In 1858 werd dan ook de groote zaal weder in tweeën verdeeld.

Bij de toenemende uitbreiding der Verzameling kon dan ook het Trippenhuis niet meer aan de redelijk te stellen eischen voldoen. Reeds in 1834 werd door den Directeur over gebrek aan ruimte en onvoldoend licht geklaagd : die klachten namen steeds toe vooral na de hierboven genoemde halveering der groote voorzaal en toen men ging beseffen aan welke gevaren de verzameling was blootgesteld in een niet brandvrij gebouw, gelegen in de nabijheid van pakhuizen waarin licht ontvlambare stoffen waren opgeborgen.

DE GEBOUWEN. XXVI I

In 1862 sloegen dan ook eenige kunstminnaars te Amsterdam de handen in elkaar. Zij vereenigden zich tot eene Kommissie ter voorbe- reiding der stichting van een Kunstmuzeum en in de Tweede Kamer van datzelfde jaar liet Minister Thorbecke van zijne instemming met het door deze Commissie voorgestane plan blijken, waarna deze Com- missie zich in 1863 constitueerde als die voor de stichting van het Museum Willem ƒ, in de verwachting dat de stichting met de herdenking van het 50-jarig bestaan van het Koningschap kon worden ter hand genomen.

De Commissie rekenende op grooten finantiselen steun van het Rijk, schreef een wedstrijd uit voor het Museum' Willem I. Van de 21 ont- werpen den 6 Febr. 1864 ingezonden bleek geen aan de gestelde eischen te voldoen. Wel werd een eersten prijs toegekend aan het ontwerp van de heeren Luüwig en Emil Lange te Munchen en een tweede aan dat van den heer P. J. H. Cuypers te Roermond, maar tot de aanneming van een dezer ontwerpen kon de meerderheid van den jury niet besluiten. Toen werd aan een der juryleden, den heer A. N. Godefroy, opgedragen een nieuw ontwerp te vervaardigen, maar weldra verklaarde hij dat de beschikbaar gestelde som te gering was, waarop de Commissie den "heer L. H. Eberson het maken van ont- werpen opdroeg.

Deze ontwerpen werden door den Minister van Binnenlandsche Zaken in handen gesteld van de heeren J. J. Metzelaar en E. Gugel, waarop 's Ministers afkeuring volgde.

De ontwerpen werden daarna vereenvoudigd en er werd getracht aan de gemaakte bezwaren tegemoet te komen.

Hoewel de stad Amsterdam een terrein had toegezegd liet de finan- tiëele steun der Regeering op zich wachten totdat in de zitting van de Tweede Kamer van 4 December 1872 Mr. S. van Houten een amendement op de Staatsbegrooting voorstelde waarvan de strekking was duidelijk uit te spreken dat de stichting van een Museum de taak der Regeering was en dat gebroken moest worden met het stelsel om die taak afhankelijk te stellen van het particulier initiatief of van dat der Gemeente Amsterdam. Dit amendement werd met algemeene stemmen op één na, aangenomen.

Daarop verbond zich Amsterdam een terrein benevens f 100.000 te geven en de haar toebehoorende schilderijen in bruikleen af te staan.

Tengevolge van de oprichting, op initiatief van Minister M. C. C. Geertsema, van het College van Rijks Adviseurs voor de Monumenten van Geschiedenis en Kunst in 1874 en van de Af deeling Kunsten en Wetenschappen aan het Departement van Binnenlandsche Zaken, door Minister Mr. J. Heemskerk Az. in 1875, werd de zaa-k krachtig* ter hand genomen.

XXV IK DE GEBOUWEN.

De Architecten P. J. H. Cuypers, L. H. Eberson en H. P. Vogel werden uitgenoodigd ieder een ontwerp te leveren volgens een ontwerp door de Rijks Adviseurs opgemaakt. Met nagenoeg eenparige stemmen van den Jury verwierf het ontwerp van den heer Cuypers de voorkeur, waarop deze bouwmeester bij Kon. Besluit van 12 Juli 1876 tot Architect der Rijks Museumgebouwen werd benoemd.

De bouw werd spoedig daarop aangevangen en met kracht voort- gezet. 13 Juli 1885 had de plechtige opening door Minister Heemskerk in tegenwoordigheid van Z. D. H. den Prins von Wied en van Zijne gemalin H. K. H. Prinses Marie der Nederlanden plaats.

In 1898 werden door den aanbouw van het zoogenaamde Fragmenten- gebouw de lokalen aanmerkelijk uitgebreid ; ook verrees in den tuin van het Rijks Museum een gebouw ten behoeve van de Rijks Nor-; maalschool voor Teekenonderwijzers, waarin de gewelfschildering uit het koor van de kerk te Warmenhuizen, geschilderd door Jan van Scorel. werd opgesteld.

In het geschiedkundig overzicht der Verzamelingen op pag. XII en XIII wordt melding gemaakt van het Paviljven Welgelegen te Haarlem, waarin van 1838 tot 1885 de Rijks Verzameling van Schilderijen van moderne meesters was tentoongesteld.

Dit Paviljoen, bekend onder den naam van het Huis van Hope, werd omstreeks 1788 in Italiaanschen stijl gebouwd voor rekening van den Amsterdamschen bankier Henry Hope; het is gelegen bij den ingang van de Haarlemmerhout aan de Dreef.

. In 1808 werd het door Koning Lodewijk voor ƒ 300.000 aange- kocht. Op 1 Juli 18 10 teekende de Koning er de akte, waarbij hij; afstand deed van den troon.

Na het vertrek der Franschen werd het Paviljoen in 18 14 ten gebruike: afgestaan aan de Prinses douairière van Prins Willem V, geb. Prinses Frederica Sophia Wilhelmina van Pruisen, die het met hare dochter de Hertogin douairière van Brunswijk-Luneberg, geb. Prinses Frederica Louisa Wilhelmina van Oranje tot aan haar overlijden in 1820 bewoonde.,

In 1828 beval Koning Willem I dat het Paviljoen tot een kunst- galerij zou worden ingericht; de Architect T. F. Süys ontwierp de plannen en de Architect I. D. Zocher werd met de uitvoering er vam belast, maar de Belgische troebelen vertraagden die. Eerst in 1837 kwam de inrichting tot stand, zoodat op 9 Augustus 1838 de opening, der galerij plaats vond. v

In 1885 werd de verzameling in haar geheel naar het Rijks Museum overgebracht.

SCHILDERIJEN.

ABELS (Jacobus Theodorus), geb. Amsterdam i Sept. 1803, gest. Abcoude 18 Juni 1866; leerling van Jan van Ravenzwaay.

1. Middag; Geïdersche weide met zwaar geboomte.

D. 69 X 86, gem. links: J. 7. Abels f. De beeldjes en dieren door zijn schoon- vader Pieter Gerardus van Os. Gek. tentoonstelling 's Gravenhage, 1833.

ACHENBACH (Oswald), geb. Dusseldorp 2 Febr. 1827, leerling van zijn broeder Andreas. Tot 1872 professor aan de Academie te Dusseldorp. L.

2. Marktdag in een Italiaansche Stad.

D. 110 X 134, ng.h. 19, gem. rechts: Osw. Achenbach. Legaat Reinhard Baron van Lynden 1899.

ADRIAENSEN (Alexander), ged. te Antwerpen 16 Jan. 1587, aldaar gest. 30 Oct. 1661.

3. Vischstuk ; aangesneden visch, oesters en een kreeft.

op^eVotbS; "EXAKP« ADRIAENSEN fES,T.

Verk. F. Kayser, Amsterdam 1888. J6Ó0.

AEKEN (Hieronymus van), zie op Bosch bl. 59.

AELST (Willem van), geb. Delft 1626, gest. Amsterdam (?) na 1683. Leerling van zijn oom Evert van x\elst te Delft -en van Otto Marseus van Schrieck te Florence. Werkzaam in Frankrijk en Italië van 1645 — -1656.

4.DoodGevo- ^ — . /J

halnVetnf MllGm yOM

hen, een snip \^ jj ~r

en een specht, aan de ClZLüS* CUL .—

PdTx ^gw.Snm. o„aer rechts -.«jfy 46SS igri

Gekocht te Londen 1895. V^

AERTSZ. (Pieter) gen. Lange Pier, geb. waarschijnlijk Amsterdam

1507 of 1508, begr. aldaar 3 Juni 1575; leerling van Allaert

Claesz. te Amsterdam. Van omstreeks 1535 tot 1556 werkzaam te

Antwerpen, daarna te Amsterdam.

A E R T S Z.

5. De Eierdans; een jonkman voert den dans uit in een binnen- huis; verschillende personen als toeschouwers.

E. 84 X 172, fig.h. 65, gejaarm. 1557. Gek. v. Kolonel vonSchepeler, Aken 1839.

6. Aanbidding der Herders; fragment van een altaarstuk.

E. 90 X 60, lgr. Gered uit den brand van het stadhuis van Amsterdam 1652. Vermoedelijk een overblijfsel van de Kerstnacht door Pieter Aertsz. geschilderd voor de Nieuwe Kerk, die bij den Beeldenstorm grootendeels. vernield werd. Vroeger in de Weeskamer van het Oude Stadhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885.

7. Opdracht van Jezus in den Tempel (voorzijde). Aanbidding der Wijzen (achterzijde).

E. 192 x 72,5, ng-h. respect, zitt. 102, st. 124. Vleugel van een altaar- stuk vermoedelijk uit de Nieuwe Kerk te Delft. Verk. in het Huis met de Hoofden te Amsterdam 24 April 1860, met andere schilderijen, eveneens afkomstig uit het Raadhuis te Delft. Geschenk van Jhr. Dr. J. Six en Jhr. W. Six, 1900.

8. De Gortenteller (waarschijnlijk een oude copie).

D. 86,5 X 71, hfdh. 18 ; op een blad papier in den linker bovenhoek staat :

Sal ick de huysraet te recht bestellen,

Soo moet ick f gort selfs in de pot tellen. Hendr. Bary se. Uit het Nieuwe Zij ds Huiszittenhuis te Amsterdam. In bruikl. van Amst. 1885. ALEWIJN (A.), Hollandsen schilder, werkzaam omstreeks 1700.

9. Het Admiraalzeilen op het IJ.

E. 116 x 147, fig-h- 10,5, gem. A a r t-^v/Ï/KJ. ' *»^ r op een hout rechts bij het mid- 1\.J\ L.E, V\Y N ♦ 7/0/

den. Geschenk van den heer F. H. ^ Weate, Amsterdam 1898.

ALLEBÉ (Augustus), geb. Amsterdam 19 April 1838: Directeur der Rijks- Academie van Beeldende Kunsten. Leerling van P. F. Greive. L.

10. Vroeg ter Kerke; eenige kerkbezoekers te halven lijve gezien,, zittend in godsdienstige aandacht.

D. 43 X 34, hfdh. 7, gemerkt onder rechts met monogram en 61. Legaat Reinhard Baron van Lynden 1899.

11. Nadagen; een oud vrouwtje uit een kelderwoning naar buiten tredend, met een vuurtest in de hand.

M. 29 X 22, fig.h. 20, gem. boven rechts met monogram en 63. H. A. C. Dekker lith. Legaat D. Franken Dz. 1898.

12. Jonge Dame; schets.

M. 35,5 X 23,5, fig.h. kniestuk 29, gem. onder rechts : Alleèé 1S63. Legaat D. Franken Dz. 1898.

13, Het welbewaakte Kind; een boerendeel waarin een koe en

eenige kippen; op den achtergrond een kind in de wieg door

een zonnestraal gekoesterd.

&• 5°)5 X 40, gem. onder rechts met monogram en 67.

In bruikleen van den heer J. B. Westerwoudt te Haarlem 1902. 14. Stilleven. Indische muilen, pijp en andere zaken op een wit laken.

D. 36 X 43, gem. onder rechts: Allebé 73. Legaat D. Franken Dz. 1898.

ALLORI (Cristofano) ook genoemd- Bronzino de jonge, geb. Florence 17 Oct. 1577, aldaar gest.. 1621, leerling van zijn vader Alessandro Allori, van Santi di Tifo en van Gregorio Pagani.

49- Holland.

XVIe eeuw. 43. Hollandsen e school. Einde XVe ec

21. Duitsche school. Begin XVIe eeuw

6. Pieter Aertsz.

ALLO KI. 3

15. Judith met het hoofd van Holofernes. ( opie.

I). 138 X 116 lgr. Het origineel, in Palaz/.o Pitti te Florence, is gegra- veerd o.a. door M. Gandolfi, P. A. Tardieu en L. A. Claessens. Sedert 1.8 16 in den catalogus vermeld. ALTMANN (Sybrand), géb. Texel 6 Sept. 1822, gest. Amsterdam 6 Juni 1890. Leeraar aan de Rijks-Akademie van Beeldende Kunsten; leerling van Petrus van Schendel. L.

16. Johannes Theodorus Stracké (1817 — 1891), beeldhouwer. '

D. 120 x 85 lgr., gem. rechts in achtergrond: S. Altmann ft. Geschenk van den heer F. L. Stracké, 1894.

ANDRIESSEN (Jurriaan), geb. 12 Juni 1742 Amsterdam, gest. aldaar 31 Juli 18 19. Leerling van Anthonie Elliger en Johan Maurits Quinkhard.

17. De Schilder zelf.

Schets op pap. 34 X 24, hfdh. 6,5, valsch gemerkt: C. /lansen ft. Geschenk van Jhr. B. W. F. van Riemsdijk, 1903.

ANONYMEN DER DU1TSCHE SCHOOL.

a. XVIe Eeuw {eerste helft).

18. De Lofzang der Profetes Anna in den Tempel.

E. 40 X 42, hfdh. 8,5. Verk. van der Willigen, April 1874. Haarlem.

19. Christus, als Lijder voor de menschheid. Copie.

E. 26,5 X 21,5, hfdh. 6, valsch gemerkt met Albrecht Dürer's monogram en 15 11. Een repliek in het Aartsbisschoppelijk Museum te Utrecht. Verk. F. Kayser, Amsterdam, 1888.

20. De H. Maagd, als Moeder van Smarten. Copie.

E. 26,5 X 21,5, hfdh. 5,5; tegenhanger van No. 19. Gelijke herkomst. 21,-Een Jonkman, met barret en pelsmantel. Groene achtergrond. E. 58,5 X 43,5, hfdh. 14. Door Dr. A. Bredius aangeduid als werk van den Meister des Todes Mariae (Joost van Cleef). Uit het Nationaal Museum 's Gravenhage, 1808.

b. XVIIe Eeuw (begin).

22. Keizer Matthias. (1557 — 1619).

D. 104 X 80 lgr. Verk. J. H. Cremer, Amsterdam 1887.

23. Portret van een aanzienlijk Man (1603). Hij heefteen opengeslagen Duitsch boek vóór zich met afbeel- dingen van bloemen en in de hand een kleine strijdbijl. In achter- JL grond zijn wapen. '0 Tegenhanger volgend

No. e. 104 x 83, jl ^T>\^n7^* ^M,

hfdh. 18, gemerkt: * >^ü/^ü Ü£>» ^ en A° 1603. Aangekocht te 's Gravenhage in 1881.

24. Portret van eene aanzienlijke Vrouw. Haar wapen is gelijk aan dat van den tegenhanger 'A, LlÜA VE1MA

n°. 23, met bijvoeging alleen ^

van een ossekop van keel in _ ^ _,_„._,.,__,

het ledige zilveren veld. DOCENT e%^

E. 104 x 83, hfdh. 18, gemerkt, en ANNO 1603. Aangek. te 's Graven- hase in 1881.

ANONYMEN DER DUITSCHE SCHOOL.

c. XVIIIe Eeuw (midden),

25. Prins August Wilhelm van Pruisen (1722 — 1758). Schoon- vader van Willem V.

D. 82x66,5 lgr. Van achteren een lak met het wapen van het Pruisische hof. Uit het Mauritshuis 1876.

26. Frederik II (de Groote) Koning van Pruisen (17 13 — 1786).

K. 8,4 X 7, hoofdh. 2,5. Uit de collectie miniaturen vroeger in het Mauritshuis.

27. Portret van een Vorst (?) omstreeks 1750, in harnas met het blauwe lint en de ster van de orde van den H. Geest.

K. O. 3,7 X 3, hoofdh. 1,2. Uit de coll. miniaturen vroeger in het Mauritshuis.

ANONYMEN DER FRANSCHE SCHOOL.

a, XV Je Eeuw.

28. Gaston de Foix (1489 — 1512). Copie uit de 18e eeuw.

E. 53 X 46, hfdh. 24, gem. „Gasto-Foisseius". Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808.

29. Keizer Kareï V, (1500 — 1558), op ongeveer 2 5 -jarigen leeftijd.

E. 16,5 X lA> hfdh. 8. Verkooping Amsterdam 1825.

30. Keizer Karel V, op ongeveer 50-jarigen leeftijd.

E. rond diam. 17,5, hfdh. 9. Gek. met het volgend No. in 1884.

31. Philips II, Koning van Spanje (1527 — 1598), als jongeling. E. rond diam. 17,5, hfdh. 8. Afkomst zie vorig No.

"19 "HpnrlHklV

Koningvan Heiiric IBS- 4 -D G-R«- FfBnCöTü ■

D.~9S X75 lgr- , 1 C Q 2

met opschrift. Uit het Mauritshuis. ' * .

b, XVITe Eeuw (laatste helft),

33. Boomrijk Landschap in een bergstreek ; eenige dames en heeren vermaken zich bij een fontein.

D. 88 X 107, fig.h. 12. Uit de voormalige stadsapotheek in de Laan te 's Gravenhage. Legaat A. A. des Tombe 1903.

34. Portret van een Heer. Tegenhanger van No. 35.

D. O. 77 X 60 lgr. In bruikl. van Jhr. H. Teding van Berkhout, Haarlem 1885.

35. Portret van eene aanzienlijke Vrouw, tegenh. van vorig No.

D. O. 77 X 60 lgr. Herkomst als vorig nummer.

36. De Evangelist Johannes op Patmos.

D. 109 X 83, fig.h. zitt. 63. Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll. 1880. ANONYMEN DER HOLLANDSCHE SCHOOL. A FOTIEFSCHILDEKIJEX. a. XI Ve Eeuw (midden).

37. Tafereel ter gedachtenis aan vier Heeren van Montfoort gesneuveld in den Tocht tegen de Friezen (1345). Jan, heer- en burggraaf van Montfoort, zijn oudoom Roelof de Rover, heer van Heulestein, zijn oom Willem de Rover tot Montfoort en Hendrik de Rover, zoon tot Heulestein. zijn in eene rij achter elkander geknield voor de Moeder Gods die op een troon is gezeten. Sint Joris staat achter den laatsten ridder.

ANONYMEN DER HOU.. SCHOOI. (Votiefschilclerijen).

E. met lijmgrond 69 x 142, hfdh. 8, met het onderschrift: '

int jaer on*i [jcercn bngent brie Ijonbert bijf en ueecttclj ou §a\\tc coémag en banrianng badj boe üïeben boot on bfe ütifstn fiij gratie tofilem ban ljennegoiüuen ban Ijolïant ban seïant en Deer, ban briegfant Ijeer jan uan montfoorbe |jeee roeïoff uan montfoorbe per luttlem uan montfoorbe met beeï Ijare magen brienben en onberFjebfienben t bibt boor Ijaer allen 3ieïen bit i$ berucjjt anno 1608

tevens hooger op de schilderij, links:

boor be berbe maai berïidjt 1770.

Afkomstig uit de Hofstede Heulesteyn, tusschen Linschoten en Montfoort. Waarschijnlijk een altaarstuk uit de Sint Janskerk te Linschoten. Geschenk uit de nalatenschap van Dr. H. van der Lee, 1884.

38. Altaarstuk, bestaande uit een kast met een plat zwart geverfd kruis in 't midden en twee deuren; aan weerszijden van het kruis de Moeder-Maagd, en de H. Johannes. Op de binnenkanten dei- deuren: links Maria Magdalena, rechts Maria Cleofas. Op de buitenzijde der deuren de H. Maria geknield tegenover Christus als hovenier. Schildering in lijmverf.

Middenstuk E. 210 X 192, fig.h. 135. Luiken 210 X 89, fig.h. 135. Uit de St. Walburgiskerk te Zutphen. In bruikleen van kerkvoogden der Ned. Herv. Kerk te Zutphen aan het Nederlandsen Museum, 1892.

b. Omstreeks 1400.

39. De Geschiedenis des Zaligmakers in achttien Tafereelen,

beginnende met de Boodschap des Engels tot aan de Uitstorting van den H. Geest over de Apostelen.

D. op E. 103 X 167,5, elk tafereel 33 X 17, fig.h. 24. Lijmverf op doek. Gek. van het kerkbestuur der O. L. Vrouwe Munster te Roermond 18S9.

c. XVe Eemv (laatste helft).

40. Christus als de Zaligmaker der Wereld.

Perenhout 17,5 X 13, hfdh. 5. Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808.

41. Maria als de Koningin des Hemels.

Perenhout 17,5 X 13, hfdh. 5. Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808.

42. Tafereel ter gedachtenis aan Jacob Jan van Assendelft en zijne echtgenoote Haesgen van Outshoorn (1478). In het midden de H. Maagd, links van haar de man met zes zonen, rechts de vrouw met drie dochters, allen geknield. Onderaan de wapens van Assendelft en Outshoorn met het opschrift:

Int Jaer ons heren MCCCcLxxvm ; Int jaer ons heren mccccLxxi op op sinte Arnulphus dach sterf meester } sinte Agapitus dach sterf haesgen Jacob Jan out lxxxii jaer en leyt i meester Jacobs wijf en leyt begra- begraven tot Alphen in die kerek, ! ven tot Alphen in de kerek, wiens wiens ziele rust in vrede. I ziele ruste in vrede.

E. H. 61 X 91 fig.h. Vermoedelijk in de 17e EeuAV overschilderd. Afkomstig uit de Kerk te Alphen. Geschenk van Mr. F. de Wildt aan het Kon. Oudheidk. Genootschap. In bruikleen sedert 1885.

43. Maria met het kind Jezus, omgeven door de HH. Barbara, Caecilia, Catharina en Ursula ; de groep bevindt zich op een omheind plaveisel in den hof van een gebouw ; buiten de omheining nog enkele figuren.

E. 123 X 102, hfdh. 11. Kabinet van Heteren 1809.

ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Votief schilderij en).

XFe Eeuw {laatste helft).

44. Drieluik, middentafereel: Maria en Johamies aan den voet 'van het Kruis. In den achtergrond een stadsgezicht met de Utrechtsche Domkerk en een bergachtig landschap. Rechtervleugel : De H. Christophorus met het Christuskind. Linkervleugel : De Mis van den H. Gregorius; miraculeuse verschijning van Christus. Op den buitenkant der vleugels, wanneer toegeslagen, in grauw, eene voorstelling van de Verkondiging.

E. 73 X 48,5 en 20,5, fig.h. middenpaneel 47. Verk. J. H. Cremer, Amsterdam 1887.

ft. XVIe Eeuw (begin).

45. Vleugel van een Drieluik; voorzijde: de Besnijdenis, achter- zij de : de Opstanding.

E. 132,5x83, figh. 51. Verk. D. M. Alewijn, Amsterdam 1885 met tegenhanger.

46. Vleugel van een Drieluik; voorzijde: Jezus in den Tempel, achterzijde: Jezus terugkeer uit het Voorgeborchte.

E. 132,5 X 83, figh. 52. Afkomst zie vorig No.

47. Drieluikje, middentafereel : Christus aan het Kruis, tusschen de twee moorde?iaars. Op den voorgrond Maria in zwijm, beschul- digers bij het kruis en drommen krijgsvolk er achter; in den achtergrond Jerusalem in een bergachtig landschap. Op de binnenzijden der deuren de portretten van den schenker en zijne vrouw met hunne beschermheiligen ; in de lucht de wapens, waarschijnlijk van een Zuid- Nederlandsch geslacht gepaard aan een Italiaansch (dat van Guardaluchesi ?) Op de keer- zijde der deuren, wanneer toe- geslagen, eene voorstelling van den Weg des levens : bij een kruis een ridder te paard geleid langs een bergpad door het Christuskindje op zijn arm gezeten en voor wien een aantal duivelachtige wezens de wijk nemen.

E. middentafereel 37 X 25,5, figh. 12,5, vleugels 32,5 X 10. Veiling Spitzer, Parijs, 1893.

48. Twee Vleugels van een Drieluik, 1 °. de stichter in volle zuapenrusting met zijn zeven zonen geknield ; St. Jacob achter hen. 2°. de stichteres met hare acht dochters geknield en Maria Magda- lena staande achter haar. Beide familietafereelen in een landschap. Op de achterzijde de familiewapens van Soutelande en Gael.

E. 102x36, figh. gekn. 41,5. Vroeger in het bezit der familie Leyden Gael te Leiden. Verk. E. H. van der Hoop Tilanus, 's Gravenhage 1885.

49. Christus neemt afscheid van zijne Moeder, die vergezeld is van de vrouwen en andere discipelen. Op den tweeden grond daalt Christus den berg af. Bergacfatig landschap met een kasteel. E- 55 X 43, fig-h. 30. Valsch gemerkt met het monogram van Albrecht Dürer. Gek. te Parijs met hulp der Vereeniging Rembrandt 1897.

54- Holland, school. Begin XVIe eeuw. 336. Spaansche school. XVIIe eeuw.

47. Hollandsche school. Begin XVIe eeuw,

342. Vlaamsche school. Einde XVe eeuw. óo. Holl. school. Omstreeks 1500.

ANONYMKN f)KR HOLL. SCHOOI- ( Votiefschilderijenj.

50. Drieluik, middenpaneel : Het Christuskind staande tusschen de H.H. Maria en Elisabeth. Vóór de groep een tafel met vruchten, achter haar een landschap. Linkerdeuf binnenzijde: Mr. Dirck van Beest gen. van Heemskerck (burgemeester van Delft, be- zocht Jeruzalem in 1486. f 1545) Met zijne vier zonen Dirck, Franck (Secretaris van Delft), Cornelis en Dirck de jonge, en Johannes de Dooper. Rechterdeur binnenzijde : Geerlruyd van Diemen (f 1532) vrouw van Dirck van Beest, met hare dochter Margaretha en Maria Magdalena. Buitenzijden der deuren, (dicht geslagen) : de H. Hieronymus, geknield voor een kruis- beeld, in een landschap, met den leeuw aan den voet van het kruis. Middenpaneel binnenz. E. 63 X 50, hfdh. 7. Tafereel van achteren dicht geslagen 74 X 62, hfdh. 6. Als onderschrift : An° XIIIJe 86 was Dirick djrickz. va . best. anders genaemt van heemskerck te ihelm en op de berch Sinay en starf a° CVXIV. de . Xl> Dach va . novëber. A° X\Tc XXXII de XII de dach van Julio starf Geertruyt. Van het middenpaneel bestaat een repliek. In bruikleen van Mr. J. P. R. de Nerée van Babberich, 1899.

51. Christus aan het Kruis; aan den voet Maria, Johannes en Maria Magdalena, in 't verschiet een stad.

E. 38 x 28, fig.h. 22. Verk. Pastoor O. A. Spitzen te Zwolle, 1889.

52. Vleugel van een Drieluik: De Besnijdenis; op de buiten- zijde een Sibylle in \ grauw geschilderd.

E. 48 X 26, fig.h. op voorz. 29 op achterz. 41. Gek. van Fr. Muller & Co. 1898.

53. Vleugel van een Drieluik : De Mannaregen. Op de achter- zijde: zinnebeeldige voorstelling van de Christelijke Kerk.

E. 101 X 71, fig.h. gekn. 45. Uit het Gasthuis te Goes. Gek. te'sGraven- hage 1876.

54. Vleugel van een Drieluik : Melchisedech brengt Abraham wijn en brood. Op de achterzijde: zinnebeeldige voorstelling van de Synagoge.

E. 101 X 71, fig-h. 69. Afkomst als vorig No.

e. XVIe Eeuiv (mirtden).

55. Altaarstuk uit 1554, met rijke architecturale omlijsting. In het midden de Steeniging van den H. Stephanus en. eene voor- stelling der Vergankelijkheid ; rechts Maria Magdalena in den Hof, links Maria Egyptica in de woestijn.

Middenpaneel E. 59 X 73, Zijpaneel 59 X 39) figh- 22. In de fries het opschrift: »hvivs altaris dedicatio altera pasche celebrator.« In het basement: tusschen de geschilderde wapens van van Schadewijck of van Schayck en van Zas of Sasse : »Altare praesens anno 1532. consecratvm in lavdem Dei omnipotentis et ejvs genitricis Marie Virginis ac sanctorvm Stephani, Marie Magdalene, Marie egiptiace, omnivmqve sanctorvm svo Arnestvs Scaijck a Canonicvs hoc decoravit epitaphio anno 15 54. «Hieruit blijkt dat dit altaarstuk in laatstgenoemd jaar door Ernst van Schayck, Vicaris en later Kanunnik van Sint Pieter te Utrecht, werd opgericht. Deze werd na 1500 geboren en stierf 3 Jan. 1564. Hoewel uit een kunstenaarsgeslacht gesproten, zijn vader was beeldsnijder en naam- genooten waren schilders, valt uit het opschrift niet af te leiden dat hij de schilder was. Afkomstig uit de Sint Pieterskerk te Utrecht. Toegezonden door den Prov. Archivaris van Utrecht in 1874.

8 ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Votief schilderij en).

d. XVIe Eeuw {tweede helft).

56. De Opstanding der Dooden. Christus oordeelende, is gezeten in de wolken, omgeven door een engelenschaar; op de aarde zijn de afgestorvenen opgestaan uit den dood. Te midden van deze beeldenrijke compositie, op den voorgrond, een burgerlijke begrafenis.

E. 230 X 19°, fig-h' 7°- Uit de Schepenzaal in het stadhuis van Tholen.

57. De Doop van Christus in den Jordaan (omstreeks 1550),

op den tweeden grond Johannes de Evangelist op Patmos.

E. 150 x 115, fig-h- IO°- Gek. veiling Hekking, Brakke Grond 1897. In

het Magazijn.

58. Twee Vleugels van een Drieluik (omstreeks 1560). Buiten- zijde: Het Lam Gods in de armen van Johannes den Dooper (op de eene deur) voor hetwelk geknield zijn 6 edelen (op de andere), boven wier hoofden, hangende aan de takken van een boom, de wapens van Jan Baptista van Tassis of Taxis, . . . van E?isse, Tiete van Cammingha, Schelle van Liaucka?na, Jacques van Claerhoul en Charles (?) Boisoi. Binnen- zijde: op de eene deur de Besnijdenis op de andere de Aanbidding der herders. E. 236 x 104.) lgr. Volgens overlevering afkomstig uit de Kerk te Huissen (Gelderland). Gek. in 1893.

59. Twee Vleugels van een Drieluik, be- vattende de portretten van een aan- zienlijk Burger en diens Echtgenoote, beiden in knielende houding.

E. 86 X 25,5, hfdh. 11, aan de achterzijde op

iedere deur nevenstaand wapen:

Aangekocht met hulp der Vereeniging Rem- ANNO I S H ^L

brandt in 1894.

B. DIVERSEN.

a. XVIe Eeuw (begin).

60. De Verovering der Stad Rhenen in 1499 door Jan II van Kleef. Gezicht in vogelvlucht over de stadswallen; de kerk van binnen gezien.

E. 182 X 143, hg.h. 33. Afgestaan door de Gemeente Rhenen in 1898.

61. Adonis, als herder met twee honden in een landschap.

E. 150 X 112, Lgr. kniestuk. Stond vroeger op naam van Jan van Scorel. Uit het Nationaal Museum te 's Gravenhage, 1808.

b. XVIe Eeuw (tweede helft).

62. Het Kasteel Egmond in welstand, met Egmond aan Zee en Alkmaar in het verschiet. Gestoffeerd op den voorgrond met vele figuren. In de lucht het wapen van Egmond met de ketting- van het Gulden Vlies gedragen door twee zwevende engelen.

D. 129 X 294, fig.h. 25. In bruikleen van Jhr. W. Six, Amsterdam, 1885.

63. Een Nar gekleed in mi-parti (waarschijnlijk een copie).

E. 38 X 26, hfdh. 15. In bruikleen van Mr. Garnier Heldewier te Parijs.

ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Diversen). 9

64. Een Os met bladerenkrans om den hals, 1564. Op de lijst het opschrift : Dees os is gewonnen scutterlic van Jacop Reyers- soon Boon doe ten twiedemael die Papegay was gezet vast svver schoon.

D. 105 X 126, bijna w. gr. met opschrift en het jaartal 1564. In oude beschrij- vingen toegekend aan Jacob Cornelisz. van Oostzanen die dan minstens 94 jaar oud zou zijn geweest! Hing in de kamer van het Groot Kramers- gild op het Oude Stadhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885.

65. Boerin uit Benningbroek (Noord-Holland ), een gans in de hand houdende.

Als opschrift: 2&êmngfirüecftet fèrou. Zie bij No. 76.

66. Jonge dochter uit Edam, een anjelier in de hand houdende. Als opschrift: OÊtiamer Jlfèaegïjt, Zie bij No. 76.

67. Jonge boerin uit Heilo, met een mand aan den arm en dragende in de handen een tobbe.

Als opschrift: ^cïïaa. Zie bij No. 76.

68. Boerin uit Hensbroek bij Alkmaar, met een mand aan den arm. Als opschrift: l^enprOCrfier fèrOU. Zie bij No. 76.

69. Boerin uit Hoogwoud bij Hoorn, twee groote kazen dragende. Hfdh. 0,10, als opschrift: JfoetljtfcrJOUljet fètOU. Zie bij No. 76.

70. Jonge dochter uit Hoorn (?), met een gans aan het spit in de handen.

Als opschrift: $0£ern> Zie bij No. 76.

71 . Jonge dochter uit Monnikendam, met een bloemruiker in de hand. Als opschrift: jflEunïïetiatner Mat#ï\t. Zie bij No. 76.

72. Boerin uit Oudendijk (Noord-Holland), een groote kaas in de hand houdende.

Als opschrift: ODtlÖeÊirjcïfer fêrOU. Zie bij No. 76.

73. Boerendochter uit Oudendijk (Noord-Holland), een kip in de handen houdende.

Als opschrift: d^UbEtttirJCfeer Jifèaegïjt. Zie bij No. 76.

74. Boerin uit Westerblokker (bij Hoorn), een ledige ton in de hand houdende.

Als opschrift: WzfiZZÏXlQZtiiZZ fè£0U. Zie bij No. 76.

75. Boerin uit de Wormer, een mand met beschuit aan den arm dragende.

Als opschrift: lBormer Brou.

76. Visschersvrouw uit Brouwershaven, een vischnet knoopende.'

Met het opschrift: 25r0Uer# ^ZtUZÏl.

De nummers 65 — 76 vormen een serie nationale vrouwelijke volksdrachten geschilderd op eikenhout (43,5 X 31, 5, hfdh. 10), in de manier van Pieter Aertz ze: 1560. Ze werden in 1889 te Amsterdam aangekocht.

77. Ijsberg, den 2 Januari 1565 te Delfshaven op het Haven- hoofd in een kwartier tij ds opgekruid.

E« 79 X 136. Men leest op de schilderij: »Ao. 1565 dë 2 January, namiddag met die vloet. In een groot quertier uers is een ys-gebercht ghecomen. Op 't hoeft tot Delfs-haven, hoegh wesende 23 roevoet ende lanck 19 roeden. « Vroeger in de weeskamer te Delft. In bruikleen van het Kon. Oudh. Genootschap, 1889.

78. Het kasteel Vredenburch te Utrecht.

E. 39 X 50. Gek. Auctie Fr. Muller & Co., 1898.

ïo ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Diversen).

c, XV Ie Eeuw (einde).

79. Een Man aan een ton spijzende, bespot een ander die aanzitten wil.

Eetbordje, E. middell. 20,5, met randschrift : »Ghy en sult uwen voet niet onder de tafel krijgen. Ick ete op een tonne ten baet geen nyghen.« Uit het Nederlandsen Museum.

80. Een Kwakzalver heeft een Vrouw een tand uitgetrokken.

Eetbordje, E. middell. 16 met randschrift: »Is dat tant lut al lachende tis de plage. Ick en schreyde noit soo leer van alle mijn daghe broet.« Uit het Nederlandsch Museum.

81. Een Visscher naast een Vrouw gezeten.

Eetbordje, E. middell. 16 met randschrift: »Waey visser in u vissche . e» heb ick geê vreught enz.« Uit het Nederlandsch Museum.

82. Het Kantoor van een Ontvanger (omstreeks 1600). Eenige huisvrouwen doen betaling aan den fiscus.

E. 41,5 X 52, figh. 25, van onderen staat: hier . ontfangemê . t' Schoor- stien . geit. Aangekocht Brakke Grond, 1897.

d. XVIIe Eeuw (eerste helft).

83. Vogelvlucht van Amboina, 1617. In eene cartouche een portret vermoedelijk van den gouverneur met diens, zeer onduide- lijk aangegeven, wapen. Aet. Saae 46 en het jaar 161 7. Het portret kan zijn dat van Adriaen Block Maertensz. of dat vaa Steven van der Haghen die den eerstgenoemde als Gouverneur in 1617 verving.

D. 150 X 265. Uit het Koloniaal Magazijn?

84. Gezicht op de Stad Raiebagh in het rijk Visiapoer in

het achterland van Daboel en Goa op de westkust van Voor-Indië. Over de schildering heen RAIE BAAGH. Zie bij No. 90.

85. Gezicht op de Stad Cananor op de kust van Malabar.

Over de schildering heen : CANANOR. Zie bij No. 90.

86. Gezicht op Couchin, de hoofdstad van Malabar.

Over de schildering heen: COUCHYN. Zie bij No. 90.

87. Gezicht op Judea, de oude hoofdstad van Siam.

Over de schildering heen: JUDEA. Zie bij No. 90.

88. De Hollandsche nederzetting op Goenong Lawak bij Matapoera (Borneo). figh. 8.

Over de schildering heen: DE LOGIE OP LAWEC. Zie bij No. 90.

89. Gezicht op Banda Neira, eiland der Banda groep.

Over de schildering heen : NEYRA. Zie bij No. 90.

90. Gezicht op Canton in China, met twee Hollandsche schepen op den voorgrond.

Over de schildering heen: CANTON. De nos. 84 — 90 (D. 97 X 140) deels in 1831 deels in 1857 uit het Koloniaal Magazijn te Amsterdam aan het Departement van Koloniën en van daar aan het Nederl. Museum toegezonden.

91. Gezicht op Constantinopel en het Serail, genomen uit het paleis van de Hollandsche Ambassade. Als op een blad papier zijn met nummers de voornaamste gebouwen en de ambassades aangegeven.

D. 74 X 214. Afkomstig van de Directie van den Levantschen Handel.

92. Een Avondfeest in een deftig vertrek (omstreeks 1600).

E. 66 X 88, fig.h. 19. In het Nederl. Museum.

ANONYMKN DER HOLL. SCHOOL (Diversen). n

93. EenDronkenmansmaaltijd; fantastisch gezelschap bij avondlicht. E. 40 X 56,5, fig.h. 14. In bruikleen van Amsterdam 1885.

94. Stilleven ; op een tafel zijn opgedischt vruchten in rijk vaatwerk. E. 64,5 X 115. ïn het Nederlandsch Museum.

95. Havengezicht in Venetië(?); vele aanzienlijken in gondels en op de kaden.

E. 51 X 172, fig.h. 11, wellicht de klep van een spinet. Geschenk uit de nalatenschap van Mr. J. L. de Üruijn Kops 1888.

96. Een Reuzenradijs, met een opschrift als op een blad papier en het jaartal 1626.

E- 53)5 X 875- Geschenk van N. N. in 1902.

97. De Kat die de Bel wordt aangebonden. Satire op de gods- dienst-twisten in Holland omstreeks 161 8 — 1619 en de terecht- stelling van Oldenbarneveldt. (In de manier van E. van de Velde). E. 65,5 X 103, fig.h. 25. Verk. Mevr. Bicker, 1809.

98. Rechtspleging van Graaf Willem den Goede over den Baljuw van Zuid-Holland 1336. Copie.

D. 135 X 195, fig.h. 113, valsch gem. op de tafel: F. Franke Ao. 1617. Het origineel van een onbekenden meester in het Stadhuis te Naarden. Geschenk van de familie van Mr. A. D. de Vries in 1884 aan het Koninkl. Oudheidkundig Genootschap, waarvan in bruikleen in 1885.

99. De Kwakzalver ; hij is in een straat, te paard gezeten vóór een groot reclamescherm en heeft talrijke nieuwsgierigen om zich heen.

E. 69 X 91, figh. 8. Gekocht in 1887.

100. De Fprtuin; een naakte vrouw staande in een landschap op een bal; om haar heen talrij ke figuren onderling strij dende om haar te bereiken. E. 74 X 105, fig.h. 29,5. Legaat D. Franken Dzn., 1898.

101. Het Kasteel Teylingen.

D. 98 X 214. Nat. Museum 's Gravenhage 1808.

102. De Abdij Leeuwenhorst in Rijnland, 1641.

D. 73X106, fig.h. 0,036. Gejaarm. op de Voorpoort : f 6 4 f Geschenk van den heer van der Meer Jansen te Alem.

103. Overstrooming in de buurt van Gorinchem.

E. 114,5 X 186,5, fig-h. In bruikleen van de Gemeente Gorinchem.

104. Triktrakspelers, gezeten in een ruime keuken met groote schouw. E- 57 X 92, hfdh. 3, valsch gem. T. Keijser. Aangekocht op een veiling van Roos & Co. 1900.

105. Bloemruiker, slingergewijze opgehangen aan een spijker. D. 67 x 87, w. gr.

Legaat A. A. des Tombe 1903.

106. Het schenken der Keizerskroon boven het wapenschild der stad Amsterdam door den Roomsch-Koning Maximiïiaan, 11 Februari 1489.

D. 91 x 121. In bruikleen van het Koninkl. Oudh. Genootschap 1889.

107. De jonge Patriotten; een troepje knapen jouwt een afdeeling Spaansche soldaten uit. (De linkerhelft is overschilderd).

D. 144,5 X 162,5, hg-h- 98, valsch gemerkt op een steen op den voor- grond F. H. f.. Haarlemsche of Utrechtsche School. Het stuk stelt eigenlijk eene bespotting der geestelijkheid voor ; door overschildering van een Kar- dinaal op de linkerhelft afgebeeld, werd het onderwerp veranderd. Gekocht in Parijs 1894.

i2 ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Diversen).

e. XVIIe Eeuw (tweede helft).

108. Portaal in een Traptoren ; van de steenen wenteltrap daalt een man, met boeken beladen, af.

E. 49,5 X 40, fig.h. 6. Vermoedelijk de trap, toegang gevende tot het Stadhouderlijk Kwartier te 's Gravenhage. Achtereenvolgens toegeschreven aan J. Vermeer, A. de Gelder, Em. de Witte en E. van der Poel. Ver- kooping Aert Schouman 1792 als E. v. d. Poel. Als van J. Vermeer uit het Nationaal Museum, 's Gravenhage, 1808.

109. Het musiceerend Paar; binnenhuis.

D. 83 X 66, figh. 61, gem. (valsch) P. D. Hoog. Vroeger als Pieter de Hoogh; later achtereenvolgens toegeschreven aan Boursse, Ivoedyck en

C. de Man. Verz. Van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

110. Studie van een Vrouwenhoofd; zij heeft een rooden doek over het hoofd.

D. 32,5 X 28,5, hfdh. 12. Verz. van der Hoop. In bruikl. van Amst., 1885.

111. Een Oosterling.

E. 109 X 78 lgr. Veiling Mr. P. Ver Lor en van Themaat, Amsterdam, 1885.

112. Vroolijk Gezelschap. Drie dansende mannen in een herberg-. D. 36 X 52, fig.h. 19. Verzameling van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

113. Het St. Nicolaasfeest ; Hollandsen burgerhuishouden.

D. 58,5 X 75, fig.h. 22. Valsch gem. Rembr. f 1636. Verkooping B. Ocke. Leiden 1817/ 115. Kabinet Rombouts 1850.

Legaat L. Dupper Wz. 1870.

114. Een Oorlogsschip, in 1626 op last van Lodewijk XIII opeen Hollandsche werf gebouwd, stevent onder geleide van een Hollandsen schip een onzer havens binnen. Dit Fransche schip werd 8 Oct. 1627 door eenige Engelsche schepen van de reede van Texel wederrechterlijk weggevoerd en tevergeefs door de Staten van Engeland teruggevorderd.

E- 55 X 98. H. Hondius se, gedeeltelijk.

Gekocht auctie Roos & Cie., Amsterdam, Sept. 1881.

115. Gevecht van Soldaten in een Landschap bij een Brug.

D- 59 X 83, fig.h. 19. Nat. Museum 's Gravenhage 1808.

116. Zeegezicht aan het Strand te Scheveningen, omstr. 1650.

E- 37 X 73,5. Verz. Jhr. J. E. van Heemskerck van Beest 1877.

117. Ruitergevecht; in de nabijheid een overhuifde wagen.

E. 49 X 66, fig.h. 15. . Legaat D. Franken Dz, 1898. ]Ü Rl^Vl

118. Hollandsche Schepen nabij Strand. Matrozen brengen hout E. 0,74 X 108, gem. in een vlag :

Verworven met de verzameling Jhr. J. E. AlfHIQ I

van Heemskerck van Beest 1877. w^

f. XVIIIe Eeuw.

119. De Hollandsch-Engelsche Vloot in de Baai van Vigos, 24 October 1702.

E. 59X82,5. Uit de verzameling Gijsbert de Clercq, 1899. Overgenomen van de Vereeniging Rembrandt 1901.

37- Hollandsche school. XI Ve eeuw.

132. Hollandsche school. XVe eeuw. 134. Hollandsche school. XVe eeuw,

125. Hollandsche school. Begin XVIIe eeuw,

ANONYMEN DER HOLE. SCHOOL (Diversen). 13

120. Bloemstuk.

D. 87 X 69,5 w. gr., gem. valsch) R. Ruijs fee. 1659. Gekocht in 1839. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

121. Stilleven; een halve flesch wijn, sinaasappelen en een broodje op een dicht gevouwen servet.

D. 42,5 X 59, w. gr.

Geschenk van Mevr. de douairière R. Baron van Lynden geb. Baronnesse

van Pallandt, 1900.

g. XlXe Eeuw.

122. Begrafenis van een Roomsen-Katholiek Geestelijke in West-Indië, omstreeks 1820.

D- 53,5 X 70, fig.h. 7. Gekocht in 1895. In het Nederl. Museum (Marine- Af deeling).

123. Molen; op een hoogen oever aan een kronkelenden stroom. D. 121 X 91,5, onduidelijk gemerkt SautP

Legaat Reinhard Baron Van Lynden, 1899.

124. Heide met Schapen, tegen zonsondergang (1887).

D. 63 X 92, zeer onduidelijk gemerkt H. Grau ...•(?) 87.

Geschenk van Mevrouw de douairière R. Baron van Lynden geb. Baronnesse

van Pallandt, 1900.

C. SCHUTTERS- en REGENTENSTUKKEF.

a. XVIIe Eeuw {begin).

125. Corporaalschap van kapitein Albert Joris Heyn ; 21

beelden tot aan de knieën, allen in rijk versierde harnassen, de lansen te lood houdende.

D. 186 X 362, lgr. Toegeschreven eerst aan P. Moreelse, daarna aan Corn. van der Voort. Hing vóór de Kunstkamer van het oude Stadhuis. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

126. Vijf Regenten met den Bode van het Rasphuis. Beelden tot aan de knieën.

D. 153 X 248, lgr. Hing in het Rasphuis te Amsterdam. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

b. XVIIe Eeuw (tweede helft),

126a. De Krijgsraad der elf Burgervendels te Dordrecht, omstr. 1675. Links staan de kapiteins, rechts zitten de burgemeesters. D. 294 X 570 lgr. Een model of ontwerp van dit stuk in 't klein bij consul Weber te Hamburg staande op naam van B. v. d. Helst. Gek. Parijs, 1877.

127. Overlieden van het Chirurgijnsgild, 1684 of 1689. Hunne namen zijn: J. Willink, P. Oostdorp en G. Corver.

D. 70,5 X in, lgr- In bruikleen van Amsterdam, 1885.

c. XVIIIe Eeuw.

128. Overlieden van het Chirurgijnsgild, 1706. Hunne namen zijn : Nicolaas Heems, Hendrik Smekes en Nicolaas Kies.

D. 70 X H3,5, lgr- *n bruikleen van Amsterdam, 1885.

129. Drie Regenten van het Leprozenhuis, ten voeten uit.

D. 174 X 158, lgr. Vroeger in het Leprozenhuis te Amsterdam. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

i4 ANONYMEN DER HÜLL. SCHOOL (Portretten).

2). POKTHETTEN. a. XVe Eeuw. 139. Jacoba van Beieren (1401— 1436).

E. 64 X 50, hfdh. 16 met het opschrift: Volgens overlevering vroeger op het

^"xfi^r;^:1^ Mi gw*

het Nat. Museum 's-Gravenhage,i8o8.

131. Franck van Borselen ( — 1470)-

E. 64 X 50, hfdh. 16 met onderstaand opschrift. Afkomstig als vorig ne.

tf* -^^T -*** *>f (ff

Utm Ut kmé .

132. Hendrick van Naeldwijck, in gebeeldhouwde Gothische nis met wapenschild. Onderschrift: Henric ban JBaeïotoijc, fêccr. l©iïïcm#50on, 3ijn tuijff Iua# Ifaese ban Jkaïttuijt. Zie bij No. 137.

133. Willem van Naeldwijck, afgebeeld als No. 132. Onderschrift: Wüitm ban jaaelöluijc fêcnrit#50on, 3ün toijff tuag J>0uï}ie ban (Ceijungen. Zie bij No. 137.

134. Hendrick van Naeldwijck, afgebeeld als No. 132. Onderschrift: ' Ifeer I^cnrit ban «Baeïötuijr, l^iïïcm^onn, 3ün tuijff tnag tëatrijn

ban I^cenbïiet. zie bij No. 137..

135. Willem van Naeldwijck, afgebeeld als No. 132. Onderschrift: WiWtm ban «fèaeïotuyc ïfcer Ifenric^ocn, 5iin toijff tua# ^iïïctnr ban Cgmuntr ban oe l^atcring. Zie bij No. 137.

136. Hendrick van Naeldwijck, afgebeeld als No. 132. Onderschrift: Heer Ifenrit ban JSaeïoiuijt, ItWïemgsuan, 3?jn tuijff tua£ Jtëarijteït ban fëaenïjorft. Zie bij No. 137.

137. Willeme van Naeldwijck, afgebeeld als No. 134. Onderschrift: IBiïïemc ban JSaeïöiuijc Heer Henricg öocïjter, ïjaar man tua# 3lan Heer ban JX^ontfoort.

De nos. 132—137 (E. 82 X B. 56,5, lgr.) vormen een serie, in bruikleen van de Gemeente Naaldwijk, 1885.

138. Jan Graaf van Egmond, bijgen. Manke Jan (1438 of 1441 — 1516), Stadhouder van Holland. Afgebeeld als Jeruzalemvaarder. Op papier 19,5 X 13,5, hfdh. 7. Het wapen van Renesse is veel later in. den linkerbovenhoek geschilderd. Geschenk van Jhr. Mr. V. de Stuers.

139. Magdalena van Werdenburg, (1464 — 1538), gemalin van den voorgaande.

Op papier 18 X 14, hfdh. 7. Haar wapenschild in den linkerbovenhoek. De "nos. 13S en 139 afk. van de verk. coll. Isendoorn a Blois, Amsterdam 1879. Herkomst als vorig No.

b. XVIe Eeuw {eerste helft).

140. Paus Adriaan VI (1459— 1523). Copie.

D. 78,5 X 65, lgr. Uit het Nationaal Museum te 's Gravenhage 1808.

141. Mansportret omstreeks 1520, uitkomende tegen een achter- grond van boomen en lucht (manier v. Lucas van Leyden).

E. 27,5 X 22,5 hfdh. 14. Tegenhanger van No. 142. Gek. Parijs 1903.

142. Vrouwenportret omstreeks 1520; achtergrond als vorig nummer.

E. 27,5 X 22,5 hfdh. 14. Tegenhanger van No. 141. Dezelfde afkomst.

ANONYMKX DER HOLL. SCHOOT, (Portretten). 15

143. Rudolph van Buynou of Bunau (± 1530), omstreeks 1515 Drossaard van Stavoren en Grietman van Gaasterland, gest. 1542- 90 X 69, lgr. met in den achtergrond zijn wapen en dat van zijne moeder en het opschrift uit lateren tijd » Rudolph van Buynou '. Afkomstig van Martena State. Gekocht Amsterdam 1902.

144. Cunera van Martena, echtgenoote van den voorgaande.

90 X 69, lgr. met in den achtergrond haar wapen en dat van hare moeder Both van Hottinga, benevens het opschrift uit lateren tijd »Cunera van Martena«. Een oud opschrift _^

voor de helft zichtbaar luidt AETATIS r% ~£ Jrf» V tS&ft SVAE 40 Anno i533 of 1553. Af- Of- 1106 U«D komstig als vorig nummer. ,

punt van te gaan schrijven. In den r ^

achtergrond zijn wapen. "•-( |tjfj

Eikenhout met gebogen bovenrand 77 JJ, v il U- • J

X 55,5, lgr. met nevenstaand opschrift: s~

Op de lijst staat :

£!fë£'i&ï:':róM <> ÖP \*?>b rara 8^

146. René van Chalons, prins van Oranje (O 15 19 — 1544).

Perenhout, rond midd. 15, hfdh. 8,5, in de oorspronkelijke notenhouten- lijst waarop: RENÉ DE CHALON PRINCE DORENGES, COMTE DE NASSOV EC AIGE DE XXIII ANS 1542. Uit de verzameling van het Nederl. Museum.

147. Worp Ropta (1504 — 1551), Grietman van Dongeradeel 1542. Gevolmachtigde ten Landdage in 1550. Ten voeten uit.

E. 195 X 100, lgr. Het opschrift luidt: WORP ROPTA VAN WEGEN RÜMISCHER KEISERLICHER MAIESTAET, GRIETMAN OVER DONGARDEELzra. SVE ETATES 58 IPSA DIE QVA FACTVM Ao 1542 DEN 20sten OCTOBRIS. Afkomstig van Martena State. Gek. in 1902.

148. Maria van Oostenrijk, omstreeks 1550. (1503 — 1558). Land- voogdes der Nederlanden, zuster van Keizer Karel V. Notenhout rond. midd. 9, hfdh. 4,5. Aan de achterzijde staat: Mlfttit

par ïa trrace ne irieu roette ör ïjongrie oe^oï...n Soeur de Vemperew

Charles 5 qui fut Gouvernante des Pays-Bas. Gekocht te Utrecht.

149. David Jorisz. (1501-— 1556). Schil- der en berucht theoloog (Copie). E. 36, X 28, hfdh. 13. Het origineel, in het Museum te Basel en toegeschreven aan Scorel, is 1559 door den Raad van Basel met David Jorisz. J\ boedel in beslag genomen. -tf.

Verk. Borger Joosten, Amster- dam, 1882. " SQ

150. Ruben Parduyn, Ridder van Jeruzalem (huwt 1520).

E. van boven afgerond, 75 X 60, hfdh. 15. Copie uit de 17e eeuw. Legaat Jhr. Mr. Jacob de Witte van otters 1875.

151. Andries, bastaard van Wassenaer (?) (1517— 1597>-

E. 64 X 49, hfdh. 16,5, in den achtergrond: AN° 1554 ETATIS 40-

i6 ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten).

Van achteren een oude lakafdruk met het wapen van Wassenaer. Het

opschrift op een los paneel luidt: »Sire de Wassenaer sans reproche et sans

peur Bastant quoyque bastart André ne doibt d'honneur miette au sien

pere ains tout a propre cueur« is vermoedelijk een latere toevoeging.

Vroeger in het bezit van Prof. J. A. Alberdingk Thijm.

Verk. Fr. Muller & Co. 1900.

c. XV Ie Eeuw {tweede helft).

152. Familietafereel van Pierre dé Moucheron (1508— 1568). en Isabeau de Gerbier (1518— 1568) met 20 kinderen, aan den disch gezeten.

E. 108 x 246,

Ife&^ETATIS'SyE'JJ* I,.5 óf

aangegeven en

boven de ouders :

Gekocht te Haar- £ TAT 1 S ♦ S V E ' 1 5

lem, 1890.

153. Kenau Simonsdr. Hasselaer (1526 — 1589), ten strijde toegerust*

E. van boven afgerond, een geheel vormende met de lijst 44 x 34,5,. hfdh. 7. Met opschrift:

K. H. Siet hier een vrou, genamt Kenou Vroom als een man, die talder tyt Vromelyck bestryt, den Spaensen tiran. Aetatis 47. 1573.

Uit het Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808.

154. Cornelis van Ceters (1503 — 1599). Copie door Ph. van Dijk naar een origineel van omstreeks 1560.

D. 3S X 31, hfdh. 12. Legaat Jhr. Mr. Jacob de Witte van Cïtters 1875.

155. Guilliam Courten (1540 — ) gehuwd met Margariete Cassiers zie No. 206.

E. 46 X 34, hfdh. 17. Met opschrift: MTA - 35 . 1575 ■'

en zijn monogram hier afgebeeld. Van achteren zijn wapen en : \X\f ,/ »Den 2 Marcij in meenen 1567 dacht ducdalue Ghuillaume - \#\/« Courten te berouen syn leven. Maer godt heeft den 29 Marcy .^ =^

1567 door syn huysvroüe Marghueriete Cassier: Victorie ff j ghegheven«. Ter gedachtenis zijner ontvluchting uit den kerker v^Jv werden 4 drinkschalen gemaakt waarvan één in het Nederl. Museum, (zie No. 76 Cat. Zilverwerk 1902) en één bij Ridder de Stuers te Parijs. Legaat Jhr. Mr. de Witte van Citters, 1875.

156. Aernout van Ceters (1561 — 1634). Copie door Ph. van Dijk naar een schilderij van omstreeks 1600.

D- 37 X 32> hfdh. 11,5. Herkomst als vorig nummer.

157. Mr. Pieter Bicker (1497 — 1567). Schepen van Amsterdam XVIIe eeuwsche copie.

D. 74 x 61 lgr. In den grond zijn wapen en het opschrift: »Mr. Pieter Bycker aetatis LXIII, i56o«. Zie bij No. 162.

158. Anna Codde, (1504 — ) echtgenoote van den voorgaande. XVIIe Eeuwsche copie.

D. 74 X 61 lgr. In den grond haar wapen en het opschrift: Out LVf iaer An. 1560. Zie bij No. 162.

159. Pieter Pietersz. Bicker (1522 — 1614). Zoon van No. 157,

D. 74 x 61 lgr. In den grond zijn wapen en het opschrift: 3> Pieter Bycker Aetatis suae 41, 1573. Zie bij No. 162.

ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten i. 17

160. Gerrit Bicker (1554 — 1604), Burgemeester van Amsterdam; eerste inschrijver op de negotiatie der O. I. Cie. Copie i7e eeuw. D. 74 X 61 lgr. In den grond zijn wapen en het opschrift: 1583, Aeta 29. Zie bij No. 162.

161. Alyda Boelens (1557 — 1630), echtgenoote van den vorige.

D. 74 X 61 lgr. In den grond haar wapen en het opschrift: 1583 Aeta 25. Zie bij No. 162.

162. Jacob Bicker Pietersz. ( — 1587).

Koper, midd. 4, hfdh. 2,5. De Nos. 157 — 162 behooren tot hei: legaat Bicker, in bruikleen van Amsterdam sedert 1881.

163. Portret van een aanzienlijk Man (omstreeks 1580).

Koper ovaal 4,6 X 3,4, hfdh. 2,5, in zilveren kast. Uit de collectie minia- turen vroeger in het Mauritshuis.

164. Maria Stuart, Koningin van Schotland (1542 — 1587J.

Koper ovaal 4,45 x 3,3, hfdh. 2,8 in een zilveren kast met twee beugels. Herkomst als No. 163.

165. Petrus Canisius (1521 — 1597). Roomsch geestelijke en ver- maard schrijver uit Nijmegen.

Koper ovaal 13,6 x 10,4, hfdh. 5,3. Op het voetstuk van het als een buste behandelde portret staat : Petrus Canisius. Herkomst als No. 163.

166. Pieter Dircksz. gen. Langebaard (1528— 1606). Weesmeester

van Edam.

D. 182 X 98 lgr. In den achtergrond zijn wapen en yETATIS 55, 1583. Eene copie van 1635 op het Raadhuis te Edam. Afkomstig van de familie Boes. Gek. in 1879. In bruikleen van het Koninkl Oudheidk. Genootschap 1885.

167. Portret van eene aanzienlijke Vrouw, ten voeten uit, in de kleederdracht van het einde der 16e eeuw.

E. 192 x 93 !grM Boven rechts: Aetatis Suae 28. Gek. te 's Gravenhage, 1881.

168. Portret van een Vorst of Kr ij gso verst e (omstreeks 1580).

E. 42 X 31 lgr. Eene herhaling in het Museum te Coblenz. Verk. Amsterdam, Febr. 1892.

169. Bartholomeus van der Wiere (geb. 1534), Secretaris van Amsterdam in 1578.

E. 107 X 82 lgr., een blad papier op tafel bevat het opschrift : Eersamen zeer discreten .... lus Tot Amsterdam Actum 1593.

In den achtergrond: AETATIS : SV^E 59: 1593. Aangekocht te Parijs in 1902 met volgend No.

™L-£ A.TA"rè svm

voorgaande. tf (T .n >

E. 107 X 82 lgr. Als opschrift: f / 7 3T

Herkomst als No. 169. J ^ S J

171. Steven van Dalen (gestorven 1586). Copie uit de i7e Eeuw.

D. 115 X 85 lgr. Links in den achtergrond de spreuk : «Fides una Salus». Legaat Jru\ Mr. Jacob de Witte van Citters 1875.

ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten).

172. Mansportret (1597).

E. 52 X 41 lgr. Gem. Aetatis 30. 1597. Legaat Reinhard Baron van Lynden, 1899.

173. Mansportret, met het wapen der familie Rijswijk.

E. 27 X 20, hfdh. 11,5 in ovaal, van achteren staat: Pieter Rijswijk, geb. 161 5, gest. 1687 enz., hetgeen met het costuum en de schildering niet overeenstemt. Legaat van Mevr. de Wed. Mr. Balguerie— van Rijswijk, 1823.

174. Dirck Baltus.

E. 64 X 48 lgr. Zie bij No. 176.

175. De Zuster van Dirck Baltus.

E. 36 x 30, hfdh. 4. Zie bij No. 176.

176. Jan van Laer.

E. 49,5 X 37 lgr- n , ,

De nos. 174 — 176 vroeger in het Rijpenhofje te Amsterdam benooren aan

de Vereenigde Doopsgezinde Gemeenten aldaar; in bruikleen ontvangen

sedert 1899.

XVIIe Eeuw (eerste helft).

177. Johan (de oude) Graaf van Nassau (1535— 1606), oudste broeder van Willem I.

Opschrift: Graaf Johan van Nassau, Aetatis 71 obijt op Dillenburgh. Ao. 1606. Zie bij No. 185.

178. Lodewijk Graaf van Nassau (i 538— 1574), broeder van Wrillem I.

Opschrift: Graef Lodewijck van Nassau, Aetatis 36 gebleven bij Moock. Ao. 1574. Zie bij No. 185.

179. Adolf Graaf van Nassau (1540— 1568), broeder van WTillem I. Opschrift: Graaf Adolph van Nassau, Aetatis 28 gebleven bij Heyligerlee. Ao 1568. Zie bij No. 185.

180. Hendrik Graaf van Nassau ( '1541— 1574), broeder van Willem I. Opschrift: Graaf Hendrik van Nassau", Aetatis 24 gebleven bij Moock Ao. 1574. Zie bij No. 185.

181. Philips Graaf van Nassau (1566— 1595), zoon van Jan den Oude.

Opschrift: Graef Philips van Nassau, Aetatis 29 gebleven bij den Rijn. Ao. 1595. Zie bij No. 185.

182. George Frederik Graaf van Nassau

(1606 — 1674), kleinzoon van Jan den Oude.

Links boven het jaartal:

Achterop staat : GORG FRI GVN . KE, zie bij No. 185.

183. Lodewijk Hendrik Graaf van Nassau (1594— 1661), kleinzoon van Jan den Oude.

Achterop staat: LVDOVIC Z . N . KE zie bij No. 185.

184. Francois de la Noue, bijgenaamd Bras de Fer. Fransch edelman als Veldmaarschalk in dienst van de Staten. Opschrift: Monsr de la Noue. Zie bij No. 185.

185. Mansportret.

De nummers 177— 185 (E. 30 X 25, gemiddelde hfdh. 15) afkomstig van het Huis Honselaarsdijk. Uit het Nationaal Museum 1808. Zie No. 2008.

186. Kommandant Charles de Héraugières.

E. 69,5 X 58,5 lgr. In den achtergrond: BREDA A SERVITVTE HISPANA VINDICATA 4 . MART . 1590. Uit het Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808.

187. Gustaaf Adolf Koning van Zweden (1594— 1633).

E- 39)5 X 28, hfdh. 15. Veiling Brakke Grond, 1897.

cT5^

ANONYMEN DP:R HOU.. SCHOOI. (Portretten). 19

188. Prins Frederik Hendrik (1584 — 1647J.

Koper, rond, midd. 3,2, hfdh. 2,5. Aangekocht in 1896.

189. Joost de Moor (1550 — 1610), Vice-Admiraal van Zeeland. E. 63 X 49 lgr. Verk. coll. Dr. Broers, Utrecht 1873.

190. Kapitein Ripperda,

D. 124 X 93,5 lgv. Opschrift: Capteyn Ripperda. Uit het Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808.

191. Opperluitenant Hanekrodt.

D. 96 X 85,5 lgr. Opschrift O . Liv.T Hanekrodt. Uit het Magazijn van het Mauritshuis, 1876.

192. Kapitein Otto Brahe.

D. 97 X 86 lgr. Opschrift: CAP* OTTEBRAE. Afkomst als No. 191.

193. Kapitein Walsdorp.

D. 122 X 96 lgr. Opschrift: CAPITEYN WALSDORP. Afkomst als No. 191.

194. Kapitein van der Hoeff.

D. 121 x 95 lgr. Opschrift CAP* VAN DER HOEF. Af komst als No. 191.

195. Pieter Willemsz. Verhoeff, Zeekapitein, doodgemarteld op Banda-Neira, 1609 (Copie).

D. 56 X 48 lgr. Links zijn wapen tusschen de letters P en W. Gekocht in 1888. In het Magazijn.

196. Willem Usselincx (1567 — 1647), Stichter der West-Indische Compagnie.

E. 17,5 X 14, hfdh. 8. Opschrift: W. WSSELINX : AVTEVR . VAN. WESTINDISE COMPANGI. JE SVAE 69 Ao 1637.

197. Portret van een aanzienlijk Man ; wellicht een vlootvoogd.

E. 109 X 76 lgr. Verk. Fr. Muller & Co., Amsterdam 1882.

198. Joris van Cats, Heer van Coulster, Vice-Admiraal, (omstreeks

1630).

E. 63 X 50 lgr. In de hoeken het wapen van Cats en een onbekend wapen.

Verk. Dr. C. Broers, Utrecht 1873. In het Magazijn.

199. Een Moeder met haar Kind in Noordhollandsche kleeder- dracht.

E. 107 X 77 lgr- Boven links staat: Aetatis Stiae 22. Anno 1601. Verk. Messchert van Vollenhoven, e. a., Amsterdam 1892.

200. Mansportret (borstbeeld).

D. 80 X 70 lgr. Geschenk van N. N. In het Nederlandsch Museum.

201. Kinderportret, 1604 ten voeten uit.

E. 90 X 69 lgr., gem. boven rechts : Aetatis Suae 8 mens Ao. 1604. Geschenk van Mevr. de Wed. A. de Pinto 18 . . .

202. Eene bejaarde Dame uit het Geslacht van Rijn 1608.

E. 74 X 58,5 lgr. Onder het Wapenschild: ^ETAE SV^E 97 Ao 1608. Afkomstig van de veiling de Geer. In bruikleen van het Kon. Oudheidk. Genootschap 1889.

203. Portret eener Vrouw op middelbaren leeftijd, omstreeks 1620.

Koper, ov. 9,5 X 7,2, hfdh. 4,2. Legaat D. Franken Dzn 1898.

204. Portret van een Jongeling, 1614.

K. O. 8,6 x 6,3. Gejaarm. Ao. 1614. Legaat A. A. des Tombe, 1903.

205. Ingebakerde Tweelingen (1617). De twee in den achter- grond geschilderde wapens zijn die van de familie »de Graeff.« E. 71 X 54, figh. 48. Van boven staat: Den 7 April 1617. Afkomstig van het Huis Ilpensteijn. Gek. in 1872. In het Nederlandsch Museum.

20 ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten).

206. Margarita Cassier, in 1563 gehuwd met Guilliam Courten, zie No. 155.

E. 131 X 96 lgr., gejaarm. Ao. 1616. Legaat Jhr. Mr. Jacob de Witte van Citters 1875.

207. Willem Courten (i 581— 1630), als jongeling, ten voeten uit; zoon van de voorgaande.

D. 194 X 109 lgr. Gem. links op de tafel: Ao. 1617.

Is misschien een vroeg werk van Salomon Mesdach. Herkomst als No. 206.

208. Johan van Ceters, (1602— 1629), zoon van Aernout van Ceters en Anna van der Hooge, zie No. 156.

E. 105 X 77 met opschrift: AETATIS SVA20. Ao. 1622. Herkomst als No. 206.

209. Mar trijntje van Ceters, (1609 — 1629).

E. 1,05 X 77 lgr. Met opschrift: Zuster van den voorgaande /ETATIS SVA 14. Ao. 1623. Herkomst als No. 206.

210. Mansportret, 1627.

E. 13 X 10, hfdh. 4, gem. JE tat . 35 . 1627. Herkomst als No. 206.

211. Pieter de Witte, 1629. Op de lijst staat: INVEN- TVS SVM A NON QV^ERENTIBVS ME : PA- LAM APPARVI HIS QVI ME NON INTERRO- GABANT ^ESAIAS . 52 . CA.

D. 72 X 54 lgr- links nevenstaand wapen. Herkomst als No. 206.

212. Pieter Courten (1581 — 1630) gehuwd met Hortensia del Prado, zie Nos. 970, 972 en 1543.

E. 72 X 59 lgr., gem. Ao. 1630. Herkomst als No. 206.

213. Vrouwenportret, 1645.

E. 13 X 10, hfdh. 4, gem.: /Elat . 50 . 1645. Herkomst als No. 206.

214. Portret van eene aanzienlijke jonge Vrouw. Kniestuk.

E. 125 X 85 lgr. (Op een papier van achteren staat Schurmans). Verk. D. M. Alewijn, Amstei-dam 1885.

215. Grietje Adriaensdr. Groote, 1622.

E. ui X 89 lgr., boven links staat: Aetatis 34 . 1622. Herkomst als No. 214.

216. Portret van een bejaard Man. Kniestuk.

E. 26 X 20, hfdh. 7. Vroeger op naam van Willem de Keyser. Ver- zameling van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

217. Portret van een bejaard Man, steunende met de hand op een boek.

E. 18,5 X 15, hfdh. 3,5. Nat. Museum, 's Gravenhage 1808.

218. Portret van eene jonge Vrouw.

Koper 6,8 X 5,4, hfdh. 3. Uit de verzameling Jhr. van Heemskerck van Beest.

219. Portret van een heer Kettingh.

E. 67 X 51,5 lgr. In den achtergrond staat: Aetatis 63 Ao 1623. Geschenk van Jhr. Mr. J. H. F. K. van Svvinderen 1884.

220. Portret van een Jongeling, in rijke kleederdracht ; ie helft 17e Eeuw.

K. ovaal, 11,8 X 9,1, hfdh. 6. Uit de collectie miniaturen, vroeger in het Mauritshuis. \

221. Dirck Hendriksz. van Swieten.

D. 73,5 X 58 lgr., gem: AETATIS . SV/É . 67 . anno . 1626. Links familie- wapen. In bruikleen van het Kon. Oudheidk. Genootschap 1889.

130. Hollandsche school. XVe eeuw. 341. Vlaamsche school. XVe eeuw

169. Holland, school. Einde XVIe eeuw. 170. Holland, school. Einde XVIe eeuw

240. Hollandsche school. XVIIe eeuw. '241. Hollandsche school. XVIIe eeuw,

ANONYMEN' DER HOLL. SCHOOL (Portretten). 21

222. Willem van Oldenbarneveldt, Heer van Stoutenburg (?)

( 1590— 1634).

E. 38,5 X 28,5, hfdh. 10, gejaarm. 1634 Verk. Mr. M. C. van Hall, Amst. 1888.

223. Portretstuk ; drie naast elkander staande kinderen.

D. 93 X 130 lgr. Waarschijnlijk afkomstig van de familie Ram. In bruikleen van de gemeente Utrecht. In het Nederlandsch Museum.

224. Familietafereel (1627); vader, moeder en vier jonge kinderen aan den disch. x?

E. 137 X 191 lgr. Gejaarm. : //

Gek. van Mr. A. Greebe ^ \ _~

in 1880. In het Neder- (f J /7'Hrtn a Ij f

landsch Museum. K^lKi

225. Familietafereel (omstreeks 1630), bestaande uit vader, moeder en vijf kinderen benevens een negerjongen.

E. 57 X 72, fig.h. 36. Stond op naam van Th. de Keyser en heette het gezin van den luit. admiraal Piet Hein. Wellicht is Pieter Codde de schilder. Gek. in 1866.

226. Portretstuk van een Echtpaar met hun Kind, ten voeten uit aan het zeestrand: op den voorgrond eenige schelpen.

D. 123 X 138, fig.h. 39. Verk. Jhr. van Beresteyn te Vught, 1884.

227. Portret van een Grijsaard.

E*. 71,5 X 59)5 lgr- Copie °f zwakke herhaling van een portret door een onbekenden meester, in het bezit van den heer Pfungst te Londen. Geschenk van Jhr. J. S. R. van de Poll, 1S85.

228. Jan Bernd Schaep (1633 — 1666).

Zilver, O. 10,5 X 8,5, hfdh. 5. Legaat Bicker. In bruikl. van Amsterdam, 1881.

229. Portret van een Echtpaar; ie helft der 17e Eeuw.

Geschilderd in den bodem en tegen het deksel van een zilveren doos O. 6 X 4,8, hfdh. 3. Uit de verzameling miniaturen afkomstig van het Mauritshuis.

230. Portret van eene oude Vrouw, in deftig gewaad (omstr. 1630).

E. ovaal 71 X 53,5 lgr. Legaat Mevr. de Wed. Mr. D. Balguerie, geb. van Rijswijk, 1823.

231. Mansportret (1633); tegenhanger van volgend nummer.

E. 71 X 56 lgr. In den linkerhoek het later aangebrachte wapen der familie Snouck. Op een papier van achteren staat onjuist vermeld : Jan Pieterse Snoek getrouwd aan Margriet Goverse Bal. Deze toch behooren tot eene oudere generatie. Afkomst als No. 230.

232. Vrouwenportret (1633): tegenhanger van vorig nummer.

E. 71,5 X 56 lgr. Vanboven: Aetatis Suae 37, Anno 1633. Op een papier v van achteren onjuist vermeld : Margriet Goverse Bal, huysvrouw van Jan Pieterse Snoek. Zie als bij No. 231. Dezelfde herkomst.

233. Mansportret (1643).

E. 73,5 X 59,5 lgr. Bovenaan links: 1643. Legaat Jhr. Mr. Jacob de Witte van Citters 1875.

234. Jacoba Bontemantel, als kind, ten voeten uit.

D- 73 X 56 lgr., bovenaan rechts: vETATIS, Ao. 1644. Geschenk van Jhr. J. S. R. van de Poll, 1885.

235. Dr. Jan Bicker Gerritsz. (1594 — 1653), burgem. van Amsterdam. D. 72 X 58,5 lgr. Met den tegenhanger No. 236 van de verk. de Graeff van Polsbroek te Ilpendam, 1872, als door Jan de Bray.

Legaat Bicker 1881. In bruikleen van Amsterdam, 1881.

236. Agneta de Graeff (1603 — 1656), gehuwd met den vorige.

D. 71 X 59 lgr. Herkomst als vorig nummer.

22 ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten).

XVIIe Eeuw {tweede helft).

237. Jacques Rijswijck (1641 — 1696). Copie.

E. 74 X 60 lgr. Achterop staat: «Jaques Pieter Rijswijck.... Capiteyn der Burgerye en Regent van 't Tugthuys 1666, alwaer ook is uitgeschildert staande in regentskleederen». Legaat Mevr. de Wed. Mr. D. Balguerie, geb. van Rijswijk, 1823. In Magazijn.

238. Theodora de Visscher (1641 — 1722), echtgenoote van den vorige.

E. 73 X 60,5 lgr. Herkomst als vorig No.

239. Cornelis Bicker, Heer van Swieten (1593 — 1654). Burge- meester van Amsterdam.

D. 74 X 61 lgr. Opschrift: «Corn. Bicker H. V. Swieten 1654». J. Houbraken se. Legaat Bicker. In bruikleen van Amsterdam 1881.

240. Mr. Willem van de Velde (?) (1600 — 1663), Secretaris van Hugo de Groot.

P. Velijn sc. E. 99 X 74,5 lgr. Opschrift: Aetatis 57 Ao. 1657. Gekocht te Utrecht 1825.

241. Elsje van Houweningen (?) (1601 — 1681), echtgenoote van den voorgaande.

P. E. 99 X 74,5 lgr. Opschrift: Aetatis 56 Ao. 1656. P. Velijn sc. Herkomst als No. 240.

242. Witte Cornelisz. de With (1597 — 1658), Vice-admiraal.

D. 93 X 78,5 lgr. Achterop zijn wapen en «Witte Cornelisz. de With, vice-admiraal van Holland en West-Friesland. Gesneuveld 1658. Aetatis 57. Ao. 1654». Uit het Nationaal Museum, 's Gravenhage, 1808.

243. Willem Kettingh ; ten voeten uit.

D. 208 X 121 lgr. Geschenk van Jhr. Mr. J. H. F. K. van Swinderen 1884.

244. Maria Hartmansdr de Kust er, echtgenoote van den voor- gaande. Ten voeten uit.

D. 207 X 122 lgr. Herkomst als No. 243.

245. Geertruida van Riebeek, dochtertje van Anthony van Riebeek en Elisabeth van Gaesbeek. Ten voeten uit. Tegenhanger van volgend nummer.

D. 118 X 83 lgr. Links op het voetstuk van een baluster : Aetatis j»t Ao. 1663. Herkomst als No. 243.

246. Portret van een kleinen Jongen ; ten voeten uit. Tegen- hanger van vorig nummer.

D. 118 X 83 lgr. Rechts op het voetstuk van een baluster: «Aetatis 1^2 Ao. lóój». Herkomst als No. 243.

247. Mansportret.

K. ovaal 7,5 X 6, hfdh. 4. Legaat A. A. des Tombe, 1903.

248. Portret van een Jongeling.

K. ovaal 10,5 X 8, hfdh. 4, achterop met nieuwe letter: Admiraal Melchior v. d. Kerckhove. Legaat A. A. des Tombe, 1903.

249. Mansportret.

E. 30,5 X 25, hfdh. 14. Afkomstig van het Huis Honselaarsdijk. Zie No. 2008.

250. Mr. Johan de Witt (1625 — 1672). Raadpensionaris. Copie. D. 32,5 X 29, hfdh. 8. Verz. van der Hoop.

In bruikleen van Amsterdam, 1885.

ANONYMEN DER HOLL. SCHOOT. (Portretten). 23

251. Cornelis Verheije (1601— 1682), Burgemeester en Raad van Zierikzee.

D. 115 X 85 lgr. Rechts in den achtergrond: Ai, 6? Ao. 1664. Legaat Jhr. Mr. Jacob de Witte van Citters, 1875.

252. Jan Boudaen Courten (1635 — 1716), Raad der stad Middel- burg en Bewindvoerder der O. I. C. Zie No. 1738.

D. 116 X 94 lgr. Herkomst als No. 251.

253. Portret van eene aanzienlijke jonge Vrouw.

D. 34 X 26,5, hfdh. 7. Legaat J. H. Schellwald, Zwolle 1900.

254. Portret van een Vlootvoogd in harnas.

' D. 122 X 98 lgr. Wellicht een kopie naar N. Maes. Herkomst onbekend.

255. Carel Rabenhaupt (1602 — -1675), Luitenant-Generaal.

D- 71 X 55 lgr- Gekocht te Groningen 1887.

256. Cornelis van Aerssen (gest. 1688). Kolonel, Gouverneur van Suriname.

D. 121 X 92 lgr. Verk. Mevr. de Wed. van Dam van Brakel, geb. Ditmars van IJsselveere, 1895.

257. Portret van een Hollandschen Vlootvoogd van omstreeks 1675: in harnas; een slag tusschen Hollandsche en Engelsche schepen in den achtergrond.

D. 132 X 107 lgr. In rijk gesneden lijst met krijgsattributen en zijn wapen. Afkomstig uit Alkmaar. Gekocht in 1895. In den Oostdijken Binnenhof.

258. Wijnand Wijnands.

K. 20.5 X 15,5, hfdh, 5. Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll, 1880.

259. Nicolaas Klopper ( — 1681), als jager.

D- 5° X 39,5, hfdh. 10.

Geschenk Jhr. J. S. R. van de Poll, 1885.

260. Margaretha Le Gouche (1636— 1727), echtgenoote van den voorgaande, drinkende uit een fontein.

D. 50 X 39,5, hfdh. 9. Herkomst als No. 259.

261. Gerard de Rijp, staande in zijn hof.

D. 83,5 X 101, fig.h. 44. Vroeger in het Rijpenhofje te Amsterdam; behoort aan Diakenen der Vereenigde Doopsgezinde Gemeenten aldaar. In bruikleen sedert 1899.

262. Diederik van Hogendorp (gest. 1702), Raad en Rekenmeester der Domeinen van den Stadhouder Prins Willem III.

D. 86 X 68 lgr.

Geschenk van Jhr. Mr. J..H. F. K. van Swinderen, 1884.

263. Petronella Kettingh (gest. 1702), echtgenoote van den voor- gaande.

D. 86 X 68 lgr. Herkomst als No. 262.

264. Francois Leidecker (165 1 — 1688), Gedeputeerde ter Generaliteits- Rekenkamer wegens Zeeland. Zie No. 536.

D. 86 X 67,5 lgr. Herkomst als No. 262.

265. Anna Maria van Hogendorp, tweede echtgenoote van den voorgaande.

D. 86 X 67 lgr. Herkomst als No. 262.

24 ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten).

266. Brechje Hooft (1640 — 1721), echtgenoote van Mr. Harmen van de Poll.

D. 50 X 41, hfdh. 9. Legaat Jhr. J. S. R. van de Poll, 1885.

XVlIIe Eeuiv.

267. Abraham van Riebeek (1653 — 1713)> Gouverneur Generaal van Nederl. Indië.

D. O. 95 X 78,5 lgr. Zie No. 320.

Geschenk van Jhr. Mr. J. H. F. K. van Swinderen, 1884.

268. Elisabeth van Oosten (1660 — 1714), echtgenoote van den voorgaande.

D. O. 96 X 79 lgr. Herkomst als No. 267.

269. Elisabeth van Riebeek (1693— 1723), dochtervan den Gouv. Gen,

Abraham van Riebeek, echtgenoote van Gerard van Oosten.

E. 74 X 60 lgr. Herkomst als No. 267.

270. Hendrik Lijnslager (1693 — 1768), kapt. ter zee bij de Admiraliteit te Amsterdam, 1720 (oud 27 jaar). Zie op Spinny No. 2222. D. 55 X 44, hfdh. 12. In bruikleen van het Kon. Oudheidk. Genootschap, 1889.

271. Portret van eene aanzienlijke Vrouw, uit de familie Balguerie.

D. O. 73 X 62 lgr. Legaat van Mevr. de Wed. Mr. D. Balguerie geboren van Rijswijk 1823.

272. Theodorus Rijswijk (?) (1668 — 1729), Schepen te Amsterdam. D. O. 73 X 62 lgr., met wapen van Rijswijk. Herkomst als No. 271.

273. Elisabeth Hollaer (?), echtgenoote van den voorgaande.

D. O. 74 X 60 lgr. Wapen vermoedelijk fantaisie. Herkomst als No. 271.

274. Meisjesportret.

D. O. 73 X 65 lgr., met het wapen van Rijswijk in den achtergrond. Herkomst als No. 271.

275. Jacoba Magtelda Rijswijk, dochter van Theod. Rijswijk en Elisabeth Hollaer.

D. O. 73 X 64 lgr. Herkomst als No. 271.

276. Jacques Rijswijk (gest. 1737), bellen blazend; zoon van Theod. Rijswijk en Elisabeth Hollaer.

D. O. 73 X 62 lgr. Herkomst als No. 271.

277. Cornelia Rijswijk (gest. 175 1), dochter van Theod. Rijswijk en Elisabeth Hollaer.

D. O. 73 X 62 lgr. Herkomst als No. 271.

278. Meisjesportret.

D. O. 73 X 62 lgr. Herkomst als No. 271.

279. Willem van Hogendorp, bewindvoerder der Oost-Indische Compagnie, Kamer van Rotterdam, 1692. Zie bij No. 281.

280. Mr. Engelbert van Berckel, bew. O.-I. C. 171 5. Zie bij No. 281.

281. Mr. Hendrik Braats, bew. O.-I. C. 1734-

De nummers 279, 280 en 281 behooren tot eene serie portretten opdoek (ov. 82 X 68 lgr.) afkomstig van het kantoor der O.-I. Compagnie te Rotterdam. Zie hierover Nos. 2666.

282. Adrianus van Roijen (1704 — 1779), Hoogleeraar te Leiden.

K. O. 1 1 X 9, hfdh. 4,5. Van achteren staat: A. van Roijen 17.47. Behoort bij Arnoud van Halen's Panpoëticon Batavum. Zie op van Halen, pag. m.

ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten). 25

283. Maria Louisa van Hessen-Cassel (1688 — 1763), Weduwe van Johan Willem Friso.

D. 84 X 68 lgr. Uit het Mauritshuis, 1867.

284. Anna van Brunswijk (1709— 1759), Koninklijke Prinses van Engeland. Gemalin van Prins Willem IV.

Parelmoer, O. 6,7 X 4,8> hfdh. 2,5. Uit de collectie miniaturen, vroeger in het Mauritshuis.

285. Prins Willem IV (1711 — 1751), Erfstadhouder van de Ver- eenigde Nederlanden.

D. 127 X 102 lgr. Uit het Mauritshuis, 1876.

286. Anna van Brunswijk, Koninklijke Prinses van Engeland. Gemalin van den voorgaande, met een kindje op den schoot. D. 127 X 95 lgr. Uit het Mauritshuis, 1876.

287. Prins Willem IV.

D. 82 X 69 lgr. Geschenk van Graaf Leopold van Schlitz, genaamd von Gortz und Wrisberg, 1899.

288. Prins Willem IV.

D. 82,5 X 70,5 lgr. Uit het Mauritshuis (?).

289. Pieter Meijer (1718— 1781), uitgever en boekverkooper te Amsterdam.

D- 37 X 34, hfdh. 9. Legaat van Mej. G. Meijer Warnars, 1878.

290. Magdalena van Citters (gest. 1738), echtgenoote van Mr. Adriaen Isaac Hurgronje.

D. 6ox47> nfdn- 9- Legaat Jhr. Mr. Jacob de Witte van Citters, 1875.

291. Johanna Sara Pels (1702—1791), echtgen. van Jan Bernd Bleker. D. 89 x 66, hfdh. 16. Legaat Bicker 1881. In bruikleen van Amsterdam.

292. Hendrik Bicker (1722 — 1783). Geheel gelijk aan pastel No. 2936.

D. 63 X 49 lgr. Herkomst als No. 291.

293. Clara Magdalena Dedel (1727— 1778), echtgenoote van den vorige. Geheel gelijk aan pastel No. 2937.

D. 61 X 49 lgr. Herkomst als No. 291.

291. Koning Willem I (1772 — 1843), als kind.

D. 46 X 39 lgr. Geschenk van E. Baron van Lynden van de Cannenburgh, 1888.

295. Willem George Frederik, Prins van Oranje Nassau (1774 —

1799), als kind.

D. 46 X 39 lgr. Herkomst als No .294.

XlXe Eeuw.

296. Willem I, als Souverein Vorst der Vereenigde Nederlanden

(2 December 18 13 — 16 Maart 181 5).

D. 69 X 55 lgr. Verk. van Goethem — de Soere, Amsterdam 1890.

297. De Prins van Oranje bij Quatre-Bras, 16 Juni 1815.

D. 54 X 77, fig.h. 17. Verk. van Goethem — de Soere, Amsterdam 1890.

298. Mansportret.

E. 23 X 19, hfdh, 9. Legaat Jhr. Mr. Jacob de Witte van Citters 1875.

298a.R. Engelman (1795— 1845), tooneelspeler. Zie No. 2126.

D. O. 52 X 41, hfdd. 12. Geschenk van Mevr. Albregt — Engelman, 1896.

26 ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten).

Kunstenaars.

299. Paulus van Vianen (gest. na 1617 en voor 1620), goudsmid en kunstdrijver, een bronzen beeldje in de hand houdende.

D. 56 X 50 lgr. Verkooping Mr. M. C. van Hall, 1858.

300. Portret van een Schilder, (omstreeks 16 10); op den achtergrond het wapen van St. Lucas, omgeven door schildersattributen. Koper, aan de achterzijde waarvan een oude gravure; ovaal 6,1 X 5,1, hfdh. 3. Uit de collectie van Jhr. van Heemskerck van Beest.

301. Een Schildersportret, geschilderd in de manier van Gerard Dou.

E. 30 X 26, hfdh. 5. Geschenk van den heer F. Kleinberger, Parijs, 1896.

302. Pieter Janszoon van As, kunstschilder. Hij is gezeten in een leunstoel wijzende op een zijner landschappen dat hij in de hand houdt. Zie pag. 33.

E. 57,5 X 43,5, hfdh. 11,5. Joh. Verkolje se. met eenige wijziging. Gekocht in een veiling te Weenen 1903.

303. Mansportret, dat tot een schildersportret (dat van 'Pieter de Hooch) vervormd werd door de latere bijvoeging van een strook aan de onderzijde.

P. E. 43 X 34, hfdh. 11. Valsch gemerkt: Aetatis P D H (het monogram van Pieter de Hooch). Verk. Amsterdam, 1834.

304. Een Kunstenaar met zijne Echtgenoote en twee Dochters.

Uit het midden der XVIIIe Eeuw.

D. 37 X 30, hfdh. 9. Geschenk van den heer Jos. de Kuijper 1892.

305. Een Schilder uit de laatste helft der XVIIIe Eeuw.

D. 32 X 26,5, hfdh. 6. Gek. in 1900. Gouverneurs Generaal van Nederl.-Indië.

306. Pieter Both, 1610— 1614. No. 1.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 8. Onderschrift: PIETER BOTH GOUV* GENERk VAN INDIA. Zie bij No. 328.

307. Pieter Reynst, 1614— 1615. No. 2.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 7,5. Onderschrift: GERRIT REIJNST GOUVR GENERl VAN INDIA. Zie bij No. 328.

308. Laurens Reael, 1615 — 1619. No. 3.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 7,5. Onderschrift LAURENS REAAL. GOUVR GENERl VAN INDIA. Zie bij No. 328.

309. Jan Pietersz. Coen, 1619 — 1623 en 1627 — 1629. No. 4.

Java teakhout 33 x 25, hfdh. 7,5. Onderschrift: JAN PIETERSZOON COEN GOUVR GENERl VAN INDIA, waartusschen het wapen. Zie bij No. 328.

310. Pieter Carpentier, 1623 — 1627. No. 5.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 7. Onderschrift: PIETER DE CARPEN- TIER GOUVR GENERl VAN INDIA. Zie bij No. 328.

311. Jacques Spex, 1629 — 1632. No. 6.

Java-teakhout 33 X 25, hfdh. 7. Onderschrift: JACQUES SPECKS GOUVR GENERl VAN INDIA. Zie bij No. 328.

312. Hendrick Brouwer, 1632 — 1636. No. 7.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 7. Onderschrift: HENDRIK BROUWER GOUVR GENERl VAN INDIA. Zie bij No. 328.

313. Antonie van Diemen, 1636 — 1645. No. 8.

Java teakhout 43 X 25 hfdh. 7. Onderschrift: ANTONIO VAN DIMEN GOUVR GENERl VAN INDIA, waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

ANONYMEN DER HOLL. SCHOOL (Portretten). 27

314. Cornelis van der Lyn, 1645 — 1650. No. 9.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 7. Onderschrift: CORNELIS VAN DER LIJN GOUVR GENERA VAN INDIA. Zie bij No. 328.

315. Karel Reyniersz., 1650 — 1653. No. 10.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 7. Onderschrift: CAREL REYNIERSZ. GOUVR GENERl VAN INDIA, waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

316. Joan Maetsuyker, 1653 — 1678. No. 11.

Java teakhout 33 x 25, hfdh. 7. Onderschrift: JOAN MAATSUIJKER GOUVR GENERl VAN INDIA waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

317. Ryclof van Goens, 1678— 1681. No. 12.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 7. Onderschrift: RIJKLOF VAN GOENS GOUVR GENERl VAN INDIA, waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

318. Cornelis Speelman, 1681 — 1684. No. 13.

Java teakhout 33 X 25, hfdh. 6,5. Onderschrift: CORNELIS SPEELMAN GOUVR GENERl VAN INDIA, waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

319. Johannes Camphuys, 1684 — 1691. No. 14.

Doek op teakhouten raam 33 X 25, hfdh. 6,5. Onderschrift : JOHANNES CAMPHUIJS GOUVR GENERl VAN INDIA, waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

Mr. Willem van Outshoorn, 1691 — 1704. No. 15. Zie op David van der Plaes. No. 1886.

320. Abraham van Riebeek, 1709 — 171 3. No. 17.

Koper 34,5 X 27, hfdh. 7,5 Onderschrift: De Hr ABRAHAM VAN RIEBEEK GOUVERNR GENERAEL oud 58 jaren Ao. 171 1, waar- tusschen zijn wapen. Zie bij de Nos. 267 en 328.

321. Christoffel van Zwol, 1713— 1718. No. 18.

Doek op raam van teakhout 35 X 26,5, hfdh. 7. Onderschrift: D. Hr CHRISTOFFEL VAN SWOL GOUVERNR GENERAEL oud 53 jaeren Ao. 17 15, waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

322. Hendrik Swaerdekroon, 1718— 1725. No. 19.

Koper 33,5 X 26, hfdh. 6. In den linker bovenhoek zijn wapen. Rechts op een schild, door twee leeuwen gedragen, 3 wapens: het eene dat van Batavia, het tweede het monogram der Compagnie, het derde niet te ontcijferen schijnt een anker) daaronder het opschrift : INDIA BELGARUM DULCE DECUS BATAVIS. Zie bij No. 328.

323. Mattheus de Haan, 1725 — 1729. No. 20.

Geelkoper 33 X 25, hfdh. 5,5. Onderschrift: MATTHEUS DE HAAN GOUVERNR GENERl VAN INDIA VAN DEN 7 AUG. Ao. 1725 TOT.,. Waartusschen zijn wapen. Achterop staat: den 14 October Ao. 1726; Aetatis 63 Jaaren. Zie bij No. 328.

Diederik van Durven, 1729 — 1730. No. 21.

Zie op Hendrik van den Bosch, No. 586.

324. Dirk van Cloon, 1730 — 1735. No. 22.

Koper 33,5 x 26,5, hfdh. 8. Onderschrift: Mr. DIRK VAN CLOON, BAT. IND., waartusschen zijn wapen. Zie bij No. 328.

Abraham Patras, 1735 — 1737. No. 23.

Zie op Theodorus Justinus Rheen, No. 2028.

325. Adriaan Valckenier, 1737 — 1741. No. 24.

Koper 34 X 26,5, hfdh. 6,5. Links 3 wapens (Batavia, Holland en een met zeilend schip') rechts zijn wapen. Onderschrift: Adriaan Valckenier van Amsterd. Gouverneur Generaal van Nederlands India 1737. Zie bij No. 328.

ANONYMEN DER ITALIAANSCHE SCHOOL.

Johannes Thedens, 1741 — 1743. No. 25.

Zie op Jac. Oliphant No. 1786.

Gustaaf Willem Baron van Imhoff, 1743 — 1750. No. 26.

Zie op Jan Maurits Quinkhard No. 1941.

326. Jacob Mossel, 1750— 1761. No. 27.

Koper 33,5 X 26,5, hfdh. 7. Onderschrift: «Jacob Mossel, Generaal over d'Infanterye van den Staat en Gouverneur Generaal van Nederlands India».. Zijn wapen in een liggende cartouche. Zie bij No. 328.

327. Petrus Albertus van de Parra, 1761 — 1775. No. 28.

Koper 35 X 27, hfdh. 7. Onderschrift: P. A. van der Parre, Gouverneur Generael van Nederlands Indien. Zijn wapen in den linker bovenhoek. Zie bij No. 328.

328. Reinier de Klerk, 1777— 1780. No. 30.

Koper 35 X 27, hfdh. 9. Onderschrift: «Reinier de Klerk Gouv. Gener. van India». Gemerkt rechts: Feicit, 1779.

De serie Nos. 306 — 328, geplaatst in den Oostdijken Binnenhof, werd ontvangen van het Departement van Koloniën in 1876 en is vermoedelijk afkomstig van de O. I. Compagnie. Het zijn meest verkleinde copieën naar de origineelen te Weltevreden (Batavia).

ANONYMEN DER ITALIAANSCHE SCHOOL.

XI Ve Eeiuv (tweede helft).

329. De H. Maagd met het kind Jezus op een troon, omgeven door vier heiligen (Yroeg-Florentijnsche school). Gouden achtergrond. Perenhout 75 X 39, figh. zittend 41. Geschenk van Dr. A. Bredius 1886.

XVIe Eeuw (begin).

330. Allegorie. Het Christuskind en de kleine johannes de Dooper elkaar liefkoozende op den schoot hunner moeders; de heilige Catharina, Joseph en de engel Gabriël zien toe. De kindermoord van Bethlehem en de marteldood der H. Catharina in het ver- schiet. Venetiaansche School.

D. 136,5 X 179, hfdh. 19. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

331. Het Huwelijk van de Heilige Maagd, gesloten door een Hoogepriester, in den tempel. School van Ferrara.

D. 49>5 X 58,5, figh. 32. Nat. Nuseum 's Gravenhage, 1808.

XVIIe Eeuw.

332. Johannes de Dooper; borstbeeld in profiel.

D. 73 X 60 lgr. Uit het Nat. Museum, 's Gravenhage 1808 als van Lanfranco.

333. St. Sebastiaan, met pijlen doorboord, gebonden aan een boom: figuur te halven lijve.

D. 78 X 65,5 lgr. Geschenk van den heer A. Willet 1887.

ANONYMEN DER SPAANSCHE SCHOOL. XVIIe Eeuw (eerste helft).

334. De geestelijke Echt der H. Catharina.

D. 41 X 32,5, hfdgr. 4. Nat. Museum (?) 's Gravenhage, 1808.

335. Karel Balthasar (1629 — 1649), zoon van Philips IV, Koning van Spanje, als klein kind.

D. 32 X 25, hfdgr. 17. Yerkooping Amsterdam, 1828.

ANONYMEN DER SPAANSCHE SCHOOL. 29

336. Portret van een Jonkman te paard; een jongeling loopt naast het steigerend ros.

D. 306 X 196,5 lgr. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterd. 1885.

337. Zinnebeeldige Voorstelling van de Vergankelijkheid ; een

oude man die rook voor zich uitblaast.

D. 128,5 X IOÏ lgr- Uit het Nat. Museum, 's Gravenhage 1808, als van Ribera (Spagnoletto).

ANONYMEN DER VLAAMSCHE SCHOOL.

XVe Eeuw,

338.Jacoba van Beieren ( 1 40 1 — 143 6).

M. 66 X 45 lgr. Copie door Pieter Willem Sebes. (Zie pag. 246). Ver- vaardigd op last der Regeering naar het origineel in het Kon. Museum te Brussel in 1879.

XVe Eeuw {laatste helft).

339. Drieluik. Middentafereel : Ter aardelegging van Christus. Joseph van Arimathea, Nicodemus, Maria en Maria Magdalena omgeven het lijk. De figuren te halven lijve. Vleugeldeuren van omstreeks ijjo, links : de Schenker met zijn zoons en Joharmes de Evange- list; op de achterzij de in 't grauw, St. Petrus, rechts : de vrouw va?i den Schenker met haar dochters en Maria Magdalena; op de achterzijde in 't grauw, Maria Magdale?ia.

E. middentafereel lgr. halffiguren, zijpaneelen 87 X 46,5, hfdh. 10. Het geheel in rijk versierde lijst uit het begin der 16e eeuw met het onder- schrift: „l^ier ïeggïjen öetrtauen Ifêiïïem gert3 öie ftarf ano MCCCCC en xxxilil öen xm .maren, J^tijntgen mtüt €ïae#£en# ftarf ano XXXI öen VI ^entemfirï^, Matia Wilitm fiarf ano xxxvm oen V $Cnriïi#, %nm Wülzmfc ftarf ano XXXVII oen xm ^entëörié.

25iÖt OOflr öie pielen", x\fkomstig van Johannes Bosboom. In het Nederlandsen Museum,

340. Christus van het Kruis genomen; figuren te halven lijve. Geschilderd in de manier van Rogier van der Weyden.

E- 35,5 X 43, hfdh. 9. Gekocht 's Gravenhage 1875.

341. Portret van een Man met zijn Beschermheilige Johannes den Dooper; vermoedelijk de rechterdeur van een drieluik. E. 32,3 X 23, hfdh. 13. Uit de verzameling van Dr. P. A. Borger te Arnhem. Verk. Fr. Muller & Co. 1882.

In bruikleen van den heer M. Leembruggen, 1903.

342. De Afgodendienst van Koning Salomo. De koning is neer- geknield op den drempel van een kapelletje, waarin aan het gouden afgodsbeeld door offeraars en bazuinblazers hulde wordt gebracht. Eenige hovelingen staan achter hem. De schildering herinnert eenigszins aan Dirck

Bouts. In het geschil- j— Tffl LJlVl r%Afefrl

derde venster 4 wapens; IJJjlIJ F^M fflËj

het 3e is waarschijnlijk ^Tf*/

dat van Antwerpen.

E. 97 X 69, fig.h. Salomo geknield 52. Veiling Fr. Muller & Co. 1902

3°

ANONYMEN DER VLAAMSCHE SCHOOL.

343. Philips de Schoone (1478 — 1506). Ten voeten uit. Inden achtergrond vermoedelijk het Hertogelijk Paleis te Brussel.

M. 128 X 49, fig-h' 9°- Zie volgend nummer.

344. Johanna van Castiliën (1482 — 1555), Gemalin van den voor- gaande. Ten voeten uit. In den achtergrond hetzelfde gebouw. M. 128 X 49, fig.h. 85. Dit en No. 343 zijn copieën door Pïeter Willem Sebes (zie pag. 246) naar de aan Jacob van Laethem toegeschreven, uit Zierikzee afkomstige oiigineelen in het Museum te Brussel; vervaardigd op last der Regeering, 1879.

XVIe Eeuw {eerste helft).

345. Vastenavondfeest, voorstellende den triomf van de 40-daagsche vasten. (Mededeeling van Dr. A. Warburg). Van latere hand is het opschrift: Bit is den dans van Lnther met syn non?ie.

E. 74 X 238, fig.h. 41. Gekocht te Parijs 1896.

346. Twee Vleugels van een Drieluik. Dichtgeslagen : rechts de Schenker met Johannes den Dooper. Zijn wapen zie I ; links zijne vrouw met Sint Adrianus, \ II.

haar wapen zie II. De bui- « tenzij den vertoonen : links, een aanzienlijk man, dra- gende het wapen van Phi- lips den Schoone op de borst, Sint A ndreas achter hem ; rechts zijne vrouw met Sint e Margaretha. E. 91 X 29, hfdh. resp. 14 en 16. Verk. Baron van Heemstra 1879, 's Gravenhage.

XVIe Eeuw (midden).

347. Mattheus XXI. Christus gezeten in een Gothische kerk in twistgesprek met de overpriesters en ouderlingen wier gelaats- trekken gelijken op die van bekende kerkhervormers en Roomsche geestelijken. Kleine kinderen worden verhinderd om tot Jezus te komen. In het hoogkoor wordt dienst gedaan.

E- 59 X 93, figh. 8. Op het basement van de meest links staande kolom staat: MATHEUS . IN . 21. (CAP). Gek. 1902. XVIe Eeuw [tweede lielft),

348. Tarquinius en Lucretia.

Populierenhout 104,5 X 160, hfdh. 12. Verk. Mr. P. Ver Loren van Themaat, Amsterdam 1885 met volgend No.

349. Joseph en Potiphars huisvrouw.

Populierenhout 104,5 X 160, hfdh. 12. Afkomstig als vorig No. De Nos. 348 en 349 in de manier van Jan Massys (1509 — 1575).

350. Het Laatste Oordeel en de Zeven Hoofdzonden ; voorstelling van de verdoemden door duivels in den afgrond der hel gesleurd. E. 28 x 88, fig.h. 8. Gekocht te Doetichem 1881.

351. Allegorie op de inhaligheid der geestelijkheid.

E. 116 X 203, fig.h. 32. Aangekocht in 1883. Omstreeks 1600.

352. De Aula te Praag, van binnen : met vele figuren, waaronder handeldrij vende in winkels.

34-0. Vlaamsche school. laatste helft der XVe eeuw.

373. Arent A

Arent Arentsz.

368. Aert van Antum.

j||# w % ff

391. Hendrick Avercamp.

Hl

347. Vlaamsche school. Midden der XYIe eeuw,

ANONYMEN DER VLAAMSCHE SCHOOL. 31

E. 66 X 76,5, fig.h. 7. Geschilderd naar eene gravure van Aegidius Sadeler. Verk. Copes van Hasselt, Amsterdam (?) 1881.

353. Philips III, Koning van Spanje (1578 — 1621).

K. 28,5x22,5, hfdh. 10. Tegenhanger van volgend nommer. Gek. in 1829.

354. Margaretha van Oostenrijk (1584 — 161 1), gemalin van den voorgaande.

K. 28,5 X 22,5, hfdh. 10. Tegenhanger van vorig No. Gekocht 1829,

355. Albertus, Aartshertog van Oostenrijk (1559 — 1621).

K. 28,5 x 22,5, hfdgr. 10. Gekocht 1829.

356. Isabella Clara Eugenia (156^ — 1633). Gemalin van den vorige. K. 28,5 X 22,5, hfdgr. 10. Gekocht 1829.

XVIIe Eeuiv (begin),

357. Lusthof met verscheidene minnende Paren. (Jardin d'amour). In de manier van F. Francken den Jonge.

E 54)5 X 74, ng.h. 16. Verk. Fr. Muller & Co. 1901.

358. Bloemen in een glas.

K. 24,5 X 19, w.gr. Legaat A. A. des Tombe 1903. ANONYMEN, ONBEKENDE SCHOOL.

359. Montezuma II, Keizer van Mexico.

Koper ovaal 54 X 44, hfdh. gevat in een ronde doos. Binnen het deksel staat : »Efhgies Montezvmae imperatoris Mexici per Ferdinandum deL Campo ad vivam imaginem facta.« Uit de collectie miniaturen vroeger in het Mauritshuis.

360. Catharina II, Keizerin van Rusland (1729— 1796). -

D. 62 X 48,5 lgr. in lijst met de keizerlijke insignes versierd. Afkomstig van de familie Hovy, die sedert de regeering van Czar Peter I in nauwe betrek- king met het Keizerlijke Hof gestaan heeft. Gekocht te Utrecht in 1900.

361. Paul, Keizer van Rusland (1754 — 1801), op jeugdigen leeftijd.

D. 57 X 46 lgr. Uit het magazijn van het Koninklijk Kabinet van Schil- derijen, 's Gravenhage 1885.

ANRAADT (Pieter van), loorling van Pctruo van Schcndcl uit Utrecht,, huwt te Deventer 1663, aldaar begraven 13 April 1678. Woonde reeds 1660 te Deventer. Van 1672 — 1675 te Amsterdam.

362. Zes Regenten met een Bode van het Oude-Zijds-Huiszitten- huis te Amsterdam 1675. De regenten, ten voeten uit afge- beeld, zijn gezeten aan een tafel die met een Turksch kleed bedekt is. De voorgestelden zijn: Albertus Reynst, Jan Claesz. van Beuningen, Bonaventura van Dortmont, Anthony Hoevenaer, Arnout van de Cruijs en Ferdinand Bol. De laatste heeft zelf zijn portret in dit stuk geschilderd.

D. 237 X 425

lgr. Gem. onder ^-x/T\ * f^}

C* [JfCtor- t/g*?

Zijds - Huiszit- \^ J^

tenhuis ; in ^*^ '' -* * - ^ ■ **^

Uit het Oude- -, Amsterd. 1885. ^"*^

32

ANRAADT.

363. Het Afscheid van een Krijgso verste. Een hooggeplaatst militair, met een talrijk gevolg van ruiters, neemt afscheid van vrouw en kinderen op de stoep van een kasteel. De schilder zelf is tegenwoordig met palet en penseelen in de hand.

D. 154,5 X 245,5, ng-n- 4-6. De oorspronkelijke handteekening, die in 1860 nog op het doek was, werd door die van Gerard ter Borch ver- vangen; deze is thans verdwenen. (Mededeeling van den heer J. Ph. van der Keilen). Aangekocht te Lon- ^*^ den 1901 met steun van de (/§* £*}

Vereeniging Rembrandt. A^Cl/tC-f* /ry7>77

364. Mansportret. ^

D. 80 X 65 lgr. Gem. rechts in den achtergrond en 1671. Ver koop ing Broers, Utrecht 1873.

365. Vrouwenportret ; tegen- hanger van het vorige stuk.

D. 81 X 65,5 lgr. Gem. links in den achtergrond en 1671. Geschenk van de heeren C. F. Roos & Co. 1886.

ANTHONISZ. of TEUNISSEN

(Cornelis), geb. omstreeks

1500 te Amsterdam, gest. waarschijnlijk omstreeks 1553. Hij maakte

zeereizen; was overigens werkzaam te Amsterd.üT.

366. Zeventien geharnaste Amsterdam sch e Schutters, behoorende tot Rot A. Tot achter- grond een bergachtig landschap.

E. 115 X 195 lgr.

r,. 115 x 195 igr. A 4 ^ > 1

Gejaarmerkt. Vanden f\ >K] Y\ C\ \\ \ \ Kloveniersdoelen. In -* X ' L ' V / ) ) \

bruikleen van Amsterdam 1885.

ANTOLINEZ (José), geb. te Sevilla in 1639, gest- Madrid 1676.

367. De Verheerlijking van de H. Maagd. (Toeschrijving van Dr. A. Bredius).

D. 141 x 115 lgr. Gekocht door Koning Willem I te Antwerpen en aan het Museum gezonden in 1822.

ANTUM (Aert van), Holl. zeeschilder, komt voor ca. 1604 ca. 1618.

368. Gevecht van Engelsche en Hollandsche Schepen tegen de Spaansche Armada op de Reede van Dover, 22 Augustus 1588. ^azktj^ï™

E. 41 x 82,5. Gem. rechts onder: ' " — Op een drijvende baal: Anno 1608.

Gek. Amsterdam, Brakke Grond, 187 5. ^.— -- j-

369. ,, Passer en van 't Stat eny acht voorbij Iselmonde Augustus MDCXVII".

Gezicht op de Maas met verscheidene

schepen ; op den achtergrond het kasteel

en het dorp IJsselmonde.

E. 41 X 81, gem. in een Holl. vlag:

en op een drijvend plankje rechts : anno 161S.

Verkoopingen H. G. Mulder, Amsterdam 1869 en S. 13. Bos. Amsterdam 1888.

APOL. 33

APOL (Lodewijk Franciscus Hendrik), gel). 's-Gravenhage 6 September 1850; leerling van Joh. Frans Hoppenbrouwers en van Pieter Stortenbeker, werkzaam te 's-Gravenhage. E.

370. Een Januari-dag; zonsondergang in een besneeuwd bosch.

D. 92 x 121, gem. onder rechts: Louis Apol ft yj. P. J. Arendzen se. Aangekocht tentoonstelling 's Gravenhage 1875.

APOSTOOL (Cornelis), geb. Amsterdam 6 Aug. 1762, gest. aldaar 10 Febr. 1844. In 1809 Directeur van het Koninklijk Museum, van 18 14 tot aan zijn dood Directeur van 's Rijks Museum te Amsterdam. B — AT.

371. Italiaansch Landschap met Waterval, in de omstreken van Tivoli.

D. 78 X.I07, gem. onder rechts: C. Apostool ft. Aangekocht in 1896.

APPEL (Jacob), geb. Amsterdam 1680, gest. aldaar 7 Mei 1751. Leerling van Timotheus de Graef en van David van der Plaes. Was voornamelijk decoratieschilder.

372. Het inwendige van een Poppenhuis ; naar men zegt het poppenhuis dat Czaar Peter de Groote besteld had.

D. 87 X 69. Gem. van boven rechts: Jacob Appel F. Het Poppenhuis bevindt zich in het Nederl. Museum.

ARENTSZ. genaamd CABEL (Arent), geb. Amsterdam 1585 of 1586, aldaar gest. kort vóór October 1635. Zoon van den schilder Aert Pietersz.

373. Visschers en jagers; op den achtergrond een rivier met schepen: in 't verschiet een stad.

E. 27 X 52, fig.h. 8, gem. op een bakje in het midden: f^ Verk. S. B. Bos, Amsterdam 1888.

374. Visschers en boeren ; op den achtergrond uitgestrekt polderland

E. 27 X 52> fig-h- 11. Afkomst zie vorig No.

375. De Jager; hij legt aan op een reiger, die aan den oever van een breede rivier staat.

E. 24 X 33, hg-h. 7.5, gem. op een kruithoorn : y^

. Verk. Fr.. Muller & Co. 1902.

ARTZ (David Adolphe Constant), geb. 's Gravenhage 18 Dec. 1837, gest. aldaar 5 November 1890. Leerling van Jozef Israëls.

376. Bij Grootmoeder; boerenbinnenhuis.

D. 131,5 X 91,5, hfdh. kind 11, gem. onder rechts: Arts. Gek. tentoonstelling 's Gravenhage 1884. ■

377. In het Weeshuis te Katwijk-Binnen. Weesmeisjes aan 't handwerken.

D. 98 X 132, hfdh. S, gem onder links: Artz. In bruikleen van den heer J. B. Westerwoudt te Haarlem 1893.

AS (Pieter 'Jansz. van), geb. Delft 1603, begr. aldaar 6 Juni 1678.

378. Riviergezicht; een breed water strekt zich uit van den voor- grond: naar achteren; langs den oever hofsteden onder ?v>^ welig geboomte.

E. 26.5 X 40, gem. links onder. Verk. Fr. Muller & Co. 1902.

34 AS. -

379. Boomrijk Landschap, doorsneden van een rivier q met kleinen waterval. ^S^S. E. ioo X 73, fig-h. io, gem. rechts. Verk. coll. Sigault Amst.

3 Dec. 1833. Verz. Van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

ASSCHE (Henry van), geb. Brussel 30 Aug. 1774, gest. aldaar 10 ApriL 1841. Leerling van Jean Baptiste de Roy. L.

380. Bergstroom in de Ardennen tegen Zonsondergang.

E. 1,38 x 1,20, fig.h. 12, gem. onder links: Hry van Assche, 1821. Van een tentoonstelling te Amsterdam 1828.

ASSELBERGS (Alphonsej, Belgisch schilder, geb. te Brussel 1839,

381. Zonsondergang in de Kempen.

D. 123 X 202, gem. onder links: Alp. Asselbergs. Geschelde van Mej. A. H. H. Horneman, 1885.

ASSELYN (Jan), bijgen. Krabbetje wegens zijn vergroeide hand: geb. Dieppe 16 10, begr. Amsterdam 3 October 1652, geruimën tijd werkzaam te Rome.

382. De Bedreigde Zwaan; hij verdedigt zijn nest tegen een hond. die aan komt zwemmen. Van deze voorstelling heeft men later eene allegorie gemaakt op de waakzaamheid van Johan de Witt door onder den zwaan te schilderen >DE RAADPENSIONARIS « op een der eieren in het nest » HOLLAND « en boven den hond : »DE VIANT VAN DE STAAT. Q. 144 X 175 lgr-, gem. onder rechts: Verk. Gildemeester 11 Juni 1800. Uit het Nationaal Muséum 1808.

383. Ruitergevecht, in een kaal heuvelachtig landschap tegen zons- ondergang.

E. 49 X 74, hg.h. te paard 17,5, gem. in den ''

NSlUJNAKIb<

Slingelandt, Dordrecht, 1785, en Daniel de r^* \lA/ ;., Rotterdam 1810. Kabinet J. Rombouts . f ' ' " | ö "

linker benedenhoek. Verkoopingen van der Lin- den van Jongh Az., 1850. Legaat E. Dupper Wz., 1870.

384. Italiaansch Landschap ; nabij een Romeinschen bouwval bevinden zich eenige ezeldrijvers; links een rivier

waarover een steenen brug.

Jï

D. 67 x 82, fig.h. 11, gem. rechts. Verk. Kabinet Bagot, 1836. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

385. Stadswallen bij Winter; bij een poortgebouw de ruïne van een brug.

D. 74 x 105, fig.h. 10, gem. in rechter benedenhoek : Afkomstig uit de verzameling van Winter. Legaat van Mevrouw Insinger, geb. van Loon, 1903.

ASSEN (Jan van), geb. Amsterdam 1635.. aldaar ^

gest. 1695. PTT. O ^ .

386. Mansportret. u j~f z D

K. O. 12,5 x 10,5, hfdh. 5, gem. rechts in achter- A ] £&(\ . grond. Geschenk van Dr. A. Bredius, 1887. Jl*J {/ U V

AST (Balthasar van der), geb. voor 1590 te (t n

^Middelburg ; komt 1 6 1 9 in het gild te Utrecht. In J. "}/. ui - 1632 te Delft waar hij 1656 nog woonachtig blij kt.

382. Jan Asselyn.

435. Barth. van Bassen

'düd*

337. Spaansche school. XVI [e eeuw. 333. Italiaansche school. XVIIe eeuw,

AST (Balthasar van der).

387a. Vruchten en bloemen. Eenige vruchten op een porceleinen schotel, een ruiker in een porceleinen —

flesch benevens eenige schelpen en Q _ Oj0ïu)tY M^4" losse bloemen op een wit tafelkleed. "^ " v^/ 'cy

E. 40 X 70 w. gr., gem. links: S*

en rechts : B. van der Ast f e. 1621.

Aangekocht op veiling Fr. Muller & Cie, door tusschenkomst der Vereeni- ging Rembrandt, in 1904.

AST. 35

387. Een Bloementuil in een glazen Flesch; op de tafel eenige schelpen.

E. 59 x 43 w-gr-, gem. in linker benedenhoek : Legaat A. A. des Tombe, 1993.

ATTAMA (J«), werkzaam, waarschijnlijk te Leeuwarden, in het midden der i7e eeuw,

388. Portret van een jongen Man.

E. 72,5 X 61 lgr., gem. onder rechts: . f *. »

Lndré Joseph), geb. . -\ "X

lari 1702, gest. Parijs r~1 ï\ / J /} j

Leerling van ^.Picart. J ^/\ Y \ IJ

IV (1711-1751)- lv>

boven links Aetat 33. Verk. Borger-Joosten, 1882

AVED (Jacques André Joseph), geb. Douai, 1 2 Januar 4 Maart 1766. I

389. Prins Willem

D. 107,5x67,5, fig.h. ten voeten uit 80,5

gem. op voorgr. rechts

J. J. Balichou se. en J. Houbraken se. Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808.

390. Prins Willem IV.

D. 225 X 173 lgr., gem. rechts onder: y. Aved f. 175 1. Uit het Koninkl. Kabinet v. Schilderijen, 's Gravenhage 1876.

AVERCAMP (Hendrick) gezegd de Stomme van Kampen, geb. Amsterdam 25 Jan. 1585, gest. Kampen in of na 1663 waar hij sedert omstreeks 1625 woonde. Te voren te Amsterdam.

391. Ijs vermaak; op een wetering bij een oud-Hollandsch dorp met een ophaalbrug in de verte.

E. 36 X 71, fig-h. 7, gem. op een boom links: Verk. M. M. Snouck van Loosen, Enkhuizen 1886.

392. Winter; een bevroren wetering met talrijke figuren, in de nabij- heid van enkele hoerenhof steden ; een kerk t _ i

^,TO£iv<Vi

en een kasteel in den achtergrond.

E- 77.5 X 132, fig.h. 8,5, gem. rechts op een deur:]/ Uit de verz. G. de Clercq, Amsterdam. Gek. met J A\>» medewerking der Vereeniging Rembrandt 1897. BABUREN (Dirck of Theodoor van), zou in 1570 te Utrecht geb. en aldaar in 1624 gest. zijn. Leerling van Paulus Moreelse, vormde zich in Italië naar Caravaggio. E. 393. Prometheus door Vul- ^-^

canus geketend; in den r-T** /T\ vC<A Y^ /**• achtergrond Mercurius. * | V»iJ JZ^SWUML. KCir

D. 202 x 184 lgr-, gem. onder ^ /

rechts. Verzamelingen Izaak van den Bloo- y^f K~*S

ken, Amsterdam 1707 en Scholl te Mainz. f fi r% 1 /C -\ *^>

Geschenk van Dr. J. von Loehr, Duitsch Consul te Cairo, 1893.

394. De Koppelaarster ; groep van drie figuren. D. 100 X 96 lgr. Geschenk van den heer G. de Clercq aan Amsterdam 1898. In bruikleen van de Gemeente, 1898.

BACKER (Adriaen), geb. Amsterdam 1635 of 1636. begr. aldaar 23 Mei 1684. Werkzaam te Amsterdam en geruimen tijd te Rome.

395. AnatomischeLes van Prof. FrederickRuysch (1638 — 1 731). In het midden van de groep ligt op een tafel het lijk van een man, in 't ver-

36

BACKER.

kort gezien, met het hoofd naar den toeschouwer gekeerd. De afgebeel- de.n behalve de Professor zijn : Leendert Fruyt, Gilles Hondecoeter, Joris van Loon, Jacob Brand, Rogier de Koen en Aert van Swieten. 168 X 244 lgr. gem. met de overgehaalde naamteekening A. Backer f en als jaartal 1670. Afkomstig van het Chirurgijnsgild. In bruikleen van Amsterdam 1885.

J. De Inspecteurs van het Collegium Medicum te Amsterdam, 1683. Het gezelschap, vereenigd aan een tafel, ontvangt bericht van den gildeknecht. Beelden ten voeten uit. Voorgesteld zijn de Doc- toren Egbertus Veen, Bonaventura van Dortmont en Joan Verwout en de apothekers Johannes de Vriest en Jacobus Danckertsz. de Ry. D. 261 X 378 lgr., gem. onder rechts. Afkomstig van de vergaderkamer van het Geneeskundig Toevoorzicht. In bruik- " ^^^^

x er o

/

ct^c/cór*

leen van Amsterd . 1885.

397. Daniël Niëllius, Pre- dikant te Alkmaar. D. 107 X 89 lgr., gem. rechts boven : Aetatis Suae 61, en links onder : Gekocht in 1874.

398. De Oppercommissa- rissen der Walen, 1674. Ze zijn gezeten aan een tafel; achter hen de kapitein der Waalredders en de havenmeesters. In den achtergrond masten van schepen. Voorgesteld zijn : Dirck Claesz. van Leeck, Jan Vlasblond, Wessel Smits en Hendrik Lijnslager (Toegeschreven). D. 196 X 288 lgr., gejaarmerkt 1674. Uit de vergaderkamer in den. Schreierstoren. In bruikleen van Amsterdam 1885.

BACKER (Jacob Adriaensz.), geb. Harlingen 1608 of 1609, gest. Amsterdam 27 Aug. 165 1. Leerling van Lambrecht Jacobsz. te Leeuwarden, later omstreeks 1632 van Rembrandt te Amsterdam. E.

399. De Regenten van het Nieuwezij ds Huiszittenhuis omstr. 1650, Lucas Pietersz. Conyn, Johan Steur, Rombout Kemp, Claes van Lith, Cornelis Metsue en Isaac Commelyn. Met uitzondering van één hunner, die staande een boodschap overneemt van den knecht? zijn ze gezeten aan een tafel, en ten voeten uit afgebeeld. D. 272 x 312 lgr., gem. rechter bene- denhoek. Uit het N. Z. Huiszittenhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885.

BAEN (Jan de), geb. Haarlem 20 Februari 1633, gest. ''s Gravenhage Maart 1702. Leerl. van Jacob Adriaensz. Backer te Amsterdam. ZK.

400. Vijf Regenten en twee Regentessen van het Werkhuis,

vermoedelijk geheeten : Barend Pietersz. Elias, Thomas van Hof-

ar

BAEN. 37

land, Abraham Ie Seutre, Jacob Schardinel en Willem Kerckering, benevens Margaretha van der Merckt, echtgenoote van Hendrik Brouwer en Sara Nuyts, echtgenoote van Majoor Lambert Witsen. Behalve een regent en een regentes, die zijn opgestaan, zitten allen aan een tafel, waarop geldstukken en schrijfgerei. Heelden ten voeten uit. .

D. 224 X 3H Igr-, gem. ^^£? ^ ^/y,/ f£\ <f-^_

vooraan links. Uit het qJ/Ww*V* <*& *=>C3 CtCUnes*/ Werkhuis. In bruikleen *-/6$4

van Amsterdam 1885.

401. De Raadpensionaris Johan de Witt (1625 — 1672J.

D. 125 X 98 lgr. Nationaal Museum 1808. Gek. in 1806.

402. Cornelis de Witt, Burgemeester van Dordrecht, Ruwaard van Putten (1623— 1672).

D. 124 X 97 lgr. Abr. Blotelingh se. Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808. Gek. in 1806.

403. De Gezant Hieronymus van Bever- ^-. ningk, Heer van Tey- ^j£~^\ r/^r

lingen (1614— 1690). £v/) I ~J ^

Tegenh. van volgend No. <J^SC , J__J fr&n ./eC Ct

D. 156 X 12 1,5 lgr., gem. op de -^^fc. -^ ^-^^^

draperie links in het midden. Hendr. Bary se. ) £\ +~ ;an Heemstede, Utrecht 1880.

Verk. Douair. Baronesse van Utenhove

7°

404. Joanna Ie Gillon (1635 — 1706), echtgenoote van den voorgaande.

D. 156,5 X 121,5 lgr- Afkomst zie vorig No.

405. De Lijken der Gebroeders de Witt, aan de voeten opgehangen.

D. 69,5 X 56, fig.h. 23. R. Roghman se. Uit het Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808. In 1802 verkregen in ruil voor een schilderij van Melchior d' Hondecoeter.

406. Verheerlijking van Corn. de "Witt, met den tocht naar Chatham in het verschiet (Copie).

D- 75,5 X 102, hfdh. 7, in rijke gebeeldhouwde lijst. Het origineel geëtst door Romein de Hooghe en daarnaar door S. Fokke gegraveerd. Aangekocht te 's Gravenhage 1875.

BAILLY (David), geb. Leiden 1584, aldaar gest. 1657. Leerling van Jacques de Ghej-n te Leiden en van Cornelis van der Voort te Amsterdam.

407. Maria vanReigersbergh (1589—165 3), echtgen.v.Hugo de Groot. K- l8'5 x I4' P rp r /To

ofder HL86"1- &• b^J-f^ « -htS: -A '6*C. Gek. in 1806. Uit het Nationaal Museum 's Gravenhage, 1808.

408. Jonkmansportret (Toegeschreven).

E. 35 X 27, hfdh. 11. Collectie van Heemskerck van Beest, welke in 1877 werd aangekocht.

BAKHUYSEN (Ludolf), geb. Embden 18 Dec. iÓ3i,begr. Amster- dam 17 Nov. 1708. Leerling van Allert van E verdingen en van Hendrick Dubbels te Amsterdam. E. — ZK.

33

BAKHUIJSEN.

409

De Schilder zelf, zittend, ten voeten uit.

D. 190 X 150 lgr., gem. onderaan op een

boek benevens het jaartal 1699.

Door den schilder vereerd aan de Stads-Kunst- "N£*) " A^

kamer in 1699. In bruikleen van Amsterdam ^V^ _^

1885. ^^

s*§

■^

O

als gemachtigde der

L Bvckhuy

410. De Raadpensionaris Johan de Witt Staten-Generaal aan boord gaande van de Nederlandsche vloot op 13 September 1665.

D. 92 X 140, fig.h. 23, gem. onder rechts. Nationaal Museum 's Graven- hage 1808. Gek. van C. Josi in 1805.

411. Het IJ voor Amsterdam van ;rden Mosselsteiger gezien; bij

kalm weer; in den achtergrond liggen schepen voor anker. D. 81 X 67, fig.h. 14, gem. op een kist : Verk. G. van der Pot van Groenevelt, Rotterdam 1808.

412. Woelende zee met zeilende schepen ; op den

voorgrond rechts een hoekje van de kust met figuren. D. 57 X 70, fig.h. 11, gem. rechts op een ton: Verk. G. v. d. Pot v. Groenevelt, Rotterdam 1808.

413. De Zuiderzee; een schuitje met visschers, die een net ophalen, iets verder rechts een zeilend vaartuig. D. 37 X 46, gejaarmerkt op een plankje en geteekend op de vlag rechts. Gek. door M. Schouman van D. Weiland te Rotterdam 1812. Kabinet J. Rombouts 1850. Legaat L. Dupper Wz. 1870.

414. Het Haarlemmer Meer; in de nabijheid een zeilende tjalk, het verschiet dorpen met torens en molens. D. 43,5 X 62, gem. onder links. Verk. J. M. de Boer 1840. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

415. Het IJ voor Amsterdam; verschillende schepc zwaar bewogen golven.

D- 65 X 75,5, gem. op een ton. Gek. van W. Esser 1828. Kabinet J. Rombouts 1850. Legaat L. Dupper Wz. 1870.

416. Het IJ voor Amsterdam; op den voorgrond een steiger met ver- schillende figuren. ^

D. 69,5 X 81, fig.h. /V^c^T^P / f 1 6 gem. rechts onder : Verk. A. Brondgeest 1836. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

417. De Scheepstimmerwerf

E. Penteekening 38 X 69, fig.h. 6, gem. op een plank onderaan. Van een verk. te Amsterd. 1887.

kj\x\~Ll-\\C)

L Backh.

:n zeilen over

Lal©

ac

der Admiraliteit te Amsterdam. L ■ Ba Müyse'te Fr—<

BAKHUILSEN

39

418. Een Schilder in zijn Werkplaats.

D. 91 X 70, fig.h. 43, gem. op twee boeken rechts op den grond. VerkoopingAmsterdam 1888.

BAKHUYSEN (Lud.) en HELST (Barth.

v. d.), zie Nos. 1146 en 1147. BAKHUIJZEN (Hendricus van de Sande),

geb. 'sGravenhage 2 Jan. 1795, gest. aldaar

1 2 Dec. 1 860. Leerl. van S. A. Krausz. E.- f..

419. Geldersch Landschap ; grazende schapen met den herder.

E. 55 X 47, gem. onder links: //. Bakhuijzen F 181 8. Gekocht tentoon- stelling Amsterdam 1818.

420. De Bouwvallen van Brederode, van het oosten gezien.

D. 113 X 148, gem. onder rechts: II. v. d. Sande Bakhuijzen F f827. Gekocht tentoonstelling Amsterdam 1828.

BAKHUIJZEN (Gerardina Jacoba van de Sande), geb. te 'sGravenhage 27 Juli 1826, aldaar gest. 19 Sept. 1895. Leerling van haar vader Hendricus van de Sande Bakhuijzen.

421. Bloemen en Vruchten, geschikt op een steenen dekstuk. D. 68,5 X 93, gem. onder rechts: G. J. v. d. S. Bakhuijzen i86g. Gek. tentoonstelling 'sGravenhage 1869.

BAKHUIJZEN ( Jülius Jacobus van de Sande), geb. 'sGravenhage 18 Juni 1835. Leerl. van zijn vader Hendricus v. d. Sande Bakhuijzen.^.

422. Landschap in Drenthe bij avondstond.

D. 55X95,5, fig.h. 6, gem. onder rechts: J.v.d. Sande Bakhuijzen 1882. Gek. tentoonstelling Rotterdam 1882.

BAKKER KORFF (Alexander Hugo), geb. 'sGravenhage 31 Aug.

1824, gest. Leiden 28 Jan. 1882 waar hij sedert 1856 woonde. Leerling van Cornelis Kruseman.

423. Onder de Palmen; twee oude dames in een rijk vertrek in bewonderende aanschouwing van een hooge palmplant.

M. 17,5 X 14, fig.h. zittend 10,5, gem. rechts bij een stoel: A. II Bakker Korff 1880. Gek. tentoonstelling 'sGravenhage 1881.

BALEN I. (Hendrick van), geb. Antwerpen 1575, aldaar gest. 17 Juli 1632. Leerling van Adam van Noort.

424. Hulde van Bacchus aan Diana; in een landschap.

P. E. 39,5 X 52, fig.h. zitt. 24. Kabinet van Heteren 1809.

BALTEN ook BALTHASAR (Pieter) of Pieter de Costere Bal- tens, Komt 1540 voor in het St. Lucasgild te Antwerpen, gest. vermoedelijk aldaar omstreeks 1598. B.-E.

425. St. Maart enskerm is ; verscheidene figuren verdringen zich om

een op een verhevenheid geplaatst T~\ Lf C1 rT" C" O

vat ; rechts St. Maarten te paard. j CE-j -f EJ'*V

BALTEN

E. 110 X 148, fig.h. 26, gem. op een steen in den voorgrond links ; Gekocht in 1875

BAN (Gerbrandt), geb. Haarlem 1613, werkzaam tot omstreeks 1652 te Amsterdam. Hij was ook kunsthandelaar, r 426. Jonkmansportret. LdAN

K. o. 23 X 17,5, hfdh. 6.5, gem. links: , / -

Veiling J. H. Cremer Amsterdam 15 Juni 1886. ' ^ °

40 BARBIERS.

BARBIERS (Pieter Pietersz.), geb. Amsterdam 26 Oct. 1748, aldaar gest. 26 Oct. 1842. Leerling van zijn vader, den decoratie- schilder Pieter Barbiers. E - L.

427. Landhoeve bij Helvoirt.

E. 41 X 37, fig.h. 8) gem- onder links: P. Barbiers. BARENTSZ (Dirck), geb. Amsterdam 1534, aldaar begr. 26 Mei 1592. Leerling van zijn vader Barent Dircksz gen. Doove Barent. Te Venetië was hij werkzaam bij Titiaan. Na 1562 te Amsterdam.

428. Schuttersstuk met veertien Beelden, 1562. Zeven zijn er gezeten om een tafel aan den maaltijd, terwijl de overigen daar- achter op een rij staan; figuren te halven lijve.

E. 143 en rechts ^-^,

Igr.g'em. v_>Ajl110 Q C Iiriffo Tlttto }SÓ2 • « hei. l^_J

links bov.: Rüt:

Een der voorgestelden houdt een briefje in ^ "\TvV\f\

de hand waarop: \ \\ N Y\\ V

Uit den Voetboogsdoelen. Vroeger in de gang \ * V

van de kleine krijgsraadkamer van het oude ,,~ \/y*~Y\ Af*

Stadhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885. ^y iA \V CvO »

429. De Pos-eters 1566; Schuttersmaaltijd, met achttien schutters. De schutters, afgebeeld te halven lijve, zijn vereenigd om een tafel, zich vergastend aan brood en pos. Een vrouw brengt een schotel met pos aan. , r" "-, ,, ^7 E. 120 X 295 lgr., gem. ~-' | a , rechts boven waarin L is de . Jj\ TW\ (H\ I) .

LJ

letter van het Rot: **

Uit den Kloveniersdoelen ;

voorheen in het portaal van de Kleine Krijgsraadkamer van het oude Stadhuis.

In bruikleen van Amsterdam 1885.

430. Corporaalschap van kapitein Reynst Pieterz., vaandrig Claes Claesz. Cruys, 1585. De 28 beelden in twee lange reeksen boven elkaar geplaatst, de vaandrig in het midden. Te halven lijve. E. 160 X 363 lgr. Vroeger vóór de Kunstkamer van het oude Stadhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885. .

431. Schuttersstuk met vier en A twintig Beelden. De beelden, A *J f \ Q O te halven lijve in drie rijen boven | ^ Z/*%Jk (1 11 elkander opgesteld. J \J f" ^m ^ V E. 155 X 230 lgr. Rechts boven jaar- / m

tal en letter van het Rot. Uit den Voet- —A- J»^-.

boogsaoelen. Vroeger in het portaal van de Kleine Krijgsraadkamer van het oude Stadhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885.

432. Ferdinand Alvarez de Toledo, hertog van Alva (1507— 1582). Waarschijnlijk eene copie.

E. 49 X 38 lgr., met opschrift: »Ferdinand Duc D'ALVA« ; links staat No. 20, achterop het gekroonde naamcijfer van den Stadhouder Willem 1ÏI en dus waarschijnlijk afkomstig van het Loo. Uit hei Nationaal Museum 's Gravehhage 1808.

428. Dirck Barentsz.

446. A. C. Beeldemaekei

452. J. A. Beerstraten.

459- C. P. Bega.

468. C. P. Berchem,

BARTSIUS. 41

^ys*'

BARTSIUS (Willem), geb. omstreeks 161 2, opgenomen in het Alkmaarsche St. Lucasgilde 1634. Was de oom van I'aulus Potter.

433. Portret van Juffr. Speyaert, echtgenoote van een heer Kettingh. -^ ^-^ ^

E. 63 X 51 igr-i wapen in I ) ^ ^-, \ t 1

den achtergrond daarbij : "^^ /np\ I^\ J J P P f f 7*

/KTATIS 63 Ao 1630. 'L'7iYty V- -1- V-V-l(

Gemerkt rechts : Cx

Geschenk van Jhr. Mr. J. H. F. K. van Swinderen, 1884.

BASHKIRTSEFF (Marie), geb. St Petersburg 1860, gest. Parijs 31 October 1884. Leerlinge van Rodolphe Julian, Robert Fleury en Bastiën Lepage.

434. Portret van hare Schoonzuster; zittende figuur.

D. 92 X 73 lgr., gem. rechts beneden: M B 1881.

Geschenk van hare moeder Mevr. BashkirtsefF geb. Bananine, 1902.

BASSEN (Bartholomeus van), geb. 's Gravenhage omstr. 1590, begr. aldaar 28 Nov. 1652. Werkzaam te Delft en te 's Gravenhage. Was stads-architect te 's Gravenhage.

435. Deftig Binnenvertrek uit het begin der ^. kJ 17e eeuw, met vele figuren, waarschijnlijk %\_ M r ^ t* van Esaias van de Velde.

E. 72 X 101,5, fig.h. 14, gemerkt onder rechts: Gekocht in 1876.

436. Gezelschapsstuk. Eenige dames van verschillenden leeftijd, vermoedelijk tot één huisgezin behoorende, zijn in een rijk gemeubeld vertrek bijeen. (Toegeschreven.)

E. 95 X 141, fig.h. 35,5. Uit het Nederlandsen Museum. BATIST (Karel), werkzaam te Amsterdarn(?) in het midden der ije eeuw.

437. Bloemstuk ; krans van bloemen om een nis waarin een bokaal staat.

D. 121,5 x 106, n

gem. in het midden „ /

onderaan.Geschenk L^ ^ \\j) //\ 1 van Jhr. Otto Smis- JJN^ saert 1881.

BAUDEWIJNS (Adriaen Frans), ged. Brussel 3 Oct. 1644, gest. aldaar 171 1. Werkzaam aldaar en te Parijs; leerling van Ignatius van der Stock. E.

438. Landschap, met bergen en valleien. J: Jb«^^,„

E. 14 X 18,5, gem. onder rechts: /^'/ Gek. van C. F. Roos 1885.

BAUER (Nicolaas Bauer), geb. Harlingen 12 Sept. 1767, gest. aldaar, 28 Maart 1820. Leerling van zijn vader Johan Anthonisz. Bauer. E.

439. Stil Water; 's Lands oorlogsfregat »Rotterdam« ligt in de Maas vódr Rotterdam op stroom voor anker.

D. 80 X 106, gem. op een drijvend vat: N. Batier 1807. Nationaal Museum, 's Gravenhage 1808. Uit het Mauritshuis overgebracht naar het Paviljoen te Haarlem, vanwaar in 1885 naar Amsterdam.

440. Woelend Water; 's Lands oorlogsschip » Amsterdam « ligt voor de Wresterlaag op het IJ voor anker. Tegenhanger van No. 439 D. 82 X 105. Herkomst als vorig No.

BAUER.

441. Aankomst der Vereenigde Engelsch-Hollandsche Vloot in de Baai van Algiers, 1816.

M- 55 X 76, gem. links onder: N. Bauer 1818. Uit het Mauritshuis in 1848 overgebracht naar het Paviljoen te Haarlem, vanwaar in 1885 naar Amsterdam.

442. Verbranden der Algerijnsche schepen, 1816.

E- 55 X 76, gem. onder links: N. Bauer 1816. Herkomst als No. 441.

443. Bombardement van Algiers, 27 Augustus 1816.

M- 54 X 75, gem. onder links: N, Bauer 1818. Herkomst als No. 441.

444. Hulp der Sloepen aan de „Queen Charlotte" van Lord Exmouth, 26 Augustus 1816.

M- 55 X 76, gem. onder links: N. Bauer 1818. Herkomst als No. 441. BEECKMAN (Andries), Hij wordt in eene akte van 24 Aug. 1651 »Schilder tot Deventerc genoemd.

445. Gezicht op Jaca- tra, later Batavia, op het eiland Tava. / 1/ ' / ^L «..>-» ^T"

di„ x .54, figh. e, k/Vj/ifxy/l w®n fC( '

gem. onder rechts: i y jL~- ^/\S^As tl Aangekocht in 1859. ^ (^

BEELDEMAEKER (Adriaen Cornelisz.), geb. Rotterdam om- streeks 1625, gest. 's Gravenhage, na 1701. Werkzaam ook te Leiden en te 's Gravenhage.

446. De Jager, van zijn honden vergezeld, daalt een hoogte af in een bergachtig landschap. /„ . s *.

D. 185,5 X 224 lgr. gem. op het / -/ /

geweer. Verk. W. Gruyter, Amster- ^ . /^/^ Y)l [MR Cj

dam.

er

BEELT (Cornelis), werkzaam omstreeks 1660 te Haarlem.

447. De Hollandsche Haringvloot onder zeil. * . .

D. 113,5 X 204,5, gem- rechts onder. Geschenk van - J( T)CfLf den heer W. E. van Pappelendam, 1885. ^-^V "

448. Gezicht op de Groote Markt te ^

Haarlem, bij eene feestelijke gelegenheid. &~ ' Fff

D. 103 X 147, fig-h- 25, gem. links op den j\ k f 4-

muur. Verz. van der Hoop. In bruikleen ^— S V__ wLLl~^{_

van Amsterdam 1885.

BEERSTRATEN (Anthonie), werkzaam te Amsterdam; komt voor 1639 — 1665.

449. De Haarlemmerpoort te Leiden bij winter, gezien van den buitenkant. D. 90,5 I28,fig.h.9, gem. links ,. onder : /y

Verk. H. Muilman 1813. Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll 1880.

450. De voormalige Regulierspoort te Amsterdam, bij winter.

BEERSTRATEN. 43

D. 93,5 X 127 links onder : In bruikleen van de Erven van Vrouwe M. N. van Holthe tot Echten te Assen 1885

f H f

451. De Dam te Amsterdam met het nieuwe Raadhuis in Aanbouw. (Toegeschreven door Dr. A. Bredius).

D. 81 X 100, fig.h.' 7. Geschenk van N N, door tusschenkomst van Dr. A. Bredius en van den kunsthandelaar F. Kleinberger, Parijs 1900.

BEERSTRATEN (Jan Abrahamsz.), ged. Amsterdam 31 Mei 1622, gest. aldaar 1666. Werkzaam te Amsterdam.

452. De Puinhoopen van het oude Stadhuis te Amsterdam, na den Brand van 7 Juli 1652.

D. 112 X 147, fig-h- 9, Sem- x ^T%

453. Het Paalhuis en de Nieuwe Brug aan den IJkant te Amster- dam; met sneeuw. .

d. 84 x 100, fig.h. 12, I BEtR&«TTRAT£.N\

gem. links onder :

W. Unger se. Verk. G. v. d. Pot, Rotterdam 1808.

454. Wintergezicht ; schaatsenrijders op een breede vaart nabij een dorpskerk.

D. 95 X *32i5j ng-n- 7, gem. rechts onder:

^^jrJ&ótr s irtdi èru- ) 6 fj

Verk. Meijnders 1838. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

455. Vierdaagsche Zeeslag tusschen de Hollandsche en Engelsche vloten, 11 — 14 Juni 1666. Afge- beeld is het gevecht op 12 Juni.

D. 176 X 281,5, gem. links onder, op een drijvend hout : Verk. G. v. d. Pot, Rotterdam 1808.

BEEST (Sybrandt van), geb. waarschijnlijk te 's Gravenhage 16 10, begr. Amsterdam 27 Januari 1674. Werkzaam te 's Gravenhage en te Amsterdam.

456. Groent enmar kt; in een stad. Z-s/p,

E. 47. X 63, fig.h. 15, gem. rechts op een ton: ~,^*{j?S£l. Legaat D. Franken Dz. 1898. ° *

457. Gezantschap van den Czaar van Moscoviën op weg naar de Statenvergadering, 4 November 1631.

E. 47,5 X 80,5, fig.h. 25. Verk. Wed. Storm v. d. Chijs, Delft 1895.

44 BEET.

BEET (G. D.), Hollandsch schilder, werk- zaam in het midden der i7e eeuw.

458. De Schilder zelf?

D. 75 X 60,5 lgr., gem. rechts:

Verk. en verzameling Höch, Munchen 1892 en

van J. F. van Lennep, Amsterdam 1893.

BEGA (Cornelis Pietersz.), ged. Haarlem

r5 Nov. 1620, gest. aldaar 27 Aug. 1664. Leerling van Adriaen van Ostade. Werzaam te Haarlem. E.

459. Boerenconcert ; groep van feestvierende boeren en boerinnen in een binnenhuis. /p

D. 48 x 41, fig.h. 19, gem. rechts onder. Verk. Antony CZÓk-^TtL, __, Sydervelt, Amsterdam 1 766. Kabinet v. Heteren Gek. in 1809. *"^

460. Gebed vóór den Maaltijd; een oude man en een jonge vrouw tegenover elkaar aan tafel gezeten.

L*- 37,5 X 30, fig.h. 17, gem. onder rechts: y^ ^

F. W. Burmeister se. Gek. van T. Smith & Sons - //^

1034. Verz. van der Hoop. ^ <^^>r/ é^_ //jó'%

In bruikleen van Amsterdam, 1885. J?

BEGEYN (Abraham), geb. Leiden 1637 of 1638, gest. Berlijn 11 Juni 1697 als hof schilder. E.

461. De Plundering ; land- lieden met hun vee op weg, worden door roo- vers overvallen.

D. 148 x 200, fig.h. 21, gem. rechts onder. Gek. in Amstei-dam 1889.

BEHR (Carel Jacobus), geb. 's Gravenhage 9 Juli 1812, gest. 11 Nov. 1895. Leerling van Barth. Joh. van Hove; en

CR AEIJ VANGER (Gijsbertus), geb. Utrecht 21 Oct. 18 10, gest. aldaar 17 Juli 1895. Leerling van Jan Willem Pieneman. E '- L.

462. Stadswal ; in de nabijheid een kruitmagazijn waarvoor de schildwacht op post staat.

Notenhout 49 X 61, gem. onder links: C. J. Behr Fee. fignres par G. Craeijvanger i8jo. Aangekocht tentoonstelling 's Gravenhage 1830.

BELLEVOIS (Jacob), geb. Rotterdam 1620 of 162 1, begr. aldaar 17 September 1676. Werkte ook te Gouda en te Hamburg.

463. Woelend Water; zeilende schepen op een n breede rivier. *^£/ //

E. 93,5 X 149,5 gem- m een vlag: C? v-' * ' l?\? O^ i>

Geschenk van den heer G. P. Rouffaer te Deventer 1885.

BERCHEM (Claes Pietersz.), ged. Haarlem 1 October 1620, gest. Amsterdam 18 Febr. 1683. Leerling o.a. van zijn vader Pieter Claesz, van Claes Moeyaert, van Pieter de Grebber, van Jan Wils (zijn schoonvader) en ' van Jan Baptist Weenix. Werkzaam te Haarlem en te Amsterdam. E.

BERCHEM.

45

t

■yhcin

466. De

die

voorgrond

464. Stadswal te Haarlem bij winter: op een bevroren singelgracht nabij een ronden zwaren toren zijn eenige mannen bezig vaten op een slede te laden. S E- 39,5 X 49,5, fig.h. 9, gem. links op den muur: Verk. Mevr. Bicker, Amsterdam, 1809.

465. IJsgezicht nabij een Stad ; op een bevroren vestinggracht, staan, bij een wit paard dat voor een slede gespannen is, twee mannen met elkaar in gesprek.

E. 39,5 X 48,5, fig.h. 8. Links op een stuk hout de moeilijk leesbare handtee- kening. Kabinet van Heteren, 1809.

Ossendrift; herders drijven hunne ossen in een waterplas, den geheelen /" *x ^-^ S^\^»

beslaat. (^Tf\ J . /},, '■' / E. 38 x 62,5, fig. h. 9, ^->J'\t/X'hêsin .n* J Ö 5^

gem. onder rechts :

Verknoping Mevr. van

Heemskerk, 's Graven- „

hage 1770. Kabinet van Heteren 1809.

467. De drie Kudden ; Italiaansch landschap bij avondzon; op den achtergrond een berg. E. 44 X 66,5, fig.h. 8, gem. onder- aan rechts : Verk. G. v. d. Pot, Rotterdam 1808.

468. Italiaansch Landschap; tusschen bergen door stroomt een rivier, die over eenige rotsblokken, dicht bij den voorgrond, een kleinen waterval vormt; op den voor- grond herderinnen met vee.

D. 88,5 X 70, fig.h. 12, gem. onder rechts: Gek. van A. Brondgeest, 1836. Yerz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

469. Italiaansche Bouwval; in een plas op den voorgrond nabij hooge bouwvallige muren staan eenige dieren met hunne be- geleiders.

E. 51,5 X 4I*,5, fig-h. 9, gem. onder rechts: Verk. coll. H. Muilman 1813, Amsterdam. Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll, 1880.

470. Het Ponteveer. Op den voorgrond, te midden van herders met hun vee, is een meisje op een wit paard gezeten; de groep is in afwachting van de pont, waarin een boer op een muil- ezel en eenig vee. D. 83,5 X 106, fig.h. te paard 2 gem. onder links. J. A. Boland se Yerkoopingen Antonie Sijdervelt Amsterdam 1766, en Mevr. Bicker Amsterdam 1809.

471. Italiaansch Landschap; op den voorgrond eenige koeien en geiten die door twee meisjes gemolken worden, ^s. /^ K

30,5 X 37,5, fig-h. 12, gem. voorgrond links: XJJ-^,L-

M

Q*P

&m

%

(hein

IM

aucyC4n-

E. 30,5 X

Yerz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam,

i88s.

cr-tïcnL*-

46 BERCHEM.

J)uarmi± • </•

472. Juno en Io; Juno stijgt uit haar gouden koets; in de nabijheid Io onder de gedaante eener witte koe. _.

E. 24X32, fig.h. 11,5, gem. in 't midden onderaan : r ij f,

Afkomstig uit de collectie de Clercq 1899. lOf/Vuf l)L_

Overgenomen van de Vereeniging Rembrandt 1901.

473. Italiaansch Landschap ; langs de oevers van een door rotsen begrensd meer drijven herders hun vee voort. ^

K. 14 X 17, gem. onder rechts: /J-GTC fl&m

Verk. G. v. d. Pot, Rotterdam, 1808. -/

474. Ruth en Boas ; op den voorgrond Ruth in knielende houding, toegesproken door Boas ; op den tweeden grond korenmaaiers aan het

werk ; bergachtig landschap. ,. (M /^

D. 109,5 X 136, fig.h. 50, gem. onder ƒ \ J p .^ n L C^n

links. Verkooping coll. Bicker van Q/ )/Jl!// tü//l //L Swieten, 's Gravenhage 1731. Kabinet /y j

van Heteren, 1809. ÓS **--■ •<*

475. Allegorie op de Uitbreiding van Amsterdam ; de Amsterd. stedemaagd te midden van goden en godinnen op den Olympus.

D. 172,5 x 148, fig.h. f^s 1.60, gem. in linker benedenhoek : Verk. coll. Saportas 1843. Verz. van dei- Hoop. In bruikleen >— ^ J\ * van Amsterdam, 1885. ^-<r^

BERCHEM (C. P.) en DOU (G.) Zie No. 794.

„ en VAN DER HAGEN (J.) Zie No. 1030. BERCKHEYDE (Gerrit Adriaensz.), ged. Haarlem 6 Juni 1638 gest. aldaar 10 Juni 1698. Leerling van zijn broeder Job.

476. Het Spaarne te Haarlem ; gezicht op de kade, met eenige aan den wal liggende beurtschepen. .

E. 32X45,5, gem. onder links op den kaaimuur : _^> 0ercAl H^Y^^ Verk. Ad. La Coste, Dordrecht 1832 Kabinet J. *-'

Rombouts 1850. Legaat L. Dnpper Wz. 1870.

477. Het Stadhuis op den Dam te Grwil/ Amsterdam ; het gebouw recht van ^lJ/

voren gezien: ter linkerzijde op het A£>l*v»/ Jl t/Vt)e

plein een dichte menigte. UJ-C^rc/^ / \ tyVK,

D. 33,5 X 4L5, fig-fi- 4, gem. onder links : /<^y2. Van een verkooping te Amsterdam, 1828.

478. De Dam te Amsterdam, gezien naar den voorgevel van het Stadhuis met de Nieuwe Kerk en de Waag ter zijden; op het plein burgers, slepers en kooplieden.

E. 43 X 63, fig.h. 5,5, gem: ƒ ƒ Ij -A ~ Veiling Wed. J. Rijfsnijder, 1812. W# riytJf ,673 Legaat D. Franken Dz., 1898.

479. Het Oudezijds-Heerenlogement te Amsterdam, van terzijde gezien. / 4,\

Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll 1880. ■ (j 'BtrrA Hfiféc

E. 30 X 41, fig.h. 2, gem. onder rechts: "* /

[JKRCK-HEYDK.

47

480. De Heerengracht te Arasterdam, nabij , Otfffft

de Nieuwe Spiegelstraat. ^ — -^

1). 53 X 63, fig.h. 2,5, gem. onder links: iSlrrl LLtZ)s

Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll 1880. JjQ) ChL PCj/vC

481. De Dam te Amsterdam, met het Stad- )()83 huis van voren gezien. ^

1). 52 X 63, fig.h. 8, gem. onder f^&r/y? SSfsré A&i'dc .

links. Verz. van der Hoop. In ( — -^ ^o ,fa-^ —-^C

bruikleen van Amsterdam 1885. / ^

482. De Dam te Amsterdam, niet het Stadhuis van ter zijde gezien.

E. 44X63, fig.h. 5,5, gem. onder rechts : ^Ccrtt JjcrcK ncydt

C. L. van Kesteren se. Verz. van der / Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885.

483. De Bloemmarkt te Amsterdam, naar het Stadhuis gezien.

D. 45 X 61, fig.h. 5, gem. op een schuit. Verz. // % van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1 885. J?crf,f ScvK /ie</0t

484. De Voorpoort van het Kasteel Eg mond, in ruïne : tot stoffage een vrouw die een kind zoogt, zittende op een voer-

wa#en' -/ / it

D. 35,5 X 46, fig.h. 8, gem. onder ^ 'A / Ij ■ <\

links. Verz. van der Hoop. In > Cf ^-J SC f A_ ^fiyOC bruikleen van Amsterdam 1885. x~~"' c>/_

BERCKHEYDE (Job of Hiob Adriaensz.), ged. Haarlem 27 Jan. 1630, aldaar verdronken 23 Nov. 1693. Leerling van Jacob Wil- lemsz. de Wet.

485. De Amsterdamsche Beurs van binnen.

D. 89 X 116, fig.h. 25, gem. / / '~^-

onder rechts: . J É 'T} L f 7<i/sAü

Verz. van der Hoop. In bruik- Jfjfl J^ZfCjXp (7/ fV ft

leen van Amsterdam 1885. nJ/ " ^"~"^ /

486. De Sint Bavo-Kerk te Haarlem van binnen. Gezicht in den zuidelijken beuk naar den kooromgang.

Enkele figuren. T-Bfn^Hcytle

D. 52 X 67,5, fig.h. 11. Gem. onder links. Ver- ja f zameling van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam. J\ > v 7f

487. Nicolaes Eichelberg, echtgenoot van Helena van der Schal cke. zie No. 573. (Toegeschreven).

E. 34,5 X 28,5, hfdh. 9, gem. onder links : 1 p» tf . (fa Aangekocht te Amsterdam 1898. J _/ A / (

BERCKHOUT (G. W.), Hollandsch schilder, werkzaam omstreeks het midden der iye eeuw.

488. Gezicht op het Kasteel Egmond in Welstand.

D. 96 X 160, gem. op den

voorgrond in het midden : »

De tegenhanger van dit schil- /

derij, zijnde ook ƒ ƒ I . f :*1

•ctsu" Q .w- om kil onrjt>i/$

maar van de andere zijde, is in het Museum te Alkmaar. Van e verkooping te Amsterdam 1885.

BERCKMANS.

BERCKMANS (Hendrick), geb. Klundert 1629, begr. Middelburg 27 Maart 1679. Leerling van Thomas Willeboorts Bosschaert en van Jacob Jordaens. Werkzaam te Leiden en te Middelburg.

489. Adriaen Banckert (1602 — 1684), Luitenant Admiraal.

D. 114 X 84 lgr., gem. boven *^

links: aet 46 .1648^0. onder rechts: ^jO^ l, £ *-C. "

Met geringe wijziging gegraveerd JJTJ Q'/C/^ W CMT/ * 7*

door J. du Bois. Nationaal ***

Museum, 's Gravenhage 1808.

490. Adriaen Banckert (1602 — 1684), Luitenant Admiraal.

D. 110 X 83,5, lgr., gem. *^ ^ onder rechts. Met eene ^ _ jT""^ rfhV ^ wijziging in de houding ge- JHBCTckW^n J . J ^/ <2> graveerd door Chr. Hagens.

Verzameling de Ruyter, in 1895 aangekocht.

491 Thomas Pots (1618—1689), s r\

predikant te VUssingen. rH(^rrK mn Y) <TT '

Teakhout 83 X 70 lgr., gem. kJ U^ I £ /\/// LUC ~ £ CCit

in achtergrond rechts : ^£T. 43

Ao. 1661 en links: * /C/^t

Afkomst als vorig No. \J C \) J

492. Michiel Adriaensz. de Ruyter (1607 — 1676), op jeugdigen leeftijd. (Toegeschreven).

E. 66 X 54, lgr- Aangekocht in 1893.

BERESTEYN (Claes van), geb. 1644, begr. te Haarlem 4 Maart 1684. E.

493. Duinweg, met geboomte : namiddaglicht.

E- 33 X 34,5, gem. valsch Ruysdael. Verkooping Douairière Nahuys— Hodshon, 1883. BERG (Simon van den), geb. överschie 4 Nov. 181 2, gest. Arnhem 8 Juli 1891. Leerling van Pieter Gerardus van Os. Directeur van het Koninklijk Kabinet van Schilderijen te 's Gravenhage. E. L.

494. Zomerochtend ; landschap met vee.

D. 50 X 83,5, dierh. 9,5, gem. S. van den Berg F. Gek. tentoonstelling Rotterdam 1870.

BERGEN (Dirck van den), geb. Haarlem omstreeks 1640, aldaar werkzaam tot 1690; tijdelijk in Londen.

495. Landschap met Vee; een herderin wascht zich de voeten in

een plas op den voorgrond. ^-v

D. 41 X 53, rig.h. zitt. 9, gem. in 't midden *v\GV^J

onderaan. Verk. Gerrit Muller, Amsterdam 1827. C>0 • £>^^

D. 41 X 53, rig-h. zitt. 9, gem. in 't midden *v\0^J

onderaan. Verk. Gerrit Muller, Amsterdam 1827. C>0 • ^v

Kabinet Rombouts 1850. (<x^-^v^ 1 )

Legaat L. Dupper Wz. 1870. ^S^ S<

496. Landschap met Herder en Vee. ^

D. 35 X 49, ng.h. 12, gem. onderaan: ^j)^))^), J^^/tjlA^

497. Vechtende Ossen, in een *c rh j M landschap bij , zonsondergang. C7% *\), tf) j\ €/Fy&'l * D. 37 X 48, dierh. 10, gem. onder o^ * r*-^"*^ 0/

rechts. Gekocht in 181 5.

\\ % —

~ „ f? *» 'f

■1 i

■'

^ -

.4'

2h o

BERGEN'.

49

498. Landschap ; op den achtergrond een mausoleum onder boomen ; op den voorgrond wordt, tusschen eenig ander vee, een geit door een meisje gemolken.

D. 66 X 8o, fig.h. i8, gem. op het mausoleum : Verk. F. A. van Idde- kinge, 1838. Verz. v BERTIN (Nicolas), geb

<d

BERGH

499.

500.

n der Hoop. In bruikleen van Amsterdam 1885. Parijs omstreeks 1668, gest. aldaar 1 1 April 1736. Leerling van Jouvenet en van Bon Boullogne. Josef ontvlucht Potifars Huisvrouw. r

E- 38,5 X 32>5> ng-n- 25, gem. onder rechts: O ©Win Kabinet van Heteren 1809.

Susanna en de Ouderlingen.

m

ijem. onder links ;

B

ori 1 n • ï n

erest.

schelvisch

moot

E. 39 X 33 fig-a 25, „ Kabinet van Heteren 1809. BE VEREN (Charles van), geb. Mechelen 6 April 1809, Amsterdam 16 September 1850. Werkzaam te Amsterdam.

501. Het Afscheid van den Soldaat ; binnenhuis.

E. 45 X 55,5, fig.h. 22, gem. op een kist C. van Beveren/ 1828. Gek. in 1889.

502. Louis Royer (1793 — 1868), beeldhouwer.

E. 25x20, hfdh. 4,5, gem. links: C. van Beverenfc. 1830 en rechts Roma. Gekocht in 1890 met volgend No.

503. Carolina Frederica Kerst (1803-1883), echtgen. van den vorige. E. 25x20, hfdh. 4,5, gem. rechts : Ch.v. B.ft 1830. Af komst zie vorig No.

BEYEREN (Abraham Hendricksz. van), geb. 's Gravenhage 1620 of 1621, gest. Alkmaar 1675. Werkzaam ook in Leiden, daarna 1639 — 1657 te 's Gravenhage, vervolgens te Delft, weder te 's Gravenhage en eindelijk te Alkmaar.

504. Stilleven van Visschen; gekorven zalm in een mand ; daarnaast eenige botten en mosselen; erachter een vat en een bruine kan.

D. 74 X 87 w.gr., gem. rechts onderaan: Verkooping G. v. d. Pot, Rotterdam 1808.

505. Vischstuk ; een mand met gekorven schelvisch; daarbij, op de tafel, een groote krab.

E. 60 X 81, w.gr., gem. in 't midden onderaan: In bruikleen van den heer F. H. Wente, 1 Amsterdam 1898.

506. Bloemstuk ; een ruiker van verschillende bloemen in een waterkaraf staande op een tafel ; er naast ligt een uurwerk.

D. 65 x 45,5, w.gr., gem. boven rechts: Verkooping Mr. M. C. van Hall 1858.

BIE (Cornelis de), geb. 1621 ^ f~

of 1622 te Amsterdam, gest. ( n^j%)P Lic ) omstreeks 1664, aldaar. \J u ' ^ *">

507. Heuvelachtig Landschap met f A j? Herders en Vee. ' 6 * ^ •'

E. 60x85, fig.h. 16, gem. onder links. Geschenk van Dr. A. Bredius 1887*

»>\E

5o BIESELINGE.

BIESELINGE of BUESELINGHE (Christiaen van), geb. Delft

1558, gest. Middelburg 1600. ..

508. De ontmoeting van David en Abigaël. C A K S f I f A- lvf •• 1

E. 142 X 195, fig.h. 77, gem. onder links : BH£S'b.LlKGE * Aangekocht in 1895. FEE$IT /\° 1 H)

BILDERS (Albert Gerard), zoon van Johannes Warnardus Bilders, geb. 19 December 1838 Utrecht, gest. 8 Maart 1865 Amsterdam. E.

509. Zwitserland ; in een boschstreek rusten twee herders met geiten. E. 24,5 x 34, dierh. 7, gem. onder rechts: Gerard Bilders 1860.

In bruikleen van den heer J. B. Westerwoudt, Haarlem 1902.

510. Oosterbeek. Op den voorgrond, in het lommer van wilgen en struiken, liggen eenige kalveren.

D- 39 X 55, gem. onder rechts: A. G. Bilders 1860.

In bruikleen van den heer J. B. Westerwoudt, Haarlem 1902.

BILDERS (Johannes Warnardus), geb. Utrecht 18 Aug. 181 1, gest. Oosterbeek 1 November 1890 alwaar hij werkte. L.

511. De Heide te Wolf hezen, met een groep zware eiken nabij den voorgrond.

D. 102,5 X 152,5, fig.h. 7,5, gem. onder links: J. W. Bilders. Aangekocht tentoonstelling 's Gravenhage 1866.

512. Landschap ; een vliet aan den zoom van een bosch.

M. 24 X 33,5, gem. I. W. Bilders. Legaat D. Franken Dz. 1898.

BILDERS— VAN BOSSE (Maria Philippina), geb. Amsterdam, 21 Febr. 1837, gest. Wiesbaden 12 Juli 1900, begr. te Oosterbeek.

513. Eikenlaan ; begin van herfst.

C- 53,5 X 76, gem. onder links: M. Bilders van Bosse.

Aangekocht op een veiling ten bate der Vereeniging Pulchri Studio in 1900.

BISSCHOP of BUSSCHOP (Cornelis), geb. Dordrecht 12 Febr. 1630, begr. aldaar 21 Jan. 1674. Leerling van Ferdinand Bol.

514. De Appelschilster, gezeten in een portaal uitzicht gevende op eenige achter elkaar gelegen woonvertrekken en op een lusthof.

E. 70 x 57, fig-h-

zittend 24, Gem. £ BISSCHOP '• FECIT '. J C) 6 7

op een trede :

Afkomstig verz. Viscount Hartford. Gek. Parijs 1903.

515. Allegorie op den Tocht naar Chatham in 1667, met het

portret van Cornelis de Witt.

D. 104x153,5, *

ilt gem.Pond2 C. £ Uf C 11 OP Fcdt JÓÓQ

rechts :

Verk. H. de Kat (Dordrecht), Parijs 1866. Gekocht in 1887.

BISSCHOP (Christoffel), geb. Leeuwarden 22 April 1828. Leerling van Willem Hendrik Schmidt en van Hubertus van Hove. Werk- zaam te Scheveningen. L.

516. De Valkenier; borstbeeld van een jongen man die een valk op de linkervuist houdt.

D. O. 77 X 50. lgr., gem.: C. Bisschop. Legaat Reinhard Baron van Lynden, 1899.

BILDERS (J. W.). 512a. Gezicht op Leiden. Schilderij vervaardigd ter opluistering van de feesten bij gelegenheid van de onthulling van Rembrandt's standbeeld op 27 Mei 1852.

D- ï95 X 33°, fig-h. 22,5, gemerkt in linkerbenedenhoek: J. IV. Bilders. In bruikleen van den heer F. H. Wente, 1904.

♦ ftt te handwerken

Xn bruten van

BISSCHOP— SWIFT

5*

BISSCHOP— SWIFT (Catherine Seaton Forman), geb. Londen 6 April 1834, werkzaam te Scheveningen.

517. De Schildersweduwe ; zij staat treurende voor het laatste werk van haar man ; een klein meisje wil haar troosten.

D. 77 X 50, hfdh. 9, gem. ouder rechts: Kate Bisschop — Stuift 1870. Legaat Reinhard Baron van Lynden, 1899.

BLANCKHOFF (Jan Theunisz.), gez. JAN MAAT, geb. Alkmaar 1628, begr. Amsterdam 2 Oct. 1669.

518. Gezicht op de reede te Vlissingen; onstuimig weer. (Toegeschr.) D. 96 X 146. Verkooping C. F. Roos & Co., Amsterdam, 1881.

BLEECKER (Dirck), geb. Haarlem 1622, achter- eenvolgens werkzaam te Amsterdam 1652 — 1662, te Haarlem 1662 — 1669 en te 's Graven- hage 1670 — 1672; was werkzaam voor Prins Frederik Hendrik.

519. De boetvaardige Magdalena.

D. 114 X 85 Igr. gem. onder rechts. Verk. Haarlem 1869. Verkooping Graaf Rasponi, 1883.

BLES (David Joseph), geb. -s Gravenhage 20 Sept. 182 1, gest. aldaar 3 Sept. 1899. Leerling van Corn. Kruseman. E - L.

520. Zoo de Ouden zongen, piepen de Jongen; of, de Vader- moorders; krijgsoefeningen van de kinderen in een officiers-gezin.

E. 49 X 67, fig.h. 23, gem. onder links: David Bles f. Aangekocht tentoonstelling 's Gravenhage, 1869.

521. De Conversatie; in een salon zijn twee dames met elkaar in gesprek.

M. 26 X 34, fig.h. zitt. 17, gem. onder links: David Bles ft. Legaat Reinhard Baron van Lynden. 1899.

BLES (of Herri met de) gezegd Civetta. Geb. Bouvignes bij Dinant 1480, gest. vermoedelijk te Luik na 1521.

522. Het Paradijs. Adam en Eva's verblijf in het Paradijs, begin- nende met de Schepping tot na de Verdrijving, voorgesteld in ver- schillende tafereelen. Rand met de teekenen van den dierenriem. (Toegeschreven) .

E. rond midd. 47, fig.h 4. Verkooping H. G. van Otterbeek Bastiaans^ Amsterdam, 1882.

BLIECK (Daniël de), vermoedelijk geb. Middelburg, vermeld in de gildeboeken van -St. Lucas aldaar tusschen de jaren 1647 — 1669 en begr. 6 Maart 1673 in diezelfde stad. Hij was ook architect. E.

523. Een gothische Kerk van binnen. p /

E. 44 x 64, fig.h. 6, gem. onder links: /^D. £. blJCr/i JU S X

Gek. te Bournemouth, 1893. v"

BLOCK (Eugenius Frans de), geb.

Grammont 14 Mei 1812, gest. Antwerpen 20 Jan. 1893. Leer- ling van Ferdinand de Braeckeleer. E.

524. Binnenhuis, met zonlichteffect ; een moeder houdt op den schoot haar kind dat ze uit de wieg genomen heeft.

M. 34 X 42, fig.h. zitt. 9, gem. B. In bruikleen van Amsterdam, 1894.

52

BLOEMAERT.

BLOEMAERT (Abraham), geb. Gorinchem Dec. 1564, gest. 27 Jan. Utrecht 1651. Leerling van Gerrit Splinter en Joos de Beer te Utrecht ; leerde 3 jaar te Parijs o.a. bij Hieronymus Francken, vestigde zich in 1591 te Amsterdam en in 1595 voor goed te Utrecht. H - E. 525. Rust op de Vlucht naar Egypte. De Heilige Familie heeft toevlucht gevonden in een ruime boeren-

gem. links op den gootsteen : v-*ss^_ * ll/g, r'*™-*' ^/

Aangekocht in 1902. ' J C3^-

BLOEMAERT (Hendrick), geb. Utrecht omstr. 1601, gest. aldaar.

m " 30 December 1672. Leerling van zijn vader Abraham.

{ 526. De Winter, zinnebeeldig voorgesteld door een ouden man die zijn

handen warmt boven een test vuur.

D. 81 X 98 lgr., gem. in achtergr*

BtB ft vtfj

,rebeeld te halven lijve in

$T3)(oem(kai ■ )($

links. Verkooping J. L. Beijers lc / § ^ 1 v „• / (7 Z 1

Utrecht, 1879. J S J J

527. De Eierenkoopvrouw, afgebeeld te halven lijve in zittende

houding

76 X 58 lgr-, gem

j*

(1~B loem aaitje

Verz. van der Hoop.

In bruikleen van Amsterdam, 1885.

528. Johannes Puttkammer (1600 — 1671), Licentiaat in de God- geleerdheid; op zijn doodsbed.

D. 67 X 82,5 lgr., gem.

onder rechts, JElat. 71 ^ * £Zs

Sacerd . 40 en: Geschenk van den heer W. A. Hopman, 1882.

BLOEME (Herman Antonie de), geb. 's Gravenhage 17 Sept. 1802, gest. aldaar 3 Nov. 1867. Leerling van Jan Willem Pieneman.

529. Antonie Frederik Jan Floris Jacob Baron van Omphal

(1788 — 1863), Luitenant-Generaal.

D. 131 X 106 lgr., gem. onder rechts: H. A. de Bloemc pi?tx Ao. 1834. C. W. Mieling. Lith. Legaat van Jonkvr. C. L. M. van Omphal 1877.

BLOMMEN (Norbertus van), geb. Antwerpen 10 Febr. 1670, gest. Amsterdam omstreeks 1746.

530. Jan Pietersz. Somer (1 641-17 16), kunsthandelaar te Amsterdam.

E. 37 X 29, hfdh. 14. Achterop staat: Jan Pieterse Zoniet- Nolbertus van Bloemen Pinxit. Arn. v. Halen se. Verkoopingen J. van der Marck (Leiden), Amsterdam 1773 enDouairière Nahuys Hodshon, Amsterdam, 1883.

BLOMMERS (Bernardus Johannes), geb. 's Gravenhage 30 Jan. Jan. 1845. Leerling van Christofïel Bisschop. E.

531. De Kinderen van den Visscher; een meisje en een jonger knaapje in een visschersbinnenhuis.

E. 41,5 X 36, fig.h. 31, gem. onder rechts: B. J. Blommer s 1868. In bruikleen van den heer J. B. Westenvotidt te Haarlem, 1902.

BLOMMERS. 53

532. Het Breistertje; gezeten in het duin.

D. 51 X 40,5, hfdh. 6, gem. Elommers. Aangekocht tentoonstelling Amsterdam 1886.

BLONDEEL (Lancelot), geb. waarschijnlijk Po- peringhe 1496, gest. Brugge 4 Maart 1561, waar hij zich 15 19 gevestigd had. Was eerst met- selaar.

533. Een Marteldood, in een bergachtig landschap, aan den voet van een hooge ruïne ; compositie met talrijke figuren.

E. 56 X 71, fig.h. 11, gem. onder rechts: In bruikleen van Jhr. B. W. F. van Riemsdijk, 1S97.

BLOOT (Pieter Pietersz. de), geb. Rotterdam 1601, begr. aldaar in Nov. 1658. Werkzaam in Rotterdam.

534. Het Kantoor van den Advokaat tijdens het Spreekuur;

op een papier tegen den lessenaar : trie iufï recïjtcn om ttn ftoc bit fircngt er naüj ttn tot. E. 57 x$3, fig-h- 16, gem. onder rechts : Gekocht in 1877.

535. Boerenkermis ; gezicht in een dorp ; op den

voorgrond zit een klein gezelschap aan een <£p. I)£, 0{Oü"£ tafel; meer naar achter dansen dorpelingen in

een kring. 7 /f 3 Q

E. 60 X 84, fig.h. zitt. II, gem. onder links: J U j> J

Gekocht 1888. 'S

BLIJHOOFT (Zacharias), sedert 1659 lid van het St.Lucasgilde te Mid- delburg, aldaar gest. 1 681 of 1682. X / s*

536. Mr. Francois Leidecker (165 1 — ^> • ^7) / •/ ^^.U,

1688). zie No. 264. <s 'J3jyflOvfj. £e

D. 90 X 75 lgr-, gem. onder links: f / / /■ »

Geschenk van Jhr. Mr. J. H. F. van V. — ^ ^X ' jO?/i~<

Swinderen 1884.

537. Maria van der Burght eerste huisvrouw van Francois Leidecker. Zie No. 265.

D. 88 X 72 lgr. Geschenk van Jhr. Mr. J. H. F. K. van Swinderen, 1884.

BOIS (Simon du). Zie op Dubois.

BOL (Cornelis), afkomstig van Antwerpen, huwt 161 3 te Haarlem, begr. aldaar 23 Oct. 1666. Wordt 1637 vermeld als lid van het Sint Lucasgild te Haarlem ; werkte vermoedelijk tijdelijk te Londen. E.

538. Gevecht tusschen Hollandsche Schepen en Galjoenen, bij een bergachtige kust. ~

E. 39 X 73, gem. rechts op eene rots: C » £>ob Gek. veiling Amsterdam 1879.

BOL (Ferdinand), ged. Dordrecht 24 Juni 16 16, begr. Amsterdam 24 Juli 1680. Reeds vóór 1640 te Amsterdam. Leerling van Rembrandt. E.

539. De Schilder zelf. Zie ook No. 362 op Pieter van Anraadt. D. 128 X 104 lgr. Legaat A. Brondgeest die het als familieportret bezat, 1849.

54

BOL.

540. Zes Regenten met den Bode van het Nieuwe-Zijds Huis- zittenhuis, 1657, afgebeeld te halven lijve rondom een tafel waaraan de meesten gezeten zijn. Hunne namen zie pag. 347. D. 143 X 192, gem. in het midden boven op een pilaster. Uit het Werkhuis. Geschilderd voor het Huiszittenhuis. In braikleen van Amsterdam 1885.

541. Vier Regenten van het Leprozenhuis, 1668, afgebeeld ten voeten uit, gezeten aan een tafel. Hunne namen zie pag. 347. D. 176 X 210 lgr. Uit de Regentenkamer van het Leprozenhuis.

In bruikleen van Amsterdam 1885.

542. Drie Regentessen van het Leprozenhuis, 1668, gezeten aan een tafel en afgebeeld ten voeten uit. ^ ^ Hare namen zie pag. 347. f^\ ^r

D. 170 X 208 lgr., gem. op een voetbankje tL/^v /\~£

rechts. Uit de Regentessenkamer van het /jr\jm/S Leprozenhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885. ^— ' C_L-/ *^^*^

543. Roelof Meulenaer( 1 6 1 9- 1 703).

D. 120 X 96,5, lgr., gem. onder

links, en gejaarm. 1650.

Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll

[880.

544. Maria Rey (1614 —

1 703), echtgenoote van Roelof Meulenaer. D. op P. 120 X 96,5 lgr. gem. onder rechts, en gejaarm. 1650. Legaat Jhr. J. S. H. van de Poll, 1880. 545.Artus Quellinus (1609 -1668), beeldhouwer.

D. 124 x 100 lgr., gem. onder links:

Verkoopingen Warner Wreesman, 1816 en Huis

met de Hoofden, 16 Juli, 1819.

Gekocht in 1821 als portret van Jacob van

Campen

allegorische voorstelling

546

m*

Het Onderwijs;

D. 208 X 179, lgr.,

gem. in het midden

op de trede :

Geschilderd

schoorsteenstuk

voor het Trippenhuis.

547. Een Moeder met twee Kinderen en een Hondje; vermoedelijk een portretstuk van de familie Trip.

£a£ „xnd£JT' gem- inhet (52f&iïL > -teert -

Geschilderd als schoorsteenstuk in het Trippenhuis.

BOL

548. Michiel Adriaensz. de Ruyter (1607— 1676).

I). 116,5 X 93.5 Igr-, gem.

onder rechts :

Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 18S5

549. Michiel Adriaensz. de Ruyter.

D. 157 X 138 lgr., gem. op de balustrade rechts : \ l'komstig van de Admi- raliteit van Zeeland te Middelburg. Gesch. van den Departementalen Raad van Zeeland, 1 80S

550. Naaman de Syriër en de profeet Elisa;

de kostbaarheden hem door den hoofdman aangeboden.

D. I5I X onder rechts In bruikleen

551. Salome,

55

667

de

profeet weigert

248,5, fig.h. 75, gem

op de trede :

van Amsterdam, 1899

dansende

voor Koning Herodes. D. 176 X 133, fig-h- 9°,

aan

3£o

gem. links op halve hoogte: Verk. Graaf Rasponi Amsterdam, 1883.

552. Het bezoek der Engelen Abraham.

D. 404 X 282,5 lgr-i gem- llnks op x/4 dei- hoogte. Deel van een wandbehangsel bestaande uit 5 groote composities van Bol, afkomstig uit eene zaal in het huis No. 6 van de Nieuwe Gracht te Utrecht. De 4 andere, voorstellende : De vinding van Mozes, Achilles ontvangt van Thetis een nieuwe wapenrusting xiit de smidse van Hephaestus, Koning Amazia en de man Gods en Jozefs beker gevonden in Benjamin's koörnzak, zijn tijdelijk afgestaan aan Ged. Staten van Zeeland ter versiering van de Abdij- gebouwen te Middelburg. Geschenk van de familie Royaards, 1892.

553. Michiel Adriaensz. de Ruyter. (Copie).

D. 112 X 90 lgr. Uit de modelkamer van Marine. In het Nederl. Museum, BOLLONGIER, Bollangier of Boulengier (Hans), in 1623 inge- schreven in het St. Lucasgilde te Haarlem; werkzaam aldaar. Er bestaat een stuk van hem gejaarmerkt 1664.

554. Bloemstuk; tulpen en andere bloemen in een vaas.

E. 68 X 54,5, w.gr., gem. onder links. Verk Douairière Nahuys Hodshon, 1883. ^ "" 1^39

BOLOMEY (Benjamin), geb. Lausanne 19 19 Dec. 1819; werkzaam 's Gravenhage schilder van den Prins van Oranje. AT.

Mei 1739, &est- aldaar 1763 — -1791. Was hof-

5 6 BOLOME Y.

Bofou/ay

555. Frederica Sophia Wilhelmina van Pruisen, Prinses Douairière van Prins Willem V (1747 — 1820), omgeven door de Drie Gratiën en andere allegorische figuren.

E. 44,5 X 31, fig.h. Aan de achterzijde een gedicht met aanwijzing dat Benjamin Bolomey de schilder is. Gek. van den heer Botgortschek te's Gravenhage 1880.

556. Willem V Prins van Oranje (1748 — 1806); ten voeten uit. D. 230 X 106 lgr., gem. rechts: Ontvangen in 1878 van Gedeputeerde Staten van Zeeland; afkomstig uit het huis van den vertegenwoordiger des Prinsen in de Staten van / J ' y f fj Zeeland van 1768 tot 1778, J. A. van de Perre.

557. Frederika Sophia Wilhelmina, Prinses van Pruisen

(1747 — 1820), gemalin van Prins Willem V; ten voeten uit. D. 207 X 106, lgr. Afkomst zie vorig No. BOMBLED (Karel Frederik), geb. 's Gravenhage 1 Maart 1822, gest. Chantilly 4 Januari 1902. E — Z.

558. De Zigeuners op -weg.

M. 29,5 X 39, fig.h. 8, gem. onder links : R.Bombled. Leg. D. Franken Dz., 1898. BON VIN (Francois), geb. Vaugirard 22 Nov. 1817, gest. Parijs \ 18 Dec. 1887. E.

559. Stilleven ; een tinnen beker bij een mandje met aardbeziën.

D. 45,5 X 36, gem.: i8ji F. Bonvin London. Geschenk van Mevr. de Douairière R. Baron van Lynden geb. Baronnesse van Pallandt, 1900.

BOOM (Abraham Ver-). Zie op Verboom.

BOONE (Daniel), geb. Burgerhout bij Antwerpen omstreeks 1635, gest.

waarschijnlijk Londen 1698. P) _.

560. Kaartspelende Boeren. T~\ JT} Q Q N t

E. 19,5 X 23,5, hfdh. 3,5, gem. J — '

links bij het midden onderaan: Gekocht van C. F. Roos & Co. 1885.

561. De Pap-eter; een boer met een aarden pot voor zich. E. 19,5 X 15, hfdh- 4, gem. in het midden _-. onderaan. Geschenk van den heer F. Heusy f~) [^ U\JP* £ te Kampen, 1893.

BOONEN (Arnold), geb. Dordrecht 16 Dec. 1669, gest. Amsterdam 2 Oct. 1729. Leerling van Godfried Schalcken. Werkzaam te Dordrecht, tijdelijk in Duitschland, en sedert 1696 te Amsterdam.

562. Zes Regenten van het O. Z. Huiszittenhuis, 1705. De regenten, tot aan de knieën gezien, zijn bezig aan tafel met schrijfwerk en geldtellen. ^^^ ~- n^

D. 175 X 375, lgr-, gem. /f J /7j (TT)

üf r "f- Huiszittenhui, Q/t CMédmOTL Sin*. In bruikleen van Amster- 1 *-r /1 ^

dam, 1885. I 7UO

563. Vier Regenten van het Leprozenhuis, met den Boekhouder en den Binnen vader, 1715, ten voeten uit afgebeeld, vereenigd aan een tafel. De regenten zijn: Hendrik Visser, Michiel du Fay, Willem Pij 11, Wolfert Hendrik Drinkveldt.

D. 236 X 243, lgr., gem. onder links : A. Boonen 17 15. Vroeger in het portaal vóór de regentenkamer van het Leprozenhuis. In bruikl. van Amsterdam 1885.

540. F Bol.

568-569. Gerard ter Borch

m* :*M

"■ >«^

M

9 Bfflik :

. ■■:■■'■■. . :

F. Bol.

573. Gerard ter Borch.

BOONEN. 57

564. Vijf Overlieden van het Chirurgijnsgilde van Amsterdam, 1716, gegroepeerd om een tafel, drie in zittende, twee in staande houding; hunne namen zijn : Dirk Cloes, Roelof Rodv'mk, Jan Koe- nerding, Stilling van Velsen ^7 /y^T

en Benjamin van Tongeren. Sfo jCJ ^-i/^x O. 157,5 X 239, lgr., gem.: L/^ CX CL>> OV77&7Z

Afkomstig van het Chirurgijnsgilde. In bruikleen van ^.

Amsterdam, 1885. j <y * fi

565. Vier Regenten en de Binnenvader van het Spinhuis, 1714.

Drie zijn er gezeten, een staat aan een tafel ; ten voeten uit. De Vader heeft de schets van de schilderij in de hand. Hunne namen zie bl. 347. D. 178 X 235, lgr. gem. links onder: A. Boonen 17 14. Uit het Spinhuis. In bruikleen van Amsterdam 1885.

566. Mr. Jan van de Poll (1666— 1735) met zijn zoontje Har- men Hendrick f1697 — 1772).

D. 48,5 X 39,5, hidh. 7, gem- /f^S /r~7<i'

in het midden onderaan : ^-— ^ // (/ JL

Geschenk van Jhr. ƒ. S. R. van {^/{j 0Q o)-(TDTU^l^

de Poll 1885.

BOR (Paulus), geb. in de eerste helft der iye eeuw, gest. Amers- foort 10 Aug. 1669.

567. De Vinding van Mozes ; halfnaakte vrouwen, in het water staande, dragen het kind den oever op waar de dochter van Pharao staat toe te zien.

D. 132,5x115,5, hfdh. 9. Afkomstig uit het Huygenshuis te 's Gravenhage.

BORCH (Gerard ter), geb. Zwolle 161 7, gest. Deventer 8 Dec. 1681. Leerling van zijn vader Gerard ter Borch te Zwolle en van Pieter Molyn te Haarlem. Na lange reizen door Engeland, Italië en Spanje, hoofdzakelijk werkzaam te Deventer.

568. De Schilder zelf (?). *~r\

K- 35,5 X 29,5, hfdgr. 6,5, gem. in den achtergrond onder rechts : V-JÖ Gekocht te 's Gravenhage 1868. Legaat L. Dupper Wz. 1870.

569. Geertjen Matthijssen (?); Wed. van Thijs Daems, vrouw

van Gerard ter Borch. Tegenhanger van No. 568. fTR

K- 35,5 X 29,5 hfdgr. 6,5 gem. in achtergrond onder links: V jj

Gekocht met vorig No. Legaat L. Dupper Wz., 1870.

570. De vaderlijke Raadgeving. Een dame in wit satijn gekleed en van achteren gezien, staande op den voorgrond, wordt toege- sproken door een officier, die op een stoel gezeten is naast' eene dame die uit een glas drinkt. Rechts staat een hond.

D- 71 X 73, fig.h. 41. J. G. Wille se, J. C. Bendorp se, W. Unger se, A. Moll lith., Wildt lith. Herhaling zonder hond in het Museum te Berlijn. Verk. Mevr. Lormier 's Gravenhage 1763. Kabinet van Heteren 1809.

571. Ds. Hendrick van der Schalcke of Schalckenius, predikant

te Uitgeest, Edam en Hoorn van 1638 — -1676. /^~~^

E. O. 29,5 x 23,5, hfdgr. 5,5, gem. onder rechts: f /JJ //V, Gekocht in 1898 met volgende twee Nos. V^ /.-/ / '' r y

572. De Vrouw van Ds. Hendrick van der Schalcke.

E. O. 29,5 X 23,5, hfdh. 5, Afkomst zie No. 571.

BORCH.

ö

573. Helena van der Schalcke als klein kind, dochter van de beide voorgaanden. Gehuwd met Xic. Eichelberg. Zie No. 487. E. 34 X 28,5, fig.h. 21. Afkomst zie Xo. 571.

574. Jan van Duren, Schepen en Raad van Deventer van 1644— 1672. Ten voeten uit.

D. 81 X 65, fig.h. 51, gera. links in den achtergrond: Achterop staat : «Jan van Duren, Burgemeester en Cameraar van Deventer». Een gelijk portret, zittend, komt voor op de schilderij van ter Borch uit 1667, in het Raadhuis aldaar, voorstellende den Deventer Magistraat.

In bruikleen van den heer P. W. van Doorninck te Bennekom 1901.

575. Margaretha van Haexbergen, vrouw van den vorige. Ten voeten uit.

D. 82 X 65,5, fig.h. 49. Herkomst als Xo. 574.

576. Beëediging van den Vrede van Munster, 15 Mei 1648.

De Schilder zelf aan de uiterste linkerzijde. Copie naar het

origineel in de National Gallery te Londen.

K. 46 X 60, fig.h. 20. Xat. Museum 's Gravenhage, 1808.

577. Jongen bezig een Hondje te vlooien. Copie naar het origi- neel in de Oude Pinakotheek te Munchen.

E- 36^5 X 28,5, fig.h. 6. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 1S85.

BORCH (Jan ter), Holl. schilder, werkzaam eerste helft i;e eeuw.

578. De Teekenles; een oude man geeft een knaap onderwij s in het teekenen naar pleister bij kaarslicht.

D. 120X159, Igr- -

gem. bij het voet. ^T^S^-^SSS&^s^- N^ ^> ^

stuk

beeldje. Afkomstig uit het schilderijenkabinet van Prins Willem V ; versierde vroeger den schoorsteen van de zaal in het Hof te Rijswijk, alwaar in 1697 de Gevolmachtigden bijeenkwamen.

BORCH (Moses ter), ged. Zwolle 19 Juni 1645, gesneuveld bij

Harwich 12 Juli 1667. jongste broeder van Gerard ter Borch. 578a. Jan Fabus. 1 Studiekop).

Papier 8x7, hfdh. 5. Veiling coll. Zebinden Zwolle, 1S86.

BORCULO (H. van), 1 616/7 als meester in het Utrechtsche schil- dersgild aangenomen.

579. Henricus van Zyl (1545- 1627), Raadsheer in het Hof van Utrecht. Als onderschrift: OCTO ANNIS DECIES COMPLETIS ATQ. DVOBVS HEXRICI ZYEII TALIS IMAGO FVIT ANNO 1627.

K. 16,5 X li,S, hfdh. 5. Crisp. de Passé se. Verk. coll. van der Willigen 1874.

BORMAN ( Johannes), komt voor in de boeken van het St. Lucasgilde

te Leiden 1657 en 165S en te __ /0

Amsterdam in 1659. 4%fi7

580. Festoen van Vruchten ; druiven ~ J

en abrikozen. ^ jOTi l W ' JJ

D. 60 X 74. gem. onder in het midden: Verk. van Panhuijs, Amsterdam 1822.

BORSELEN. 59

BORSELEN (Jan Willem van), geb. Gouda 20 September 1825, gest. 's Graveöhage 24 Sept. 1892. Leerling van Andreas Schelf hout E-L.

581. Hollandsch Landschap, bij Schoonhoven.

D. So x 136, fig.h. 4,5, gem. onder rechts: J. \V. van Borselen F.

. tentoonstelling, Amsterdam 1868.

BORSSOM(Anthony van), geb. Amsterdam 1629 of 1630, begr. aldaar 19 Maart 1677. E. s*

582. Landschap bij Maneschijn. A boy/ LiAsl

E. 38 X 49,5, gem. onder links: ^SJO^T! jv V^ Verk. Delboy 's Gravenhage, 1881. ^=^

583. Amphibieën, Insecten en Planten.

D. 62 X 49, gem. onder links : A ƒ} Geschenk van Dr. A. Bredius, 1890. /~\J^JOt

BOSBOOM (Johannes), geb. 's Gravenhage

18 Febr. 18 17, gest. aldaar 14 Sept. 1891. Leerling van Bartholomeus Johannes van Hove. E - L.

584. De Lieve- Vrouwekerk te Breda, met het grafmonument van Engelbert II van Nassau op den voorgrond.

M. 89 X 70, fig.h. 16, gem. onder rechts: J. Bosboom 1843. Aangekocht in 1843.

585. Godsdienstoefening van Kloosterlingen in eene Kerk.

M. 88 X 68, fig.h. zitt. 11,5, gem. onder links: J. Bosboom. Legaat Reinhard Baron van Lynden, 1899.

BOSCH (Hendrik van den), Hollandsch schilder. 1^ helft der i8e eeuw.

586. Diederik van Durven, Gouv.Gen. van N. I. 1729— 1730.

K. 33,5 X 26, hfdh. 7. Met opschrift: Mr. DIDERIK DURYEX. GOUVR GEXERl VAX INDIA, waartusschen zijn wapen. Gem. rechts beneden: f _p .

Herkomst zie Xo. 328. Hcnc/^iAz V-an cfcn Bosch ^Te c vt . 17 jó >

BOSCH (Hieronymus van Aeken, gezegd Jeroen), geb. 's Hertogen- bosch omstreeks 1462, aldaar gest. 15 16.

587. Het Snijden van den Kei; de patiënt ondergaat de behandeling, vastgebonden op een stoel; eenige omstan- ^^^^> ders zien toe. ^^^^^^\

E. 41,5 x 32, fig.h. st. 16, gem. onder links op -■^-^' \ V) j een vaantje. Afkomstig uit Londen. Gek. 1893. ^--^

588. De Verzoeking van den heiligen Antonius ; de heilige om- ringd van vele gedrochten; in den achtergrond een brandende stad. Copie uit den tijd.

E. 71,5 X 90, fig.h. gekn. 16. X.B. Geheel overeenkomstige werken in de Musea van Brussel, Bonn en Antwerpen. Vermoedelijk alle copieën naar het origineel te Lissabon. Aangekocht van Fr. Muller & Co. 1S99.

589. De Aanbidding der Koningen ; over de hut op den voorgrond heen wordt achter heuvelachtige terreinen de stad Jeruzalem gezien. Copie naar het origineel in het Prado-Museum te Madrid. E. 57 X 45, fig.h. 20. Nationaal Museum 's Gravenhage, 180S.

BOSSCHAERT (Ambrosius), geb. omstr. 1 5 70 te Antwerpen, werk- zaam aldaar, te Middelburg en te Utrecht, waarschijnlijk tot na 1643.

6o BOSSCHAERT.

590. Bloemstuk ; tulpen, rozen en anjers in een vaasje.

K. 31 X 22,5. gem. onder links: Tp\ s

Geschenk van Dr. A. Bredius, 1890. ^ JL^^ * ^6**9

BOTH (Johannes), geb. Utrecht omstreeks 16 10, gest. aldaar 9 Aug. 1652. Leerling van Abraham Bloemaert te Utrecht; kwam jn Italië onder den invloed van Claude Lorrain. E.

591. De naar de Natuur studeerende Schilders ; ze zijn gezeten in een Itaüaansch landschap met rotsmassa's op den voorgrond, die begroeid zijn met struikgewas, hooge planten en boomen; in het midden een kleine bergstroom.

D. 181,5, 24°> fig-h- 3°) gem. rechts op l/4 der

hoogte op een rotsblok: Q J/*«^i/// f / •

Gek. 1833 door Th. Hamlet, 1834 door A. van der Hoop. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

592. Italiaansch Landschap. Over een weg, loopende door een heuvelachtig terrein met enkele boomgroepen, drijft een man op een muilezel gezeten twee beladen muilezels

voort. Twee ruiters met hun gids komen hem tegemoet. In het verschiet bergen en de zee.

E. 80,5 X 104, fig.h. 11, gem. links op een rots: Verk. Dr. J. Bleuland, Utrecht 1839. Kab. J. Rom- bouts 1850. Legaat L. Dupper Wz., 1870.

593. Italiaansch Landschap met Ponteveer ; een dame op een muil- ezel gezeten en een heer van zijn paard afgestegen, wachten een pont af, die komt aanvaren bemand met herders en re\ koeien; in 't verschiet bergen en eene stad. (s*) II

D- 76,5 X 91,5, fig.h. te paard 13, gem. op een rots f hSQjH rechts. Door hemzelf geëtst. K^)"** l

Verkooping G. van der Pot, Rotterdam, 1808. V^/

594. Italiaansch Landschap ; links beginnende kronkelt zich een weg- door begroeide heuvelachtige terreinen ; op den achtergrond bergen ; op den weg een ezeldrijver en een boer met kar.

'7

E- 37,5 X 50,5, fig.h. op ezel 9. gem. onder rechts op fiy^ // Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 1885

een rots. Verkoopingen Destouches 1794, Talleyrand 1817, Ïjy5 O* Pourtalès 1826; en op eene te Bath.

L

595. Een Boerenerf; een afgetuigde schimmel staat bij een wagen die door een boer met manden bela- ^r^\ ff /^^ //^ den wordt. Verderop eenige spelende l'A )) II IL // _ krijgslieden. KÖfRlf

E. 62,5 x 50, fig.h. 14, gem. onder links: (f JL^ *■ Ü \)\ Verkooping Mevr. Boreel, Amsterdam 18 14. ^-^ ^^^

596. Italiaansch Landschap ; landlieden met beesten nabij den oever van een rivier; over het water een steenen brug, die — . ^ leidt naar een zwaren ronden toren. kJAoiÈ

K. 45,5 X 58,5, fig.h. 7, gem. op een steen links: (

Kabinet van Heteren, 1808. ^~-

BOTH. (n

597. Volksleven te Rome; nabij zware bouwvallen een groep han- dekl rijvende figuren; op den achtergrond het Colosseum. C~T) D. 67 x 83,5, fig.h. 17, gem. onder rechts: 7"} ()' Uit de verzameling de Clercq, 1898. Overgenomen Q^c_«/ ^ van de Vereeniging Rembrandt in 1901.

BOULARD (Auguste), geb. Parijs, werkzaam tweede helft der 19e eeuw. Leerling van Leon Cogniet en van Jules Dupré.

598. De Maaltijd; een boerin geeft haar kind te eten.

D. S8,5 x 73, lgr. gem. onder rechts : A. Boulard. Geschenk van Mevrouw de Douairière R. Baron van Lynden, geb. Baronnesse van J'allandt 1900.

BOURDON (Sebastien), geb. Montpellier 2 Febr. 16 16, gest. Parijs 8 Mei 1671. Medeoprichter van de Koninkl. Akademie te Parijs, 1648; hof schilder van Koningin Christina van Zweden. E.

599. De geestelijke Echt van de Heilige Catharina, voorgesteld in een bergachtig landschap met eene stad.

D. 88,5 X !03,5, hfdh. 9. Kabinet van Heteren, 1809.

BOURGOIN (Aimé Gabriel Adolphe), geb. Parijs 11 Maart 1824. Leerling van Bouchot en van Léon Cogniet.

600. De Dans ; een meisje danst, een jonkman speelt daarbij op de viool. M. 42 x 32, fig.h. 26, gem. onder rechts : A. Bourgoin 70.

Legaat D. Franken Dz., 1898.

BOURSSE (Esaias), geb. Amsterdam 3 Maart 1631, gest. als adel- borst op reis naar Indie 16 November 1672.

601. De Vrouw aan het Spinnewiel; ze is in gezelschap vaneen man gezeten nabij den schoorsteen in een vertrek ^ met rooden tegelvloer. IA/

D. 60 x 49, fig-h. zitt. 25, gem. onder links: / \J ([) I

Verkooping W. Gruyter, 1883. '

BOY (Gottfried), Duitsch schilder, werkzaam in het midden der i8e eeuw te Hannover.

602. Frederik Christiaan, Keurvorst van Saksen (1722 — -1763).

D.H. 144, B. 113, lgr. gem.:

Uit het magazijn van het 7&ini b^rG^Jr-. Yloü.Teintre èu Roin , >f.f Mauritshuis, 1876. cJ^ ^ V V.

BRAECKELEER (Ferdinand de), geb. Antwerpen 12 Februari 1792, gest. aldaar 16 Mei 1883. Leerling van Philippe Jacques van Bree. E.

603. Binnenhuis met Figuren ; een meisje wordt het hof gemaakt door een jonkman.

M. 57 x 49,5, fig-h. 23, gem.: Ferdinand De Braeckelee?' 1848, Ajtvers. Gek. van den schilder, 1848. Verz. van der Hoop. In bruikleen van Amsterdam, 1885.

604. De Citadel van Antwerpen na het Beleg, December 1832.

D. 132 x 197, gem. onder links: Antwerpen 1831 (sic) F. de Br ae keieer. Verk. Viruly Amsterdam, 1881.

BRAKENBURGH (Richard), ged. Haarlem 22 Mei 1650, gest. aldaar 28 December 1702. Leerling van Adriaen van Ostade en van Hendrik Mommers. Werkte ook in Leeuwarden.

éz BRAKENBURGH.

605. Het St. Nicolaasfeest ; gevierd door een talrijk burgerlijk gezin ; enkele kinderen worden beloond, andere gestraft.

E. 49 x 64,5, fig.h. zitt. ^^^ Ol

Verk. J. A. Brentano, J\ » UJ^C^f^TlbllfaJ " )§\j£ Amsterdam, 1822. ^w '^

Kabinet J. Rombouts, 1850. Legaat L. Dupper Wz., 1870.

606. Boerenherberg ; verscheidene landlieden zijn aan het rooken en drinken. . / E. 35 x 28,5, fig.h. 17, gem. onder rechts: £ VW n k* S'rt J) * Kabinet van Heteren 1808. J\ % D>r U J\ < f t/V '

BRAMER (Leonard), geb. Delft 1595, begr. aldaar 10 Februari 1674. Bezocht Italië. E.

607. Bijbelsch Onderwerp (?) ; personen in geestelijk gewaad, gezeten aan een tafel, zien toe naar twee vechtende mannen als geeste- lijken gekleed. ■-

E.H. 47 X 62,5, fig.h. zitt. 17, gem. onder rechts: iBtGVnor Gek. van Fr. Muller & Co., 31 December, 1884.

608. De Verloochening van Petrus ; _ ~

op den voorgrond twee kaartspe- ^*£j<\»/*T1iJWÏ

lende krijgslieden ; achter hen, onder f \Jr*/ ) '

meer personen, Petrus door de ƒ *\ -~»

dienstmaagd bespot. i \ j f

D. 126 X 141, bijna lgr. gem. rechts: \ \ ) Ö &^,J*»

Legaat A. A. des Tombe, 1903. ^^

609. Salomo offert aan de Afgoden; *

compositie met tal- ,\^ ( \ *0

D. 124 x 197, fig-b. 70, •< ^Jj TajWt *K s* W J ^

gem. onder rechts :

Verkooping Douairière Nahuys — Hodshon, 1883.

BRANDT (Albertus Jonas), geb. Amsterdam 22 Nov. 1788, gest. aldaar 21 Febr. 1821. Leerling van Georgius Jacobus van Os.

610. Bloemen en Vruchten ; velerlei fruit en een struik pioenrozen.

E. 71,5 X 55, w-gr- gem.: A. J. Brandt. Gek. tent. 's Gravenhage, 1817.

611. Bloemen in een rood-marmeren pot.

Ahorn 67 X 53- w.gr. Verk. A. J. Brandt, Amsterdam 1821.

BRASCASSAT (Jacques Raymond), geb. Bordeaux 30 Aug. 1804, gest. Parijs 28 Febr. 1867. Leerling van Theodore Richard en van Louis Hersent. In 1846 lid van het Institut de France. L.

612. Een Stier, van ter zijde gezien.

D. 43 X 52,5, dierh. 29, gem. onder links: Brascassat. Geschenk van den heer Hugues Krafft, 1886.

BRASSAUW (Melchioi), geb. Mechelen 14 Mei 1709, gest. waar- schijnlijk te Antwerpen omstreeks 1757.

613. De Verloren Zoon, feestvierende te midden van een losbandig gezelschap.

E. 58,5 X 67,5, hfdh. 4,5, gem. onder links. Legaat L. Dupper Wz., 1870.

MeLchïor • Brassauw : Fecït

ó22. G. II. Breitnei

587. Hieronymus Bc

650. P. Brueghel de Jonge.

646. Jan (Fluweelen) Brueghel

593- J- Both.

641. A. Brouwer.

BRAY

H

BRAY (Dirck de), werkzaam te Haarlem na 1677. Voornamelijk hout- graveur; waarschijnlijk leerling van zijn vader Salomon de Bray. H-E. 613a, Stilleven ; allegorie op den

dood.

E. 49 X 37 wgr., gem. links: In bruikleen van Regenten der Emmanüèlshuizen, Zwolle 1903. BRAY (Jan de), geb. Haarlem,

begr. aldaar 4 Dec. 1697. Oudere broeder van den voorgaande. Leerling van zijn vader Salomon de Bray. E.

614. De Overlieden van het Sint Lucasgild te Haarlem, 1675 ; geschilderd met medewerking van Dirck de Bray, zie boven, Jan Golingh zie pag. 106 en Jan de Jongh zie pag. 143.

De overlieden zijn vereenigd aan een tafel, deels in staande, deels- in zittende houding.

Afgebeeld zijn Gerrit Mulraet, koperslager, deken, houdende een koperen medaillon in de hand, door J. de Bray ; Jan Claesz. Marselis, zijn hoofd steu- ! nende, door J. de Bray; Dirck de Bray, Secretaris door J. de Bray; Wouter Knyff, gildeknecht tevens schilder, door y. de Bray ; yan de Bray, door D. de Bray; yan Golingh schrijvende, door y. Golingh; yan de yongh, door y. de yongh.

D. 130 X 184, lgr. gejaarmerkt : 1675, links op een stoel j en op een blad papier. Was op verk. Huis met de Hoofden j 16 Juli 1619. Gek. van den makelaar J. de Vries, 1821. j

BREDAEL (Jozef van), geb. Antwerpen 14 Aug. 1739. Hofschilder van den Hertog van Orleans.

615. Dorpsgezicht aan een rivier; met verscheidene figuren op het land en scheepjes in het water. , > ■

E. 38,5 X 56,5, fig.h. 7, gern. onder rechts: J ÖREDA f - J '723 Kabinet van Heteren 1809.

BREE (Mattheus Ignatius van), geb. Antwerpen 22 Febr. i773r gest.' aldaar 15 Dec. 1839. Professor aan de Antwrerpsche Aka- demie. Leerling van Franeois André Vincent te Parijs en van Petrus Johannes van Regemorter. E.

616. De Schilder zelf.

M. 15 x I5,hfdh., gem. aan de achterzijde: Mattheus Ignatius van Bree se ipse Fecit. Geschenk van Jhr. Mr. Victor de Stuers 1877.

617. Johannes Hermanus Molkenboer (1773 — 1834)-

D. 89 x 72,5, lgr. gem. op een papierblad AL y. van Bree ft 1815. Geschenk uit de nalatenschap van Mr. J. H. Molkenboer 1891.

618. De Prins van Oranje bezoekt de slachtoffers van den Watersnood in het Aalmoezeniers Weeshuis te Amster- dam op 14 Febr. 1825. (Schets).

D. 64,5 X 80, fig.h. 24,5, gem. van onderen rechts: Eerste Schets My. vB. Gekocht in 1825. Uit het Paviljoen «Welgelegen» te Haarlem. BREEN (Adam van), van 161 2 tot na 161 8 werkzaam te 's Graven- hage, in 1629 te Amsterdam.

619. Gezicht op den Vijverberg te 's Gravenhage, met vele

gest. Parijs

ó4 BREEN.

schaatsenrijders; op den voorgrond Prins Maurits met gevolg. E. 71,5 X 133,5, figh- I7i was vroeger gemerkt onderaan rechts: A. van Breen 1618; deze handteekening werd vervalscht in A. v. d. Venne. Gek. te Weenen,' 1878.

BREENBERGH (Bartholomeus), geb. Deventer 1599, gest. Amster- dam vóór 1659; vertoefde zeven jaar in Italië waar hij de leerling was van Paulus Bril. Sedert 1633 in Amsterdam. E.

620. Jacobs Worsteling met den Engel, voorgesteld in een bergachtig landschap